اما همیشه دست یکی به یقه دیگری می‌چسبد، دلایلش هم متفاوت است از جای پارک، تنه زدن ساده، نگاه خیره، صف بی نوبت، یک ترمز بی دلیل، بوق ممتد گرفته تا رویمان به دیوار مزاحمت ایجاد کردن برای نوامیس مردم!

همه این‌ها می‌تواند علت شروع دعوا شود. نباید عجیب باشد، زیرا هر روز شاهد درگیری‌های زیادی در سطح شهر هستیم؛ همین چندی پیش بود که پزشکی قانونی اعلام کرد: از فروردین تا تیرماه سال جاری 208هزار و 502 نفر با هم دعوا کرده‌اند. البته باید به این مورد هم توجه کنیم این‌ها آمار کسانی است که کار دعوایشان به درازا کشیده و با کبودی و زخم، پای پلیس،‌ قوه قضاییه و پزشکی قانونی به میدان باز شده است. تصور کنید به دلیل یک یقه گیری ساده بیش از 500 هزار پرونده قضایی تشکیل شده است!‌ پرونده‌هایی که وقت زیادی را تلف می‌کند تا به نتیجه برسد.

  استان‌های دعواخیز کشور

آسیب شناسان می گویند: یکی از مهم‌ترین دلایل نزاع و درگیری در کشور پایین آمدن آستانه تحمل ایرانی هاست. یعنی ایرانی‌ها زود عصبانی شده از کوره در می روند. هر چند دلایل اقتصادی و اجتماعی و حتی ترافیک و آلودگی هوا و صدا در این مهم تأثیرگذار است، اما باز این وضعیت قابل قبول نیست.

وقتی به آماری که سازمان پزشکی قانونی منتشر کرده مراجعه کنیم، در یک نگاه ساده و براحتی می‌توانیم فراوانی دعواها و استان‌هایی که بیشترین دعوا در آن‌ها رخ داده را پیدا کنیم. براین اساس تا آخر تیرماه امسال، تهرانی‌ها در دست به یقه شدن گوی سبقت را از دیگر استان‌ها ربوده‌اند و خراسان رضوی، اصفهان و آذربایجان شرقی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.  ایلام و خراسان جنوبی هم برنده کمترین دعواها هستند.

  روزی چند نزاع ثبت می‌شود؟

این آمار نشان می‌دهد به صورت میانگین هر روز 1682 درگیری ثبت شده است. به عبارتی هر روز فقط از بابت درگیری که بسیاری از آن‌ها ساده هستند، بیش از 1500 پرونده و مراجعه به پزشکی قانونی صورت گرفته است. دکتر «سیدعلی کاظمی» استاد دانشگاه و قاضی پیشین دادگستری که اکنون مدیرکل اسناد و امور مترجمان قوه قضاییه است با تشریح موضوع درگیری و منازعه به «قدس» می‌گوید: درگیری‌های خیابانی اگر بین بیش از دو نفر باشد منازعه نام می‌گیرد. این شکل درگیری از دو منظر مورد توجه قانونگذار است که هم جنبه عمومی و هم جنبه خصوصی جرم نام دارد.

به گفته کاظمی «دست به یقه شدن» که ممکن است خیلی هم ساده به نظر برسد از نظر قانونگذار ساده نیست. کافی است دو نفر که با هم درگیر می‌شوند صدمه ببینند، بدین ترتیب باید هزینه زیادی را بابت صدمه‌ای که به دیگری وارد کرده پرداخت کنند. البته داستان به اینجا ختم نمی‌شود، اگر افراد دیگری هم وارد این درگیری شوند، جرم جنبه عمومی هم پیدا می کند. یعنی حتی اگر دو نفر که با هم درگیر شده‌اند از هم شکایت نکنند، به دلیل مشکلی که ایجاد کرده‌اند مورد تعقیب قانون قرار می‌گیرند و قانون برای آن‌ها مجازات حبس از 6 ماه تا سه سال در نظر می‌گیرد.

 حالت‌های مختلف درگیری از نگاه قانون

وی درباره روند رسیدگی به یک پرونده درگیری می‌گوید: در این باره چند حالت متصور است. در حالت اول پلیس شاهد ماجرای درگیری خواهد بود. بدین ترتیب نیروی انتظامی طرفین درگیر را دستگیر و پس از تکمیل پرونده متهمان، طرفین را به دادسرا منتقل می‌کند. در حالت بعدی ممکن است مردم شاهد درگیری باشند، در این صورت به پلیس اطلاع می‌دهند؛ اگر پلیس هنگام درگیری از راه برسد باز هم پرونده تشکیل و طرفین راهی دادسرا می‌شوند. اما اگر پس از درگیری برسد باید برای پیگیری ماجرا از دادسرا کسب تکلیف کند. حالت دیگر هم این است که طرفین خود راهی دادسرا شوند. این مدرس دانشگاه ادامه می‌دهد: پس از دادسرا اگر درگیری به زخمی شدن طرفین منجر شده باشد، قاضی مورد را به پزشکی قانونی ارجاع می‌دهد، تا پرونده تکمیل شود و بتوان موضوع را برای رسیدگی به دادگاه فرستاد. به عبارتی پس از نظر پزشکی قانونی است که دادگاه تشکیل می‌شود و قاضی می‌تواند بعد از بررسی، رأی صادر کند. در این میان نظر پزشکی قانونی اهمیت زیادی دارد، زیرا اگر پرونده نیاز به نظر کارشناس پزشکی قانونی داشته باشد، فرد آسیب دیده باید دوره درمان خود را طی کند تا مدت درمان و میزان خسارت وارد در پرونده درج و میزان دیه معلوم شود. به همین دلیل پرونده های درگیری، زمانی از یک ماه تا چهار سال را به خود اختصاص می‌دهند. به عبارتی، یک درگیری ساده از یک ماه تا چهار سال وقت از شما و دستگاه قضایی می‌گیرد و میزان دیه هم از 200 هزار تا 165 میلیون تومان متغیر خواهد بود. این را هم در نظر داشته باشید که این اعداد در ماه‌های حرام سال، بیشتر شده و هر سال نیز درصدی به آن اضافه می‌شود.

  هزینه‌های دیه

هر سال رقم دیه از سوی رئیس قوه قضاییه اعلام می‌شود. امسال نیز دیه کامل 165 میلیون تومان اعلام شده است. به عبارتی هر درصد دیه یک میلیون و 650 هزار تومان و هر هزارم آن 165 هزار تومان می‌شود. در جدول زیر متوجه خواهید شد در صورت درگیری، صدمه‌هایی که به طرف دیگر وارد می‌شود چقدر هزینه روی دست شما خواهد گذاشت.