یکی از دوستان پلومرغ خور حرفهای که مشتری این مواد پروتئینی بود در جواب من گفت: «دلیلش این است که مرغهای آسیب دیده را -بجز ران- بقیه قسمتهای بدنشان که کبود شده دور ریخته میشود و رانهای سالم برای فروش به مرغ فروشیها ارسال میشوند» اما حالا میفهمم جوابش اشتباه بود. این روزها «خمیرمرغ» ماده اصلی بسیاری از فرآوردههای گوشتی از جمله سوسیس، کالباس و مواد نیمه خام گوشتی است که در ۱۰سال اخیر در فهرست خریدهای کارخانه های فرآوردههای گوشتی کشور قرار گرفته و به علت نبود نظارت کافی رفته رفته جایگزین گوشت قرمز مورد نیاز این کارخانهها شده است.
«خمیر مرغ» چیست؟
اما خمیر مرغ چیست و چه ماهیتی دارد و چگونه تهیه میشود؟ در کشور ما خمیر مرغی که اکنون تهیه میشود مایعی است از باقیمانده اسکلت مرغ که گوشتهای قابل استفاده از جمله ران و سینه آنها جدا شده و یاضایعاتی که از رستورانها، ساندویچیها و نیز مراکز عرضه مواد پروتئینی و مرغ فروشیهای سطح شهر جمع آوری میشود که نمیتوان این ماده نیمه جامد را خمیرمرغ نامید و نام «خمیر ضایعات و اسکلت» شایستهتر از خمیر مرغ است. براساس استاندارد ملی و ضوابط دامپزشکی و سازمان غذا و داروی کشور، خمیر مرغ باید از مرغ کامل استحصال شود. کارشناسان مواد غذایی نیز میگویند: خمیر مرغ بهداشتی همان گوشت مرغ است که با روش مکانیکی و به وسیله دستگاه چرخ گوشت صنعتی به شکل مایع تهیه میشود. اما خمیر مرغ تهیه شده توسط کشتارگاهها، کارگاههای قطعه بندی مرغ و کارخانههای فرآوردههای گوشتی کشور، از مرغ کامل نیست و مخلوطی از ضایعات است.
تردید وزارت بهداشت در سلامت «خمیر مرغ»
رئیس سازمان غذا و دارو نیز در این باره به خبرنگار ما میگوید: بیتردید آن نوع خمیرهای مرغ که بر آن نظارت وجود ندارد و در بازار بدون نظارت عرضه میشود هرگز مورد تأیید وزارت بهداشت نیست و ما استفاده از خمیر مرغ را ممنوع کردهایم و چنانچه مردم از عرضه و فروش فرآورده غیرقانونی و یا زیرزمینی و بدون پروانه بهداشتی اطلاع دارند به مراکز نظارتی وزارت بهداشت شکایت کنند.
دکتر رسول دیناروند با اشاره به استفاده از خمیر مرغ در تولید سوسیس و کالباس میگوید: در این زمینه بین سه دستگاه پاسخگو که بر این فرآورده خاص نظارت دارند هنوز تفاهم حاصل نشده است و نشستهای کارشناسی باید ادامه یابد. البته دستگاه ناظر بر تولید خمیر مرغ سازمان دامپزشکی است و سازمان غذا و دارو ناظر بر تولیدکنندگان فرآورده گوشتی است که از خمیر مرغ استفاده میکنند.
معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه هنوز این سازمان از سلامت بخشی از خمیرمرغ تولیدی تحت نظارت دامپزشکی اطمینان حاصل نکرده است، یادآور شد: همه همکاران ما در دانشگاههای علوم پزشکی آماده همکاری و خدمت هستند و سختگیریهای سازمان غذا و دارو در این حوزه تا زمانی که از سلامت این فرآورده مطمئن شویم ادامه خواهد یافت.
خمیر مرغ و خطرات جدی بهداشتی
دکتر ذبیح ا... صادقی فسایی، فوق تخصص تغذیه در این باره به خبرنگار ما میگوید: بیشتر بستهبندیهای خمیرمرغ از مرغ های تخمگذار که در صنعت پروتئینی به آنها مرغ هلندی یا مادر میگویند تهیه میشود که به دلیل جثه کوچکشان و آلودگی خاصی که دارند کشتارگاهها قادر به خروج کامل امعاء و احشای این مرغها نیستند و متاسفانه خمیر حاصل از این مرغها، مخلوط شده با باقیمانده امعاء و احشای موجود در معده، سنگدان و رودههای پر از فضولات و دورریختنیهای حفره شکمی و صدری مرغ است.
دکتر فسایی با اشاره به زیانهای موادی چون سوسیس و کالباس که از این معجون تولید میشود، میافزاید: روزانه ۲۲نفر در ایران بر اثر سرطان معده میمیرند و با توجه به مشکلات بهداشتی این فرآوردهها باید اذعان کنیم ایران دچار سونامی سرطان شده و با نگاه به آمار مواد اولیه در مییابیم که نقش خمیرمرغ در این افزایش، بسیار پراهمیت است.
سوسیس و کالباس نخورید!
دکتر صادقی فسایی، با توصیه به علاقهمندان به کالباس و سوسیس برای رسیدن به سلامت غذاییشان تصریح میکند: اگر به تندرستی خود اهمیت میدهید نه تنها از سوسیس و کالباس فاصله بگیرید، بلکه لطفاً از خوردن چیپس، پفک، روغن مایع سرخ شده و مرغهای هورمونی و نوشابه، جداً پرهیز کنید و بدانید که قلیان تنها دود استعمالی هست که روی معده اثر مستقیم دارد و موجب باروری سلولهای سرطانی در معده میشود.
به باور وی در بررسیهای انجام شده ۳۰ درصد از محصولات نمونهای جمع شده از بازار مشکل بهداشتی دارند و هم اکنون با چالش ایجاد شده بین وزارت جهاد، وزارت بهداشت و دامپزشکی به طور کلی سلامت خمیر مرغ، زیر سوال رفته است. اگر بازرسان وزارت بهداشت مطمئن به سلامت خمیر مرغ نشوند، استفاده از آن در محصولات غذایی مجاز نیست و بهتر است مردم خودشان به سلامتی خودشان بها بدهند.
خوراک دام در سفره مردم!
دکتر مجید صدیق راد، استاد دانشگاه دامپزشکی اهواز و کارشناس تغذیه دام و طیور نیز به خبرنگار ما میگوید: خمیر مرغ برای استفادههای دامی و خوراک طیور و آبزیان بلامانع است که به آن فرآورده صنعتی دامی اطلاق میشود، اما افراد سودجو این محصول را وارد سفره شهروندان کردهاند و سازمان دامپزشکی باید بتواند بین خمیر مرغ بهداشتی و غیر بهداشتی تفکیک کند که هنوز این تفکیک وجود ندارد.
به باور وی باید این محصول در شرایط تولید فعلی در انحصار پرورش دهندگان دام، طیور و آبزیان برای تولید خوراک این حیوانات باشد و تا تایید وزارت بهداشت و نیز سازمان استاندارد کشور استفاده از خمیر مرغ در سوسیس و کالباس ممنوع شده است.
وی با هشدار درباره مشکلات غذایی این محصول میافزاید: خمیر مرغ هم مانند روغن پالم از آن مواردی است که نظارتش بین سازمانهای مختلف دست به دست شده و در نهایت دود آن به چشم مردمی میرود که گاه به دلیل کم درآمدی از این محصولات استفاده میکنند و باید با اطلاع رسانی رسانهها از این معضل جلوگیری نمود.
نظر شما