قدس آنلاین _ هنگامه طاهری _ یک آسیب شناس اجتماعی: از هم پاشیدگی نظام خانوادگی هسته ای در راه است و می رود که به شدت تضعیف شود. زیرا خانواده ایرانی در حال دگر گونی است و خانواده هسته ای به سوی تک نوازی و مجردی پیش می رود.

تک نوازی و مجردی جایگزین خانواده هسته ای/تاخیر در سن ازدواج گرایش به زندگی مجردی را افزایش می دهد/زندگی مجردی یک پدیده اجتماعی است

به گزارش قدس آنلاین،در شرایط فعلی آمار افراد مجرد جامعه مدام در حال افزایش است و عواملی هم‌چون تورم فزاینده، بیکاری، افزایش آمار جدایی، تغییر شیوه‌های زیست و... موجب تشدید این روند شده‌ است. به طوری که طبق آمار رسمی کشور   و براساس نتايج سرشماري سال 90 بيش از 7 درصد خانوارها به صورت تک نفره زندگي مي کنند. و طبق آمار وزارت ورزش وجوانان  درسال 91 حدود 30درصد از جوانان ساکن شهرهاي بزرگ زندگي مجردي را انتخاب کرده اند  که 25 درصد شان را دختران تشکیل می دهند.    

در اغلب کشور‌های دنیا مرسوم است فرد پس از رسیدن به سن قانونی, زندگی مستقل و مجردی خود را در پیش ‌می گیرد تا مستقل ومتکی به نفس بار بیاید، رشد کند و بتواند بیاموزد چگونه از عهده اداره زندگی خود برآید. زیرا بررسی‌ها نشان داده است کسانی که زندگی مجردی را تجربه کرده‌اند از نظر اجتماعی افراد کارآمدتری هستند و بهتر می‌توانند در یک زندگی خانوادگی نقش ایفا کنند. در حالیکه دکتر قرایی مقدم استاد دانشگاه و آسیب شناس اجتماعی بابت از هم پاشیدگی نظام خانوادگی هسته ای در ایران با توجه به فرهنگ و سنت ما هشدار داده و می گوید: از هم پاشیدگی نظام خانوادگی هسته ای در راه است و می رود که به شدت تضعیف شود. زیرا خانواده ایرانی در حال دگر گونی است و خانواده هسته ای به سوی تک نوازی و مجردی پیش می رود.

وی با اشاره به تغییر ساختار خانواده می افزاید: این تک نوازی و مجردی 33 درصد,خانواده بدون فرزند 14 درصد وخانواده تک فرزند 19 درصد شده است.

با موج سوم نظام خانوده کلا به هم می خورد

وی اظهار می دارد: خانواده ایرانی موجی را رد کرده بنام خانواده گسترده که مادربزرگ و پدر بزرگ با فرزندان و عروس و داماد زندگی می کردند و در راس قدرت هم پدر بزرگ بود.در این خانواده اقتصاد و تربیت و پشتیبانی مشترک بود و غم تامین معاش نبود اما در روند تغییرات اجتماعی  این خانواده از بین رفت. سپس خانواده هسته ای آمد که موج دوم است؛ شامل مادر و پدر و فرزندان . اما این خانواده اکنون با کاهش فرزند دارد به سوی مجردی میرود که اسم آن را تک نوازان گذاشته ایم. ولی شکل تازه ای در راه است بنام موج سوم که اگر بیاید نظام خانوادگی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسی کلا به هم می خورد.

به گفته او عوامل تحصیل به مدت 4 سال ,سربازی به مدت 2 سال و یافتن شغل به مدت دوالی سه سال ازدواج را به تاخیر انداخته و با توجه به کم رنگ شدن باورها و معنویات در تعداد کمی از افراد به اضافه مساله تفریحات خارج از خانه و روابط باز بین جوانان نیاز به برنامه ریزی مسوولان برای جلوگیری از شکل گیری موج سوم بیش از پیش احساس می شود.

او در این خصوص تصریح می کند: کشورهایی چون ژاپن و آمریکا این خطر را احساس کردند و از مدتها قبل تمهیداتی به عمل آوردند بنابراین اگر ما هم ملزومات ازدواج را مهیا کنیم خانواده هسته ای به خطر نمی افتد.

تجرد؛سبکی از زندگی!

