باید به ییلاق بروند... بسم الله
کوچ شان را بخوانند و بار و بُنه و دام شان را بردارند...
با گوسفند و بُزِ گله با زنگولههایی که دلنگ دلنگ شان در دلِ کوه میپیچد، به راه بیفتند. با چهارپایانی که به آرامش و هیاهو خو گرفته اند تا سفر کنند.
هرسال بهار که خودش را به دامنه و دشت و بوته زار میرساند، قصه قشلاقِ گالش و چوپان، به پایان میرسد و فصل رفتن از پایین دستها آغاز میشود.
ایل و طایفه زحمتکش عشایر، منزل به منزل میروند تا غوغای شیرین رحیل به پا شود و گلههایشان با آن چشمان شبیه به هم، زنگوله برقصانند و تعلیف کنند.
این مردمان قانع و باهمت، رمههایشان را از میان رودخانه و گل ولای و دشت و تپه عبور میدهند. از سربالاییها و سرپایینیها. از میان آب و هوای خوش و سحرانگیز تا به آنها مراتعِ پُر و پیمان بدهند.
دنیای بهاره چوپانان، دنیای شگفتی و بیداری است. وقتی عطر خوش نخستین فصل سال، غوغای رفتن را میریزد برتن طبیعت و کوچ از دیار موقت، آغاز میشود.
مراقب سیلاب باشیم
تکاپو برای کوچ آغاز شده و دامداران سفر بهاره را شروع کرده اند تا به مراتع خوش آب و هوا و ییلاقی بروند و تا نیمههای شهریور همانجا بمانند.
دامها هم اکنون در میانه راه بوده و با پشت سر گذاشتن «ایل راه»ها در «میان بند»ها مستقر شده اند و طی روزهای آینده به مراتع ییلاقی خواهند رسید.
مدیرکل منابع طبیعی مازندران– ساری درگفت و گو با خبرنگار ما، از وجود 378هزارهکتار مرتع خبر میدهد و میگوید: اغلب مراتع حوزه این اداره کل در ارتفاعات واقع بوده و 80 درصدشان دارای طرحهای مرتعداری هستند و به دامداران واگذار شده اند.
ستار بابایی با بیان اینکه ظرفیت مراتع استان 600 هزار واحد دامی است، میافزاید: دو برابر ظرفیت مراتع استان، دام حضور دارد و 13هزار و 500 خانوار بهره بردار در این زمینه وجود دارند که باید به نصف کاهش یابند.
وی اضافه میکند: چون وضعیت واحدهای دامداری اقتصادی نیست شمار دامها را زیاد میکنند تا دامداران را توانمند کنند که این مسأله به مراتع آسیب میرساند.
بابایی با بیان اینکه نباید از طریق چرای بی رویه، مشکل دامداران را حل کنیم، تأکید میکند: اگر در حفاظت از مراتع غفلت کنیم، خسارتهای جبران ناپذیری را شاهد خواهیم بود.
مدیرکل منابع طبیعی مازندران – ساری خاطرنشان میکند: مدعی نیستیم دام، وارد مراتع نشود، ولی باید از این ظرفیت بدرستی حفاظت شود تا در پایین دست شاهد وقوع سیلاب نباشیم.
بابایی با بیان اینکه مدیریت چَِرا، یک فرهنگ مشارکتی است که با توجه به شرایط منطقه، زمان ورود و خروج دام مشخص میشود، یادآور میشود: باید نسبت به ورود و خروج بهنگام به مراتع فرهنگسازی شود.
تصرف «ایل راه»ها
مدیرامورعشایر جهاد کشاورزی مازندران در گفت و گو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه کوچ بهاره شروع شده و دامها هنوز به مراتع مورد نظر نرسیدند و فعلاً در «میان بند» هستند، میگوید: کوچها 10 تا 15 خرداد در مراتع مستقر خواهند شد.
سید صمد کاظمی با اشاره به اینکه اداره امور عشایر مازندران در سال گذشه تشکیل و امسال رسمیت یافته است، میافزاید: در حال دریافت اعتبار هستیم تا اقدامهای اساسی را برای عشایر انجام دهیم.
وی تأکید میکند: درصدد هستیم تا مرمت و بازسازی «ایل راه»ها، بهسازی چشمهها، آبرسانی، جایگزین کردن سوخت فسیلی به جای استفاده از چوب، مهیا کردن امکانات کوچ مانند تأمین ماشین آلات را انجام و تسهیلات کم بهره را در اختیار دامداران قرار دهیم.
کاظمی با اشاره به اینکه متأسفانه بسیاری از ایل راهها توسط بخشهای خصوصی و دولتی تصرف شده، یادآور میشود: در حال بررسی و ساخت راههای جدید هستیم تا کوچها دچار مشکل نشوند.
عشایر 4 استان
میهمان ییلاقات مازندران
مدیرامورعشایر جهاد کشاورزی مازندران از آغاز طرح "مطالعه، شناسایی و امکان سنجی"عشایر از نظر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خبر میدهد و میگوید: نتایج این طرح تا پایان تابستان مشخص خواهد شد.
کاظمی با اشاره به اینکه پیش بینی میشود با انجام این طرح مطالعاتی، دوهزارخانوار شناسایی شوند، میافزاید: همه ساله 700خانوار عشایر از استانهای تهران، سمنان، البرز و گلستان میهمان مازندران هستند.
وی با بیان اینکه در مازندران مراتع قشلاقی کمی وجود دارد و دامها از مزارع زراعی استفاده میکنند، میافزاید: مشکل اصلی عشایر استان سه ماهه بهار است، زیرا برای تغذیه دامهایشان با مشکل مواجهند و در این راستا خدمات تغذیه ای شامل سبوس، جو، کنستانتره و آرد در اختیارشان قرار میگیرد.
کاظمی میگوید: یکی از اهداف اصلی ما مدیریت چراست و در بازدیدها در صورت مشاهده دامهای مازاد به منابع طبیعی اطلاع میدهیم تا برخورد قانونی صورت گیرد.
نظر شما