قدس آنلاین-ساحل عباسی:مکانیزم ماشه تبعات و هزینه های بسیاری برای جمهوری اسلامی در پی خواهد داشت 

لغو تحریمها برای ایران هزینه های زیادی خواهد داشت/ مدیریت درست میتواند هزینه های توافق را کاهش دهد/بخاطربرگشت پذیری تحریمها بازار توافق را جدی نگرفت

مکانیزم ماشه یکی از چالشهای فرا روی توافق هسته ای ایران است به نحوی که امکان بازگشت پذیری تحریم ها را فراهم کرده است از آن سو تواق محرمانه ایران با آژانس انرژی اتمی نیز یکی از حساس ترین مباحثی است که می بایست شورای عالی امنیت ملی و مجلس شورای اسلامی با دقت و ظرافت خاصی تمام مفاد آن را در نظر گرفته و با موارد مغایر با امنیت ملی به شدت برخورد نماید .لغو تحریم ها که یکی از اصلی ترین شرایط ایران در مذاکرات با غرب بود به آرامی جای خود را به تعلیق داده است به نظر می رسد دیگر قرار نیست چرخ سانتریفیوژها و چرخ اقتصاد مردم با تعلیق تحریم ها بچرخد!!بی تردید این دو چرخ همزمان از چرخش می ایستند زیرا با تعلیق تحریم ها شرکت های بزرگ بین المللی خود را بر سر دو راهی حضور مستمر و بی ثبات در اقتصاد ایران قرار نمی دهند و برای سرمایه گذاری در ایران ریسک نمی کنند در گفتگوی پیش رو با دکتر محمد علی فتح اللهی استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی موضوعات یاد شده مطرح شده است.

-یکی از چالشهای توافق نامه وین مکانیزم ماشه است که حساسیت های خاصی را به دنبال داشته ،نظر شما در خصوص هزینه های برگشت پذیری تحریم ها برای ایران چیست؟

-در توافقی که به امضای هر دو طرف رسیده برگشت پذیری برای هر دو طرف ایران و غرب لحاظ شده است . یعنی غرب می تواند تحریم ها را تداوم بخشیده و جمهوری اسلامی نیز می تواند برنامه های هسته ای خود را همانند گذشته اجرا نماید.این بحث لاجرم می بایست در توافق نامه به عنوان ضمانتی برای دو طرف قید شود البته قطعا امکان اصلاحات منطقی تر و منصفانه ترنیز  در مکانیزم ماشه وجود داشته است  . به هر حال این مبحث ارائه شده و جزییات آن  باید در مراجعی چون شورای عالی امنیت ملی ،مجلس شورای اسلامی مورد توجه قرار بگیرد. یعنی برگشت پذیری تحریم ها باید با امکان برگشتن ایران به وضعیت سابق متناسب باشد.به هر حال بعضی از تاسیسات ایران از رده خارج می شود و این مسئله در بردارنده هزینه هایی برای جمهوری اسلامی ایران است بنابراین برگشت پذیری برای ایران هزینه بر است لذا برگشت پذیری تحریم ها می بایست متناسب با این فرآیند صورت بگیرد . به نظر می رسد این مسئله نیازمند  به توجه و اهتمام بیشتری از سوی مراجع مسئول است ، تا مواردی که در متن توافق نامه مبتنی بر عدم تناسب وجود دارد  رد شده   و مورد قبول واقع نشود .

-به هر حال با توجه به واقعیت برگشت پذیری  تحریم ها  برای ایران تبعات و هزینه های هنگفتی دارد در حالی که غرب بلافاصله با شکایت یکی از اعضا می تواند تحریم ها را به صورت خودکار علیه ایران اعمال نماید از این سو ایران به لحاظ اقتصادی و فعالیتهای هسته ای ریسک کرده  و متحمل هزینه های هنگفتی شده است  تحلیل شما از این واقعیت چیست؟