دکتر غلامرضا حسنی عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد و محقق مسایل جمعیتی و اجتماعی و فرهنگی, همچنین تصریح می کند:هم اکنون تجرد یک سبک زندگی شده و جوانان مجرد به سنی می رسند که ماندنشان در خانه به آنها فشار هنجاری وارد می کند لذا با این که جدا شدن آنها از خانه در جامعه ما مطابق فرهنگمان نیست, اینها قبل از ازدواج از خانه جدا می شوند.درحالیکه فرزندان قبلا پدر مکان یا مادر مکان بودند اما امروز نو مکانند . این نو مکانی قبل از ازدواج اغلب مورد استقبال کسانی است که از تمکن مالی برخوردارند. البته تحصیل در شهرهای بزرگ هم به دلیل عدم جای کافی در خوابگاه ها لاجرم باعث گرایش به خانه مجردی می شود. پس ما در پارادایم توسعه از دهه هفتاد با فرآیندی مواجهیم که نتیجه آن تجردی است.

به اعتقاد او وقتی جامعه  به سوی توسعه می رود فعالیتهای اجتماعی , تحصیلی و اشتغال  زنان اولویت پیدا می کند. بنابراین ارزشِ اولویت دادن به تشکیل خانواده با ادامه تحصیل جابجا می شود و تحصیل و اشتغال در اولویت اول قرار می گیرد. از همین رو تاخیر در سن ازدواج رخ داده و گرایش به زندگی مجردی افزایش می یابد .

زندگی مجردی مساله نیست , یک پدیده اجتماعی است

دکتر شهلا کاظمی پور عضو هیات علمی دانشگاه تهران,جامعه شناس با تخصص جمعیت و توسعه و معاون پژوهشي مرکز مطالعات جمعيتي آسيا و اقيانوسيه با اشاره به این که زندگی و خانه مجردی جرم نیست اظهار میدارد: زندگی در خانه مجردی مساله نیست بلکه یک پدیده اجتماعی است که روز به روز در حال پر رنگ تر شدن است.

وی می گوید: ما نمی توانیم جلوی یک پدیده اجتماعی را بگیریم پس اگر مشکلی در خصوص آن پدیده وجود دارد باید در جهت رفع آن مشکل گام برداریم.

به گفته دکتر کاظمی پور امروزه جوانان به خاطر نداشتن فضای فیزیکی لازم و عدم رعایت حریم خصوصی در خانه های کوچک زندگی مجردی را ترجیح می دهند که ممکن است نتایجی چون بی بندوباری های اجتماعی ,اعتیاد, روابط نامتعارف و ... به دنبال داشته باشد که نه تنها به فرد بلکه به جامعه هم ضرر می رساند.

او با تاکید بر افزایش میزان آسیب پذیری جوانان مجردِ جدا شده از خانواده یادآور می شود: در این صورت به جای برخوردهای قهری با موضوع باید خانواده ها را آگاه کرد تا با خودداری از امر و نهی و عدم ایجاد جوی متشنج با جوانان مدارا کنند تا آنها از خانواده جدا نشوند.

ازدواج, اشتغال و مسکن

دکتر حسنی علاوه بر این با گلایه از عدم وجود نهاد حمایتی خانواده در ایران اظهار می دارد: با وجودیکه خانواده در کشورما یکی از بنیادی ترین و موثر ترین نهادهای اجتماعی  در تربیت دینی و تربیت اجتماعی است اما هیچ نهاد حمایتی برای آن وجود ندارد. در حالیکه با استفاده از فرهنگ سنتی و دینی می توانیم خانواده ای با ثبات داشته باشم و با تسهیل ازدواج و تهیه مسکن و اشتغال برای جوانان از گسترش زندگی های مجردی جلوگیری کنیم.

دکتر قرایی مقدم نیز در همین خصوص تاکید می کند:عدم تسهیل ازدواج , عدم تامین شغل و مسکن به اضافه عدم توجه به فرهنگ سازی جهت گرایش به ازدواج باعث می شود خانواده هسته ای هم از هم پاشیده و موج سوم جایگزین شود.

اما اینها در گرو این است که بحث حمایت از نهاد خانواده از حالت شعاری خارج شود, افراد جامعه از همان کودکی تحت تعلیم  محترم دانستن  نظام خانواده قرار گیرند ضمن این که مجردها توجه داشته باشند حتی كسانی كه خانواده تنش زایی دارند چون پیوندی با نظام خانواده دارند، نسبت به كسانی كه هیچ خانواده ای ندارند و تنها زندگی می كنند، وضعشان بهتر است.

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.