کسی که به همراه برادر کوچکترش مرتضی، سالها پیش از این، دفتر تولید «هدایت فیلم» را تاسیس کرده و طی سه دهه فعالیت این شرکت جمعی از برترین آثار سینمای ایران را در کنار کارگردانانی مانند زنده یاد علی حاتمی، کیانوش عیاری، مسعود کیمیایی، حمید نعمت ا... ، فریدون جیرانی، سامان مقدم و مانی حقیقی تولید کرد. «من همسرش هستم» اولین ساخته سینمایی مصطفی شایسته، اثری است که قصد دارد با بیانی صریح به ارائه بخشی از معضلات موجود در خانوادههایی از طبقه متوسط اجتماع ایران بپردازد، فیلمی که در لیست سیاه حوزه هم قرار گرفته اما با این حال فروش نسبتاً خوبی داشته است.
چطور شد که بعد از مدتها فعالیت در عرصه تولید، هوس کارگردانی کردید؟
- این مساله، یک دلیل مشخص ندارد که بگویم به این دلیل وارد حیطه کارگردانی شدم. مجموعهای از عوامل بود که کنار هم قرار گرفته و سبب شد که به کارگردانی روی بیاورم. عواملی مانند پیدا کردن یک فیلمنامه خوب، گران بودن هزینههای تولید، مشکلات مربوط به کار کردن با کارگردانان دیگر و یک سری ماجراهای دیگر، باعث شد که تصمیم بگیرم خودم«من همسرش هستم» را بسازم. البته نه فقط در یکی دو سال اخیر، که حداقل در دهه اخیر مترصد آن بودم که فیلمی بسازم و به دلیل شرایط حاکم بر سینما، علاقمند به کارگردانی بودم.
شما چه به عنوان تهیه کننده و چه به عنوان مجری طرح، آثاری مانند «کافه ستاره»، «بوتیک» یا «کنعان» را تولید کرده اید که در یک نقطه اشتراک داشتند و آن هم بازگویی دغدغههای جوانان ایرانی بود که این ویژگی در «من همسرش هستم» هم وجود دارد. چقدر از انتخاب سوژهای که از خیانت در میان زوجهای جوان میگوید، ناشی از آن است که دوست داشتید باز هم از دغدغههای جوانان امروزی بگویید؟
- اول باید بگویم که موضوع فیلمنامه، هیچ ربطی به خیانت ندارد، بلکه «من همسرش هستم» از یک سری مسائل و مشکلات زندگیهای دوران ما سخن میگوید و در فیلم، بخشی از مشکلات طبقه متوسط را میبینیم. من سعی کردم تنها یک نمونه از آنچه در جامعه پیرامون ماست را دستمایه خلق فیلمنامه کنم، البته با رعایت این مساله که این فقط یک مورد خاص است و قابل تعمیم به کل خانواده ها نیست. «من همسرش هستم» از مسالهای سخن میگوید که به هر حال وجودش را نمیتوان انکار کرد.
شما میگویید فیلمتان از خیانتهای زناشویی حرف نمیزند، اما آنچه در فیلم میبینیم، گمانه زنیهای یک زوج نسبت به هم با محوریت خیانت است!
- فیلم من درباره خیانت نیست، بلکه دارای درونمایهای خانوادگی است با محوریت یک خانم که برای تحکیم بنیاد خانواده اش، هر کاری از دستش برمی آید، انجام میدهد. فقط همین!
اما تلاش زن داستان در این جهت صورت میگیرد که به شوهرش، طعم خیانت را بچشاند و البته در این مسیر، او را هم تست میزند! پس نمیتوانید بگویید فیلم درباره خیانت نیست.
- باز هم میگویم این فیلمی است درباره اهمیت بنیان خانواده در اجتماع امروز، که با کم کاری یکی از دو رکن تشکیل دهنده آن یعنی زن یا شوهر، ممکن است به سرعت به اضمحلال و نابودی برسد.
فیلمتان از یک معضل اجتماعی سخن میگوید. برای اینکه بار واقع گرایی فیلمتان بالاتر برود، به سراغ نمونههای حقیقی زن و شوهرانی که مشکل عدم اعتماد دارند هم رفتید؟ مثلا تحقیقاتی در پروندههای طلاق دادگاههای خانواده انجام دادید؟
- فیلمنامه را براساس یک سری بررسیهای اجتماعی نوشتم و دنبال این نبودم که فیلم خیالی بسازم، پس حتما میتوانید در فیلم من، مابه ازای آدمهای بیرونی را ببینید. تلاش کردم که «من همسرش هستم» اثری واقع گرایانه باشد، اما نیازی هم ندیدم که برای تحقیق به دادگاه خانواده بروم. صفحه حوادث روزنامه ها پر است از چنین سوژه هایی!
گفتید که «من همسرش هستم» از مشکلات طبقه متوسط میگوید. آیا فقط این طبقه متوسط است که درگیر تردیدهای زناشویی است یا در سایر طبقات اجتماعی هم این اتفاق میافتد؟
- من که آمارگیر اجتماعی نیستم که به شما بگویم در طبقه زیر خط فقر هم این معضل وجود دارد یا نه! من فیلمسازم و تنها یک فیلم ساختم درباره معضلی که در طبقه متوسط وجود دارد. درباره اینکه در کدام طبقه امکان بروز چنین مسائلی بیشتر است هم چیز بیشتری نمیدانم.
بسیاری لحن روایی «من همسرش هستم» را تحت تاثیر تلخی آثار اصغر فرهادی میدانند. این تاثیرپذیری را قبول دارید؟
- نه، به هیچ وجه هیچ تاثیری از فرهادی و سینمایش نگرفته ام. هر آنچه در فیلم میبینید، نتیجه دغدغههای ذهنی خودم است، نه تاثیرپذیری از شخصی دیگر. من حداقل یک دهه بود که دنبال فرصتی برای فیلمسازی بودم اما در نهایت این اتفاق در سال گذشته برایم رخ داد یعنی شرایط اجرایی تولید در سال گذشته فراهم شد وگرنه شاید این فیلم زودتر از اینها ساخته میشد.
انتخاب مصطفی زمانی برای ایفای نقش همسر نیکی کریمی کمی ریسک نبود؟ به خصوص که فاصله سنی آنها هم زیاد است؟
- اول باید بگویم که انتخاب اولیه ام مصطفی زمانی بود و از این انتخاب کاملا راضی ام. پیش از این در «قصه پریا»ی جیرانی که در دفتر ما تولید شده بود، سابقه همکاری با زمانی را داشتم و با تواناییهای او آشنا بودم. ایفای نقش او در «من همسرش هستم» به بهترین شکل ممکن انجام شد، یعنی او کار مورد نظر من را درست انجام داد و همین کافی است. بازگویی دلایل اجرایی استفاده از مصطفی زمانی هم اهمیت زیادی ندارد. ضمن اینکه با یک گریم درست، اختلاف سنی این دو نفر هم آن قدرها به چشم نیامد و هم نیکی کریمی و هم مصطفی زمانی، خیلی خوب توانستند سکانسهای مقابل هم را ایفا کنند.
نظر شما