-به نظر می رسد در انجام هزینه ها باید دقت فراوانی صورت بگیرد. بدین معنی که مواردی که طبق تعهدات انجام می دهیم باید به گونه ای باشد که امکان برگشت پذیری برای ایران کم هزینه تر شود.اگر این مسئله در دستور کار مسئولین قرار نگیرد و بدان بی توجهی کنند به گونه ای که برگشت پذیری تحریم ها ،هزینه زیادی را به جمهوری اسلامی ایران تحمیل نماید یقینا خسارت بزرگی است .بی تردید چون جمهوری اسلامی توافق را پذیرفته است و چاره ای جز اجرای آن ندارد از این رو ب باید تعهدات خود را با مراقبت بیشتری  انجام دهیم  بی محابا در این عرصه وورد نکنیم .در خصوص تحریم ها نیزجمهوری اسلامی ایران باید  مکانیزم برگشت تحریم ها را  برای طرف مقابل سخت کند ، یعنی با فعالیت های سیاسی و دیپلماتیکی به گونه ای عمل نماییم که از فضای تحریم به سرعت خارج شده و  اقدامات احتیاطی را  به گونه ای انجام دهیم  که اگر تحریم ها مجددا بازگردانده شوند آثار زیانبار قبلی  بر اقتصاد کشور تحمیل نشو .به نظر می رسد با مدیریت مطلوب می بایست زیان برگشت تحریم ها را برای ایران کاهش داد که این امور به توان مدیریتی مسئولان  در صحنه اجرایی بستگی دارد . یعنی فکر نکنیم  با انجام توافق تمام مسائل ایران حل شده است بلکه مدیریت اجرای توافق یکی از مسائل مهمی است که می تواند  برگشت پذیری ایران را با هزینه کمتر مدیریت  نموده و هم آثار زیان بار توان برگشت تحریم ها را کاهش  دهد .بی تردید توان مدیریت اجرایی مسئله مهمی است که دولت و رئیس جمهور و مسئولان می بایست بدان عنایت ویژه ای داشته باشند .

-به نظر می رسد برخی یا توافق را کاملا قبول دارند و برخی آن را کاملا رد می کنند آیا گزینه سومی وجود ندارد که هم در آن توافق باشد هم توجه به الزامات جمهوری اسلامی ایران .وظیفه مسئولین در این بین چیست؟

-بررسی هایی که هم اکنون در شورای عالی امنیت ملی و مجلس شورای اسلامی انجام می شود برای این است که تصور نکنیم  توافق امضاء شده  وحی منزل است  و بگوییم  چاره ای جز قبول یا رد این توافق نامه نداریم .به هر حال هر توافقی می بایست  قابلیت ایجاد ضمیمه هایی داشته باشد  و توافق ایران و 5+1نیز می بایست از این قابلیت برخوردار باشد .در واقع ایران نیز برای پذیرفتن نهایی این توافق باید شروط خود را اعلام نماید .به هر حال نوع تعامل مسئولان با چنین مسئله مهم و استراتژیکی می تواند در موفقیت یا عدم موفقیت آن تاثیر گذار باشد  .آنچه مسلم است اگر به نکات بیان شده توجه نماییم  مسلما  از مکانیزم ماشه یا برگشت پذیری تحریم ها به صورت مطلوب عبور نموده ایم  .

-مسلما بین لغو تحریم ها  و تعلیق تحریم ها تفاوت بسیاری وجود دارد .یکی از مسائل مورد توجه مردم و بنگاه های اقتصادی و تجار داخلی و بین المللی لغو کلیه تحریم ها برای سرمایه گذاری بلند مدت است اما این روزها به جای لغو تحریم ها بیشتر تعلیق تحریم ها شنیده می شود که مسلما سرمایه گذارها را با شک و تردید مواجه می کند به نظر شما در زمان پیش رو که شورای عالی امنیت ملی و مجلس شورای اسلامی در حال بررسی برجام است مهمترین تمهیدات برای جلوگیری از تعلیق تحریم ها چه راهکارهایی می تواند باشد؟

