گروه معارف/ آمنه مستقیمی - دعا از شاهراه های ارتباطی با امام عصر(عج) و نیز ابزاری مؤثر برای هدایت فکری، روحی و عاطفی مردم در عصر غیبت است، ...

« دعای عهد» سبک زندگی مهدوی(عج) را ترسیم می کند

 از این رو، معصومان(ع) ادعیه گوناگونی را برای این دوران انشا و بیان کرده اند که از جمله آنها «دعای عهد» است؛ دعایی که توسط امام صادق(ع) بیان شده و زندگی مهدوی را ترسیم می‌کند. به منظور واکاوی ابعاد این دعا و افقی که پیش روی فرد و جامعه منتظر ترسیم می‌کند، با حجت الاسلام والمسلمین محمدصادق کفیل، عضو هیأت علمی مرکز تخصصی مهدویت، پژوهشگر و کارشناس رسانه‌ای مهدویت و رئیس مرکز تخصصی نماز به گفت و گو پرداخته ایم:

 

 دعای عهد می‌خواهد چه مسیری را پیش روی منتظر امام عصر(عج) قرار دهد؟

- دعای عهد راهکار وصال و تنظیم برنامه پیوند با امام عصر(عج) است و اگر کسی بخواهد از یاران ایشان شود و در شمار رجعت کنندگان باشد، باید بر خواندن این دعا مداومت کند. در دعای عهد گامهایی مطرح می‌شود که مطلوب است همه ما در زندگی خود عملی کنیم؛ در زندگی مهدوی گام نخست خدایی شدن و پیوند توحیدی است، یعنی «اَللّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظیمِ...» بیانگر خداشناسی است و بهترین مدل خداشناسی و تبیین حضرت حق، بیان نعمتهای خداوند است، آنچنان که خداوند متعال به حضرت موسی(ع) فرمود: «خلق مرا نزد من محبوب کن» وی عرض کرد: چگونه؟ خداوند فرمود: «نعمتهای مرا به یاد آنان بیاور!»

و ما با دعای عهد از هنگام برخاستن از خواب در صبحگاهان نعمتهای خدا را به یاد می‌آوریم، زیرا این دعا به ما می‌گوید انسان پیوسته در یاد نعمتهای الهی باشد؛ جالب آنکه نعمتهایی که در این دعا یاد می‌شوند متنوع اند، هم به کتب آسمانی اشاره می‌شود و هم به طبیعت و در واقع تأکید دارد که انسان با نگریستن به هر چیزی به یاد خدا بیفتد و این همان راه دور نشدن از خدا و فراموش نکردن اوست.

گام بعدی فرستادن تحّیت و درود بر امام عصر(عج) است که این تحّیت با امام شناسی همراه می‌شود و در این دعا پنج صفت از امام عصر(عج) یعنی امام، مولا، هادی، مهدی و قائم بودن ایشان آمده و انسانی می‌تواند صبحگاهان شایستگی خواندن و درک این دعا را بیابد که امام خود را شناخته و دریابد بین او و امام هیچ حایلی نیست.

دعای عهد بخوبی جایگاه امامت را تبیین می‌کند، انسان منتظر وقتی در ابتدای صبح دعای عهد می‌خواند در واقع می‌گوید من امام و پیشوا، رهبر و راهنما دارم و خط سیر من مشخص است و معترف هستم به حضور پیشوایی که از سوی خدا هدایت شده و می‌خواهد من را هدایت کند و به سعادت برساند، به شرط آنکه در خط او حرکت کنم، زیرا او نزدیکترین افراد به خداوند است.

 

 در سایه این امام شناسی و پذیرش هدایت امام عصر(عج) چه تحولات روحی برای انسان رقم می‌خورد؟

- نکته مهم در زندگی مهدوی و سیمای منتظر این است که انسان منتظر وقتی به امام(عج) خود سلام می‌کند خود را
 نمی بیند، بلکه همه را می‌بیند یعنی دیگربین است نه خودبین! این در حالی است که امروز دنیای غرب اومانیسم را مطرح می‌کند و بر فردگرایی و خودگرایی تاکید دارد! اما ظهور حضرت مهدی(عج) تبدیل خودگرایی به خداگرایی است.

برای چنین رخدادی در صبح هنگام، انسان از جانب همه مؤمنان عالم در شرق و غرب این جهان به ساحت مقدس امام عصر(عج) سلام می‌دهد و می‌گوید:
 «...عَنْ جَمیعِ الْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ فى مَشارِقِ الْأَرْضِ وَ مَغارِبِها...»

این موضوع افق جهانی داشتنِ انسان را نشان می‌دهد، یعنی انسانی منتظر است که در فکر و دغدغه مسلمانان عراقی یمن و بحرین، لبنان و فلسطین باشد و فقط نگوید امام(عج)! بیا، بلکه خودش نیز گام بردارد؛ از این رو، یک گام اساسی در زندگی مهدوی دگربین بودن و دغدغه دیگران را داشتن، است.

 

 در چه مرحله و چه وقت انسان با امام عصر(عج) عهد می‌بندد و این عهد او را در چه مسیری قرار می‌دهد؟

- گام بعدی در دعای عهد پس از خداشناسی و امام شناسی و تبیین افق جهانی، عهد بستن است؛ کسی می‌تواند با امام عصر(عج) عهد ببندد که به این بلندنظری رسیده باشد، زیرا در دعای عهد مهم دوام و ثبات عهد است نه اعتراف به این عهد در زبان، به گونه ای که لحظه ای از این عهد رویگردان نشویم!

