به گزارش قدس آنلاین، سوال و ابراز نیاز به مردم و گدایی و دریوزگی در آموزه های دین مبین اسلام مورد نکوهش قرار گرفته است و در روایات ائمه معصوم علیهم السلام بشدت از آن نهی می شود.
چنان که پيامبر اکرم (ص) می فرمایند: «... تا آنجا كه مى توانيد از سؤال كردن خود را دور نگاه داريد ...»
همچنین، امام باقر (ع) به محمّد بن مسلم فرمودند: «اى محمّد! اگر سئوال كننده از زيان سؤال كردن باخبر بود، هرگز كسى از كس ديگر سؤال نمى كرد ... اى محمّد! هر كس با وجود داشتن، دست سؤال و گدايى پيش كسى دراز كند، به هنگام ديدار خدا در روز قيامت چهره اى خراشيده (زشت) خواهد داشت.»
و امام صادق (ع) می فرمایند: «بپرهيزيد از سؤال! زيرا سؤال كردن (و از كسى چيزى خواستن)، مايه خوارى در دنيا است، و به استقبال فقر رفتن است؛ و در روز قيامت حساب پس دادن را طولانى مى كند.»
اگرچه در روایات از سوال و اظهار نیاز به دیگران نهی می شود اما در کنار آن به توانمندان نیز توصیه می شود تا خود در انفاق و دستگیری از فقرا پیشقدم باشند تا نیازی به سوال و درخواست آنها نباشد.
روایت است که امیرمومنان امام على (ع) باغى را كه پيامبر (ص) درختانش را براى او كاشته و خود به دست خويش آن را آب داده بود، به دوازده هزار درهم فروخت، و هنگامى به خانه بازگشت كه همه آن پول را در راه خدا انفاق كرده بود.
فاطمه (س) گفت: «تو مىدانى كه چند روز است ما مزه خوراك را نچشيديم و سخت گرسنه ايم، تو خود نيز چون مايى، پس چرا از آن پول به اندازه قوتى براى روزى ما نگاه نداشتى؟» امیرمومنان (ع) در پاسخ ایشان فرمودند: «چهره هايى مرا از نگاه داشتن بازداشت كه دلم نيامد خوارى سؤال را بر آنها ببينم.»
همچنین، معلّى بن خنيس مىگويد: به امام صادق (ع) عرض کردم: حقّ مسلمان بر مسلمان چيست؟ فرمودند: «هفت حق واجب دارد ... حقّ هفتم آن است كه سوگند او را بپذيرى، و دعوت او را اجابت كنى، و به عيادت بيمارى او بروى، و در تشييع جنازه او حاضر شوى؛ و چون بدانى كه نيازى دارد، هر چه زودتر آن را برآورده سازى، و وادارش نكنى تا از تو درخواست كند؛ پس چون چنين كنى، ولايت ايمانى خود را با او محكم كرده اى.»
و از امام سجاد (ع) است که: «در دعا براى همسايگان و دوستان: (خداوندا!) ... آنان را توفيق آن ده ... كه به آداب نيكوى تو خويگر شوند ... و (به نيازمندان و ناكامان)، همه گونه كمك رسانند، و آنچه را كه لازم دارند پيش از سؤال در اختيارشان قرار دهند ...»
در این میان جالب آن است که در روایات برای اظهار بی نیازی فضایل بسیاری تصریح شده است که آدمی را به این نوع از رفتار سوق می دهد.
به روایت امام جعفر صادق (ع) اميرالمؤمنين (ع) مىفرمودند: «بايد در قلب تو نيازمندى به مردم و بى نيازى از ايشان هر دو با هم جمع باشد: «نيازمندى به اين معنى كه با آنان نرم سخن گويى و گشاده رو باشى، و بى نيازى به اين معنى كه عرض خويش نبرى و عزّت خود را پاس دارى (و از هيچ كس هيچ چيز نخواهى.)»
و از امام باقر (ع) است که فرموده اند: «بى توجّهى به آنچه در دست مردمان است، مايه عزّت مؤمن در دين او است. آيا اين گفته حاتم (طائى) را نشنيده اى:
إذا ما عزمت اليأس ألفيته الغنى إذا عرفته النّفس، و الطّمع الفقر
- هر گاه تصميم گرفتم از مردم (و مال مردم) نااميد باشم و جانم آن را پذيرفت، ديدم بى نياز و توانگرم، و طمع داشتن (به مال مردم)، عين فقر است.»
و امام صادق (ع) می فرمایند: «نيازهاى خود را از مردم خواستن، سبب از دست رفتن عزّت و نابود گشتن شرم و حياست؛ و نوميدى از آنچه در دست مردمان است، مايه عزّت مؤمن در دين او است. و آزمندى يعنى همان فقر (و نيازمند بودن به ديگران.»
منابع:
وسائل الشیعه
غررالحکم
بحارالانوار
سفیه البحار
صحیفه سجادیه
کافی
انتهای خبر/
نظر شما