-این مسئله که متاسفانه کل مسائل اقتصادی ایران به توافق هسته ای گره زده شده از پایه و اساس اشتباه و  برای کشور خطرناک است و پیوند زدن همه مشکلات اقتصادی کشور که از جانب  برخی مسئولین صورت می گرفت  اشتباه بزرگی بود که خوشبختانه در حال حاضر بسیاری از مسئولان بدان اذعان دارند . عکس العمل بازار و اقتصاد کشورنشان داد که  عرصه اقتصاد ایران این توافق را خیلی جدی نگرفته است .بی تردید مهمترین هدف مذاکرات با غرب لغو کلیه تحریم ها بود نه تعلیق آنها...رئیس جمهور محترم هم این مسئله را صراحتا به مردم وعده داده بودند اما به هر حال تیم مذاکره کننده محدودیت هایی داشت که در این فرآیند لغو تحریم طرف مقابل را قانع نماید در برخی موارد تیم مذاکره کننده به جای لغو تعلیق را پذیرفتند .یقینا این مسئله یکی از مواردی است که باید در شورای عالی امنیت ملی و مجلس شورای اسلامی به شدت و به صورت دقیق با آن برخورد شود یعنی صرف تعلیق قطعا کل مذاکرات  بی معنی می شود. زیرا هدف مذاکرات دست یابی ایران به لغو کلیه تحریم ها بود.به نظر می رسد برجام در این محور نیازمند  بحث ،دقت و بررسی بیشتری بوده و  لازم است  تجدید نظر بیشتری  صورت بگیرد تا  شرایط جمهوری اسلامی  ضمیمه شود .یعنی اگر تعلیق هایی که در برجام وجود دارد به لغو تبدیل نشود قطعا انجام تعهدات از طرف جمهوری اسلامی نیز باید متفاوت از چیزی  که در برجام آمده متفاوت شود .یقینا باید به این مسئله بسیار اهتمام داشته باشیم که جمهوری اسلامی ایران شتاب زده عمل نکند بدین معنی که قبل از اینکه آنها به تعهدات خود عمل کنند ما همه فعالیتهای هسته ای خود را تعدیل نکنیم به امید راستی آزمایی آژانس که  آژانس نیزبه هیچ وجه قابل اعتماد نیست . از این رو اگر مجلس شورای اسلامی با این مسئله به صورت جدی برخورد نکند آثار زیانباری برای کشور بر جای خواهد گذاشت

-آیا می توان گفت مکانیزم ماشه و تهدیدهای همیشگی آمریکا مبنی بر گزینه های نظامی علیه ایران در راستای همدیگر قرار دارند ؟ مکانیزم ماشه و تعلیق ها فرصتی برای تهدید ها علیه جمهوری اسلامی ایران و استفاده از گزینه نظامی است؟

-این مسئله دارای دو جنبه است یک جنبه آن تبلیغاتی است که به مصرف داخلی آمریکا می رسد و ما باید بین  مواضع اتخاذ شده از سوی مسئولان آمریکایی تفکیک قائل شویم بنابراین جنبه ای که ناظر به مصرف داخلی است را جدی نگیریم اما به این مسئله آگاه باشیم ماهیت استکبار آمریکایی قطعا همینگونه است که آنها هیچ گزینه ای را کنار نگذاشته و هدفی جز نابودی جمهوری اسلامی ندارند .لذا  اگر تا کنون علیه جمهوری اسلامی ایران تهدید نظامی صورت نداده اند به دلیل عدم  توانایی آنها بوده است .یکی از موارد نگران کننده برجام این است که آمریکاییها به واسطه بازرسی های پیش بینی شده یا محدودیت هایی که برای سیستم امنیتی –دفاعی ایران قائل شده اند ممکن است به تضعیف نیروهای نظامی و سپر امنیتی ایران منجر شود .در واقع این مسئله مقدمه ای برای وسوسه حمله نظامی به ایران است .به هر حال با تضعیف قدرت نظامی ایران آمریکا بیش از پیش برای حمله به ایران وسوسه می شود از این رو در بررسی برجام باید با محورهایی که به تضعیف توانایی و اقتدار نظامی کشور مربوط شود  به شدت برخورد شود و در آن دقت نظر جدی داشته صورت بگیرد  زیرا به هیچ وجه نباید در چنین مسائلی قصور نمود .اگر  با مسائل امنیتی و نظامی در برجام و توافق نامه آژانس انرژی اتمی  با جدیت برخورد نماییم مسلما گزینه های روی میز آمریکا هیچ تاثیری نخواهد داشت .مسما آن چیزی که گزینه نظامی را از روی میز خارج می کند توان و اقتدار نظامی است.بی تردید درصورت مذاکره یا عدم آن در دنیای امروزی اقتدار نظامی عامل حفظ امنیت کشور است و مانع از طمع دشمنان و حمله نظامی به کشور می شود لذا به نظر بنده نباید به تهدیدهای آمریکا توجه نمود بلکه باید در محدودیت های هسته ای برجام و دخالت های نظامی آن دقت نظر نمود تا مانع ضربه زدن آنها به سیستم امنیتی-دفاعی کشور شویم و بازرسی های پیش بینی شده وسیله ای برای رسوخ دشمنان به سیستم های امنیتی ایران نباشد .از این رو لازم است  توافق نامه محرمانه ای که بین ایران و آژانس انرژی اتمی بسته شده  در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی  قرار داده شود مبادا این  توافق نامه محرمانه ، وسیله ای برای حضور جاسوسان غربی در ایران باشد.

ساحل عباسی

-

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.