به گزارش خبرنگار مهر، جانمایی مجتمع پتروشیمی و خطرات زیست محیطی احتمالی ناشی از ایجاد این صنایع در حال حاضر از مهمترین دغدغه‌های دوستداران محیط زیست و مخالفان احداث پتروشیمی در منطقه آزاد چابهار است.

ایجاد 21 مجتمع پتروشیمی در چابهار و تبدیل این منطقه به سومین قطب پتروشیمی کشور که در مرحله نخست تولید ١٥ میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی را در بر دارد و تا پایان سال ١٣٩٧ به بهره برداری کامل خواهد رسید موجب نگرانی‌های کارشناسان محلی و محیط زیست استان شده است.

ایجاد مجتمع پتروشیمی مکران، ایجاد پالایشگاه نفت و صنایعی هم چون فولاد هر چند با استقبال بسیاری از مردم استان همراه شده‌است اما نگرانی‌های زیست محیطی را که ممکن است بر روی زندگی صیادی آنها و یا راه‌های دسترسی آنها به دریا تاثیر بگذارد نگاه‌های مردم بومی را با اضطراب گره زده‌است.

جانمایی پتروشیمی نیاز به بازنگری دارد

عضو هیئت رییسه شورای عالی استان‌های کشور در خصوص نگرانی‌های به وجود آمده ناشی از احداث پتروشیمی چابهار گفت: شمار زیادی از مردم منطقه ضمن تمایل به اجرا و حتی شتاب‌گیری واحدهای پتروشیمی چابهار در عین حال خواستار تجدیدنظر در جانمایی طرح‌های در دست مطالعه و احداث با اولویت محیط زیست طبیعی و انسانی هستند.

دوست محمد بلوچ در گفتگو با مهر اظهار داشت: واحدهای پتروشیمی نباید در نزدیکی شهرها و محل اسکان و زندگی مردم ساخته شوند چرا که بوی بد محصولات آن از جمله بوی آمونیاک زندگی و سلامتی مردم را دچار چالش جدی می‌کند.

این عضو شورای شهر چابهار بیان داشت: شهروندان چابهاری بارها درخواست خود را از طریق نمایندگان خود در شورای شهر و همچنین نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در خصوص تجدید نظر در جابجایی واحدهای پتروشیمی هاب سوم پتروشیمی کشور مطرح کرده اند اما هیچ گاه مسئولان استان از نظرات کاربردی آنها جویا نمی شوند.

بلوچ  اظهار داشت: با احداث این واحد صنعتی و بر اثر دفع فاضلاب آن به دریا، صید ماهی در دریای چابهار و منطقه مختل می شود و لذا این موضوع موجب دغدغه صیادان شده است.

وی خاطرنشان کرد: مسئولان محلی چابهار از سرمایه‌گذاری حمایت می‌کنند و حتی دست صاحبان سرمایه را می‌بوسند اما نباید کام مردم شهرستان با آمدن صنایع آلاینده تلخ شود و علاوه بر مشکل محرومیت، مشکل زیست محیطی نیز به عنوان چالشی جدید ایجاد شود.

وی ابراز داشت: این پروژه عظیم تنها برای سود بیشتر علیرغم تمام مخالفت‌ها از منظر زیست محیطی از سوی مردم و حتی ممنوعیت قانونی از سوی مراجع قانونی برای توقف کار دست از فعالیت برنداشته است.

نسخه‌های اقتصادی باید بومی‌سازی شود

وی تاکید کرد: نسخه‌های مدیریتی، اقتصادی و اجرایی برای هر منطقه باید بومی‌سازی و متناسب با شرایط زیست محیطی و انسانی به وی‍ژه شاخصه‌های فرهنگ بومی به کار گرفته شود و از تکرار تجربه های شکست خورده گذشته پرهیز کرد.

وی با اشاره به پتروشیمی اصفهان با تکنولوژی سوخت شیرین گفت: با شورای اصفهان در ارتباطم و بالاترین آمار بیماری ام‌اس مربوط به نجف آباد اصفهان نشان می‌دهد جانمایی نادرست چه پیامدهایی را برای مردم به دنبال خواهد داشت.

بلوچ ادامه داد: خبرمرگ ناگهانی جوانان عسلویه شب هنگام در خانه‌هایشان بی‌هیچ حادثه‌ای زنگ خطری است برای آنانی که فقط به سود آوری فکر می‌کنند.

وی با اشاره به آبی که برای خنک‌سازی توربین‌ها به کار خواهد رفت گفت: آب حاصل از خنک‌سازی نمک به جا خواهد گذاشت و انتقال این نمک‌ها به خلیج یعنی در دراز مدت تبدیل خلیج چابهار به دریاچه ارومیه که هیچ موجود زنده ای نتواند در آن زندگی کند.

عضو شورای شهر چابهار با اشاره به اینکه هم اکنون 60 درصد کل ماهی‌های کشور از طریق خلیج چابهار تامین می‌شود گفت: نباید برای ایجاد 10 فرصت شغلی 10هزار فرصت شغلی دیگر را نابود کرد.