 به عبارت بهتر عهد با امام زمان(عج) باید دایمی باشد «وَ ما عِشْتُ مِنْ أَیّامى عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَیْعَه لَهُ فى عُنُقى». برخی در نگاه مهدوی لحظه ای هستند و لحظه ای نه، بلکه به مقتضای فضا تغییر روحیه می‌دهند، اما منتظر واقعی با دعای عهدی که هنگام صبح می‌خواند، می‌گوید دغدغه من حرکت به سمت امام و شناخت اوست.

با این عهد انسان منتظر، خود را یار و یاور امام عصر(عج) قرار می‌دهد، یعنی پس از برداشتن گامهای پیشین در هشت مقام درخواست یاری می‌کند و از خدا می‌خواهد: «اَللّهُمَّ اجْعَلْنى مِنْ أَنْصارِهِ وَ أَعَوانِهِ، وَالذّابّینَ عَنْهُ، وَالْمُسارِعینَ إِلَیْهِ فى قَضاءِ حَوائِجِهِ، وَالْمُمْتَثِلینَ لِأَوامِرِهِ، وَالْمُحامینَ عَنْهُ، وَالسّابِقینَ إِلى إِرادَتِهِ، وَالْمُسْتَشْهَدینَ بَیْنَ یَدَیْهِ.» یعنی: «خدایا مرا از یاران و كمك كاران و دفاع كنندگان از ایشان و شتابندگان به سوى ایشان در برآوردن خواسته هایشان و انجام دستوراتشان و اوامرشان و مدافعان از آن حضرت و پیشى گیرندگان به سوى خواسته‌شان و شهادت یافتگان پیش رویشان قرار ده.» به عبارت بهتر مخاطب درخواست می‌کند در عین یاریگری امام عصر(عج)، حامی و مدافع ایشان نیز باشد و در رکابشان به شهادت برسد.

و مهم آنکه این حمایت و دفاع و شهادت در رکاب امام عصر(عج) مختص آینده نیست، بلکه باید امروز حامی و مدافع ایشان باشیم، نه فقط در عصر ظهور، یعنی یاری امروز، مقدمه یاری در عصر ظهور است؛ آنهایی که منتظر ظهورند اگر در عصر غیبت بی تفاوت باشند در عصر ظهور هم بی تفاوت خواهند بود، پس باید آمادگی برای یاری حضرت حجت(عج) در عصر غیبت تمرین شود.

با این دعا می‌خوانیم و می‌خواهیم به سمت ایمان محض حرکت کنیم و مؤمن کامل شویم؛ انسان در زندگی باید به امید بازگشت زندگی کند و دعای عهد امید بازگشت به دنیا را در منتظر پویا می‌کند تا به دنیا باز گشته و با اولیا و ائمه(ع) زندگی کند.

 منتظر با دعای عهد کدام گامهای دیگر را در مسیر تکامل و سعادت بر می‌دارد؟

- گام بعدی دعا برای فرج و ظهور امام زمان(عج) به عنوان دغدغه ای مهم در زندگی مهدوی است؛ باید توجه داشت دعا بسیار مهم است تا جایی که قضای قطعی خدا را تغییر می‌دهد و بلا را دفع می‌کند و ما امروز دچار بلای غیبت هستیم و در روایت توصیه شده به شیعیانِ دوران غیبت که اگر جدی فرج را درخواست کنید، در فرج تعجیل رخ می‌دهد، مهمترین دعا آن هم در ابتدای روز این است که می‌گوییم: «اَللّـهُمَّ اَرِنیِ الطَّلْعَه الرَّشیدَه وَ الْغُرَه الْحَمیدَه... خدایا! بنمایان به من آن جمال ارجمند و آن پیشانى نورانى پسندیده را ...»

گام پایانی برای منتظر شدن و زندگی مهدوی داشتن، شناخت حکومت است که دعای عهد بیان می‌کند: «وَ اعْمُرِ اللّـهُمَّ بِهِ بِلادَكَ؛ و آباد گردان خدایا به دست او شهرها و بلادت را»

خدایا! با آمدن حجت برحقت زمین آباد شود و بندگان به آرامش برسند و با آمدن او بندگان زندگی کنند، زیرا ظهور شروع زندگی است، همان طور که به تعبیر مقام معظم رهبری باید برای مردم تبیین شود ظهور، شروع زندگی است.

اما متاسفانه می‌بینیم ظهور به کشتار و قتل و جنگ جا افتاده است، از این رو وظیفه ما این است که برای خود و دیگران جا بیندازیم که عصر غیبت، دوران زندانی بودن ماست و همه زیبایی های عالم در عصر ظهور معنا می‌یابد.

بنابراین دعای عهد یکدل و یکرنگ شدن با امام عصر(عج) را ترسیم می‌کند و می‌گوید هر چه به ایشان نزدیک شویم دغدغه‌های ایشان دغدغه ما نیز شده و حرکتمان بر اساس نیاز امام(عج) می‌شود. دعای عهد همه آن چیزی است که امام زمان(عج) می‌خواهند و ایشان طالب و خواهان ظهورند؛ اینکه به این دعا عهد می‌گویند شاید برای این است که در عهد انسان به مقام وفا می‌رسد و وفا یعنی با تمام وجود گام برداشتن، اما خود را بدهکار دانستن.

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.