راننده متقاضی معاینه فنی، برای نشان دادن مشخصات فنی، شماره موتور، شماره پلاک و شماره شاسی خودرو و توضیحاتش به مأمور مرکز معاینه فنی، آماده ایستاده است تا او در موتور را بالا بزند، اما مأمور بررسیِ سلامت موتور و سیستم‌های الکترومکانیکی نیازی به این کار نمی‌بیند و می‌گوید: لازم نیست کاپوت را بازکنی!
معاینه فنی پراید در چند دقیقه!
تکنسین مرکز معاینه فنی، پس از تست نور چراغ‌ها و ترمز، فقط می‌پرسد: آیا مبلغ قبض رو به صندوق پرداخت کردی؟ و پس از پاسخ مثبت راننده، می‌گوید: برو آخر سوله. مشکلی نیست... و راننده چند دقیقه بعد، بدون هیچ دغدغه‌ای نا‌ایمن‌ترین خودرو را به عنوان یک وسیله استاندارد از آزمایشگاه معاینه فنی خارج می‌کند؛ به همین راحتی!
این ماجرا بی کم و کاست برای یکی از خبرنگار‌های ما در هفته هوای پاک رخ داده است، اما آیا همه مسؤولان و مراکز معاینه فنی برای حفظ جان رانندگان و سرنشینان خودروهای ناایمن ایرانی، این‌گونه وجدان را به بهای مشتی ریال زیر پا می‌گذارند؟ واقعیت این است که مسؤولان برای یک بیماری واگیردار مانند آنفلوانزا که ممکن است حداکثر صد نفر را در کل کشور از پای در آورد، دست به دست هم می‌دهند و بسیج می‌شوند، اما در مورد ده‌ها هزار تلفات جانی ناشی از آلودگی هوا و تصادفات جاده‌ای به دلیل نقص فنی خودرو‌ها، کاری انجام نمی‌دهند.
کم توجهی به کالیبره کردن سامانه‌ها
مهندس سرمد کلیشادی، متصدی یکی از مراکز معاینه فنی خودرو در این زمینه به خبرنگار ما می‌گوید: نظارت بر کار مراکز معاینه فنی خودرو‌ها، آزمایش کردن دستگاه‌های تست وضعیت فنی و نیز کالیبره کردن سامانه‌های سنجش آلودگی هوا در سال‌های قبل با دقت زیادی انجام می‌شد، اما در حال حاضر به این مسأله توجه زیادی نمی‌شود. وی می‌افزاید: البته ما هم باید کار خودمان را انجام دهیم و طبق جدول ارسال شده از سوی حفاظت محیط زیست، موظف به بررسی نواقص خودرو هستیم، اما این تست‌ها کافی نیست و خود مردم باید به فکر سلامتی‌شان باشند.
علیرضا شیران، مسؤول خط تست ترمز یکی از واحدهای معاینه فنی خودرو نیز در این باره می‌گوید: تاکنون کسی از مراکز نظارتی به صورت سرزده برای کنترل سامانه‌های فنی و زیست محیطی به ما مراجعه نکرده و فقط زمانی که اعلام می‌کنند قرار است برای بازدید بیایند، همه چیز مرتب می‌شود!
خودرو۳۰ ساله، معاینه فنی ۵ ساله
مهندس کلیشادی خاطرنشان می‌کند: وقتی که بازه زمانی معاینه فنی خودروهایی که از طراحیشان ۳۰سال می‌گذرد، پنج ساله است و با تأیید پلیس، معاف از معاینه فنی هستند، از مراکزی که باید برای ارتزاق خود و کارگرانشان به همین خودرو‌ها متکی باشند، چه انتظاری دارید؟
این کار‌شناس فنی مراکز معاینه فنی خودرو می‌افزاید: گرچه اثربخشی فراوان معاینه فنی بر میزان تولید آلایندگی خودرو‌ها در تهران و کلانشهر‌ها بر همه نهادهای مسؤول ثابت شده، اما اراده جدی و راستین برای معاینه فنی بموقع تمام خودرو‌ها وجود ندارد.
دکتر محمدمهدی عسگرپور، استادیار دانشکده مهندسی مکانیک و ارزیاب زیست محیطی آلایندگی موتورهای بنزینی به خبرنگار ما می‌گوید: تعلل دولت در بحث کاهش بازه زمانی معاینه فنی خودرو به سلامت جامعه آسیب می‌زند و معافیت پنج ساله خودرو‌ها از دریافت معاینه فنی به اندازه یک سال آلودگی هوا را افزایش می‌دهد.
