در حالیکه اصل نهال بسیج یک دهه پیش از آن توسط بنیانگذار انقلاب اسلامی کاشته شده بود، چه ضرورتی باعث شد که امام پس از پایان جنگ و زمانی که این ذهنیت نه چندان درست درباره بسیج که آن را تشکلی نظامی برای دفاع از کشور می دانستند، دستور تاسیس بسیج دانشجویی را صادر کرد؟ برای پاسخ به این پرسش و پرسشهای دیگر با دکتر «محمد ودودحیدری» رییس سازمان بسیج دانشجویی گفت و گو کردیم و به بررسی و بازخوانی فعالیت های این تشکل فراگیر دانشجویی پرداختیم.
در آغاز بفرمایید تشکیل سازمان بسیج دانشجویی چه ضرورتی داشت و چه کارکردهایی دارد؟
- امام (ره) با بزرگ بینی و ژرف اندیشی که داشتند، بحث هایی مطرح می کردند که چند دهه از ادبیات فرهنگی سیاسی دنیا جلوتر بود، ایشان در زمان صدور فرمان تشکیل بسیج دانشجویی متوجه این موضوع شده بودند که نزاع نظام سلطه با ما و درگیری دنیای استکبار با نظام اسلامی، یک درگیری ماهیتی است و با پایان جنگ سخت و نظامی، این نزاع همچنان ادامه دارد و به پایان نمی رسد. این هجمه از جاهای دیگری به انقلاب اسلامی وارد می شود، اما پیش بینی کرده بودند که بیشترین هجمه در محیط های علمی، آکادمیک و دانشگاهی اتفاق خواهد افتاد. بر این مبنا و پیش بینی، بسیج دانشجویی و طلبه را تاسیس کردند. ایشان می فرمایند که وظیفه دانشجویان بسیجی، دفاع از انقلاب و اسلام در دانشگاه هاست. توصیه می کنند که از فرزندان بسیجی می خواهم پاسدار اصول تغییرناپذیر نه شرقی و نه غربی باشند. امام اشاره می کنند که از دانشجویان بسیجی می خواهم از نفوذ ایادی استکبار به دانشگاه‌ها جلوگیری کنید. در واقع ایشان مهمترین تهدید پیش روی انقلاب اسلامی را هجمه نظام سلطه و دشمنان انقلاب اسلامی در محیط های نرم، بویژه در محیط های علمی و دانشگاهی و آکادمیک می دانستند. بر این مبنا این مجموعه را تشکیل دادند و امروز با گذشت ربع قرن عمر این تشکل و تاثیرگذاری ویژه ای که بسیج دانشجویی در سطح دانشگاه‌ها داشته، اهمیت این موضوع بیش از گذشته نمود پیدا کرده است.
امام (ره) در پیام تاسیس بسیج دانشجویی به بزرگترین آرمان هایشان اشاره می کنند، تشکیل حکومت بزرگ اسلامی و شکل گیری هسته های مقاومت حزب ا...، و به این حرکت جوانانه و پرنشاط دانشجویی، بسیار اهتمام دارند. برای آن ارزشی به بلندای آرمان های بزرگ انقلاب اسلامی قایلند و افق را نشان می دهند که تشکیل حکومت بزرگ اسلامی به وسیله هسته ای مقاومت جهانی حزب ا... هست و آنجا می فرمایند که این اقدام شدنی است و آرمانی دست نیافتنی یا آرزویی بلند نیست؛ همین نگاه را امام (ره) در پیروزی انقلاب اسلامی داشتند.
تشکیلات بسیج دانشجویی در بحث صدور انقلاب، چقدر موثر بوده و هست؟
- امام (ره) ماموریت اصلی این مجموعه را دفاع از آرمان های انقلاب و اسلام و جلوگیری از نفوذ استکبار به دانشگاه‌ها و مراکز علمی می دانستند. از آنجایی که این مجموعه را پرشور، بانشاط، آرمانگرا و پرتپش می دیدند، آرمان های صدور انقلاب را هم در کنار آن دیدند و پیش بینی کردند که عرصه جنگ نرم در آینده، عرصه اصلی نزاع ما با نظام استکبار است. این پیش بینی امام (ره) مربوط به 26 سال پیش است در حالیکه اکنون، حدود یک دهه است که این موضوعات وارد ادبیات سیاسی اندیشمندان دنیا شده است. امام (ره) با این پیش بینی و اینکه بسیج دانشجویی را جمعی از جوانان داوطلب، ایثارگر و بسیجی پای کار می دانستند که وارد این عرصه می شوند، آنها را بهترین نیروها برای صدور انقلاب و آرمانگرایی بلند پروازانه و اشاعه این فرهنگ در حوزه های نرم جهانی می دیدند. امروز هم می بینیم که بر خلاف جنگ سرد که عناصر آن، سربازان اسلحه به دست بودند در عرصه اقتدار نرم، عناصر فکری و آکادمیک، علمی و کسانی که حرف برای گفتن، ایده برای پردازش دارند و تئوری برای ارایه دارند، در این منازعه بزرگ در سطح دنیا، کار را پیش می برند.
یعنی هدف کادرسازی برای انقلاب در سازمان بسیج دانشجویی در حال اتفاق است؟
- همینطور است. پس از رحلت امام خمینی (ره)، سکانداری این مجموعه به دستان مبارک رهبر معظم انقلاب است که 14 پیام و دیدار خصوصی با بسیج دانشجویی داشته اند و مسیر را در بسیاری از جاها روشن کردند. با توجه به آنالیز جزئی و دقیقی که از فرمایش حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری انجام دادیم به دو ماموریت اصلی در بسیج دانشجویی رسیدیم؛ یکی کادرسازی نیروی تراز انقلاب اسلامی و دیگری نقش آفرینی در چالشهای اساسی نظام به این معنا که این تشکیلات را مجموعه ای فعال و اثرگذار در حوزه های مختلف سیاسی، فرهنگی، علمی و اجتماعی می دانیم. تشکیلاتی که بیانیه می دهد، تجمع برگزار می کند، حرف می زند، کرسی آزاد اندیشی برپا می کند، مطالبه می کند و نقد دارد، این نقش آفرینی یکی از وظایف اصلی مجموعه بسیج دانشجویی است.
معتقدیم که کادرسازی نیروی تراز انقلاب اسلامی یعنی تربیت نیروی متعهد، انقلابی، متفکر و عنصر فعال بصیر، صرفاً با دوره های آموزشی اتفاق نمی افتد، بلکه این کادرسازی در حین فعالیت و عمل رخ می دهد و بستر نقش آفرینی که بسیج دانشجویی برای رسالت اصلی اش فراهم می کند که تاثیرگذاری بر ثبات انقلاب و کشور است. همین بستر، یک بستر پرورش نیروی انسانی نیز هست و در کنار آن، دوره های آموزشی مختلف با رویکردهای مختلف معرفتی، تربیتی، بصیرتی و مهارتی برگزار می شود. مثلاً تابستان امسال دوره طرح ولایت و خط امام (ره) برگزار شد که حدود 14 هزار نفر در آن شرکت کردند.
دوره های مختلف آموزشی تشکیلاتی را داریم، اما معتقدیم آن جنس از کاری که بستر اصلی تربیت کادر تراز انقلاب را فراهم می کند، اقدامات نقش آفرینانه است که می تواند نیروها را حین اقدام، فعالیت و عملیات، پرورش نیروی انسانی و کادرسازی را هم داشته باشد.
یکی از اتفاقات خوب در سالهای اخیر، اردوهای جهادی بسیج دانشجویی بوده، به تاثیرات این اردوها اشاره می کنید؟
- تا کنون حدود یک هزار و 800 اردوی جهادی برگزار شده که حدود 60 هزار نفر از دانشجویان بسیجی به صورت خودجوش در اردوهای جهادی شرکت کردند. این اردوها برای ما هم دو بعد مهم دارد؛ یک بعد آن، خدمتی است که به مردم می شود و از خروجی اردوهای جهادی به مردم محروم کمک می شود. یک بعد اصلی و غالب دیگر، این است که در خلال این اردوها، جوان بسیجی که حاضر است هزینه پرداخت کند، ایثار کند و با اخلاص از تعطیلاتش بگذرد و بی جیره و مواجب کار کند، یک نیروی تراز انقلاب تربیت می شود. فهم ما از گفتمان امام (ره) این است که عنصر بسیجی، کسی است که در عرصه ای که به تعبیر حضرت امام (ره) احساس کند، انقلاب به او نیاز دارد بی جیره و مواجب و بدون دغدغه حضور پیدا می کند. حال اینکه این عرصه، یک روز کمک به مردم باشد، یک روز اقدامات بصیرتی، روز دیگر موضوعات جهادی و علمی باشد و گاهی موضوعات تربیتی.
تعداد اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه های کشور چند نفر است و چه برنامه هایی برای جذب بیشتر دارید؟
- از میان حدود 4 میلیون دانشجو، 800 هزار نفر عضو بسیج دانشجویی هستند و فراگیرترین تشکل دانشجویی در سطح دانشگاه ها، بسیج دانشجویی است. حدود 3 هزار دفتر در دانشگاه‌ها و دانشکده های سراسر کشور فعال است و از میان این 800 هزار نفر، 600 هزار نفر عضو فعال هستند و در فعالیت های مختلف بسیج دانشجویی شرکت می کنند.
نگاه ما به جذب، این است که در بسیج دانشجویی به روی هر دانشجویی که سه ضلع اسلام، انقلاب و ولایت فقیه را قبول داشته باشد، گشوده است.
فارغ از منازعات جناحی و درگیری های حزبی و گروهی، در بسیج دانشجویی به روی تمام دانشجویانی که معتقد به اسلام انقلاب و ولایت فقیه هستند، باز هست و این مجموعه را مجموعه فراجناحی می دانیم.
حضرت آقا به ما تاکید کردند که موضوعات را از ورای مسایل حزبی، جناجی و گروهی ببینید، بلکه مسایل را به شکل کلان ببینید. ایشان، چنین تعبیری داشتند همچون هلیکوپتری که روی یک منطقه پرواز می کند و از بالا جریانات و آرایش‌ها را می بینید، اینطور بایستی به موضوعات سیاسی و جناج بندی های سیاسی نگاه کنید و محدود به بعضی از جناح های سیاسی نشوید؛ البته برنامه های مختلفی برای جذب طراحی شده است، از برپایی اردوهای ویژه دانشجویان جدیدالورود گرفته تا اردوهای جهادی و راهیان نور، برگزاری کلاس های آموزشی، فرهنگی و علمی، راه اندازی کانون های مختلف علمی و کانون های شهدا و دفاع مقدس و سایر حوزه های فعالیتی که با سلایق مختلف دانشجویی طراحی شده تا محمل حضور جریان دانشجویی را فراهم کند.
از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید، سپاسگزارم.
نظر شما