امکان کاهش ۲۵ درصدی آلایندگی
وی با بیان اینکه بیش از ۲۵ درصد آلایندگی خودرو‌ها با معاینه فنی حل می‌شود، می‌افزاید: همه کشور بویژه بیماران، قربانی آلودگی هوا هستند و لازم است با اصلاح قانون معافیت پنج ساله خودرو‌ها و یکساله شدن دریافت معاینه فنی، اقدام‌های مؤثر و زیربنایی برای رفع آلودگی هوا صورت گیرد.
این پژوهشگر و کار‌شناس آلودگی هوا همچنین اظهار می‌دارد: معاینه فنی، ۲۵ درصد در کاهش میزان آلایندگی خودرو‌ها تأثیرگذار است و چنانچه خودرو‌ها پنج سال از دریافت معاینه فنی معاف شوند در واقع به اندازه یک سال به میزان آلایندگی هوای تهران افزوده می‌شود.
وی با بیان اینکه فشار مالی، معنوی و روحی که به خانوار‌ها به‌دنبال تصادفات وارد می‌شود، بسیار زیاد است، می‌گوید: مراکز معاینه فنی باید مانند آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی عمل کنند و مردم با دریافت برگه معاینه فنی، از ایمنی و سلامت خودروشان مطمئن شوند تا هزینه و استرس اضافی به آن‌ها وارد نشود.
معاینه فنی ۳سال در نوبت مجلس
به گفته دکتر عسگرپور، اصلاح قانون معاینه فنی از سه سال و نیم پیش تاکنون همچنان در انتظار رسیدگی نمایندگان باقی مانده است، درصورتی که معاینه فنی استاندارد یکی از اصلی‌ترین عوامل کاهش آلودگی هوا، افزایش ایمنی خودرو و امنیت آمد و شد در جاده‌هاست. وی تصریح می‌کند: مافیای خودروسازی ایران با تولید خودروهای یورو دو و حتی ضعیف‌تر و بی‌کیفیت‌تر به سلامت مردم آسیب می‌زنند و مسؤولان زیست محیطی برای اصلاح قانون و تهیه زیرساخت‌ها به نمایندگان التماس می‌کنند. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته، خودرو‌ها با استاندارد یورو پنج و۶ تولید می‌شوند و معاینه فنی آن‌ها به صورت سالانه اجباری است.
۳ میلیون خودرو بدون معاینه فنی
دکتر محمود جودت، کار‌شناس محیط زیست انسانی و مدیر سمن هوای آبی نیز به خبرنگار ما می‌گوید: حدود سه میلیون خودرو در تهران بدون معاینه فنی هستند که علاوه بر افزایش آلایندگی، موجب ایجاد تصادف‌ها و تراکم ترافیک می‌شوند.
وی با اشاره به اثربخش نبودن قانونگذاری و زیرساخت‌های حقوقی در حوزه خودروسازی پاک می‌افزاید: ما در ایران اصلاً خودرو سبز و پاک نداریم و تلاشی برای تولید آن نیز انجام نمی‌شود. این در حالی است که معاینه فنی مؤثر و کارآمد، دست‌کم ۲۳درصد بر کاهش آلودگی هوا و افزایش آلاینده‌های ناشی از احتراق سوخت، اثر می‌گذارد. دکتر جودت یادآور می‌شود: هم اکنون ۲۸درصد علل مردودی خودرو‌ها در مراکز معاینه فنی، انتشار گازهای آلاینده است و مصوبه مجلس گذشته خلأ قانونی ایجاد کرده و به همین دلیل اکنون آلودگی هوا ناشی از احتراق سوخت ۸۰ درصد افزایش داشته است.
امکان تصویب ۳ ساله شدن معاینه فنی
در همین حال یک مقام زیست محیطی از امکان تصویب و بازگشت سن معاینه فنی خودرو‌ها به سه سال خبر داد و ابراز امیدواری کرده تا سال ۹۵ خودروهایی با آلایندگی کمتر وارد ناوگان حمل و نقل کلانشهر‌ها شوند. دکتر محمدهادی حیدرزاده، مدیرکل محیط زیست استان تهران به پانا گفته است: سن قانون معاینه فنی خودرو‌ها از سال ۹۱ به پنج سال افزایش پیدا کرد و در این مدت تلاش‌های زیادی شد تا قانون معاینه فنی به زیر سه سال برسد، اما خودروسازان در این زمینه مقاومت زیادی کرده‌اند. او با اشاره به پیگیری‌های محیط زیست برای بازگشت سن معاینه فنی خودرو‌ها اظهار داشت: محیط زیست رایزنی‌ها و تلاش‌های زیادی انجام داد، به طوری که سه ساله شدن این قانون قطعی شد و این مصوبه به مجلس ارسال شده تا در نوبت بررسی در صحن علنی قرار گیرد و تا پایان سال نهایی شود.
نظر شما