بلوچ با اشاره به مکانی مشهور به چاه عباس در 50 کیلومتری چابهار و کنارک گفت: این مکان خالی از سکنه بوده و با قرارگیری در سرخط راه‌آهن و برق و گذر بزرگترین سایت آب شیرین کنی که قرار است از این مسیر بگذرد بهترین مکان برای احداث پتروشیمی است ضمن اینک در سال 52 نقشه برداری از این محل نیز صورت گرفته است.

هیچ مطالعه اجتماعی انجام نشده‌است

وی متذکر شد: پتروشیمی قرار است 40 هزار نیرو را به کار گیرد و این یعنی منطقه آزاد باید 200هزار نفر را بتواتند ساماندهی کند در صورتی که خود منطقه آزاد سربار چابهار بوده  و هیچ مطالعه اجتماعی در این زمینه صورت نگرفته است.

عضو شورای شهر چابهار با اشاره به اینکه زمین واگذاری به پتروشیمی متعلق به ارتش دلتا 21 است گفت: این یعنی اگر پروازی جنگی یا غیرجنگی نیاز به فرود یا تخلیه بار داشت در این مکان باید صورت گیرد که به همین دلیل با احداث فرودگاه بین‌المللی چابهار مخالفت شد اما حال چگونه است که یک شبه این زمین به منطقه آزاد واگذار شد و منطقه آزاد نیز آنرا به احداث پتروشیمی اختصاص داد،پس مالکیت دلتا 21 کجا رفت؟!

بلوچ  اضافه کرد: من به‌عنوان عضو هیئت رییسه شورای عالی استان‌های ایران به دولت پیشنهاد می‌کنم اشتباه عسلویه را دوباره تکرار نکنیم و نگذاریم این طرح عظیم ملی با جانمایی نادرست تهدیدی برای آینده این سرزمین باشد.

مجتمعی که هم لبخند و هم تلخند دارد

رئیس شورای اسلامی سیستان و بلوچستان نیز در این رابطه بیان داشت: احداث این کارخانه هم نگران کننده است و هم خوشحال کننده.

عبدالعزیز بلوچزهی در گفتگو با مهر اذعان داشت: این پروژه خوشحال کننده است زیرا به  بهبود وضعیت اشتغال کمک بسیار زیادی می‌کند و نزدیک به 25 هزار نفر را مشغول به کار می‌کند و از طرفی نگران‌کننده است زیرا  این مجتمع  به شهر نزدیک است و از لحاظ زیست محیطی خسارت‌های جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت.

وی با بیان اینکه این موضوع موجب اعتراض 95 درصد ازمردم است بیان داشتک این اقدام تاکنون اعتراض  امام جمعه، شوراها و مسئول محیط زیست را به همراه داشته است.

وی تاکید کرد: اگر جانمایی کارخانه تغییر پیدا نکند، کسانی که به حرفه صیادی می پردازند خسارت خواهند دید.

اکوسیستم های دریایی در معرض خطر

رئیس محیط زیست شهرستان چابهار نیز با بیان اینکه شرایط زیستی اکوسیستم‌های دریایی چابهار در معرض نابودی و تغییر قرار دارد بیان داشت: صنایع وابسته به نفت از جمله پتروشیمی و پالایشگاه آلاینده‌هایی در سه بخش تولید فاضلاب صنعتی، آلودگی هوا و همچنین ضایعات و لجن‌های هیدروکربنی تولید می‌کنند و برای محیط زیست زیان آور هستند.

اشرفعلی حسینی در گفتگو با مهر بیان داشت: ایجاد گازهای سمی، پساب‌های شیمیایی، سر و صدا و آلودگی‌های دیگر ناشی از فعالیت و بهره برداری مجتمع پتروشیمی وارد هوا، خشکی، آب، خاک و در واقع محیط زیست اطراف می شود و محیط زیست را تحت الشعاع  خود قرار می دهد.

وی گفت: متاسفانه برای ایجاد این مجتمع ارزیابی‌های زیست‌محیطی در نظر گرفته نشده است.

وی افزود: صنایع پتروشیمی به لحاظ آلودگی هوایی و پساب‌ها به دلیل نزدیکی به شهر چابهار در آینده برای این شهر خطرآفرین است.

حسینی بیان داشت: شهر چابهار به دلیل اینکه از هر سه‌ جهت توسط منطقه آزاد و دریا و یک روستا احاطه شده هیچ راهی برای توسعه جز نزدیک‌شدن به همین منطقه‌ای که قرار است پتروشیمی در آن احداث شود ندارد و این موضوع غیرکارشناسی‌بودن مکان‌یابی این طرح را اثبات می‌کند.

وی اذعان داشت: جهت جریان آب در این محل به نحوی است که از اقیانوس به سمت دریای عمان و خلیج‌فارس در حرکت است در این شرایط اگر آلودگی وارد این دریا شود جریان حرکت آب آن را به‌راحتی به داخل دریای عمان و خلیج‌فارس منتقل خواهد کرد.

حسینی حساسیت مردم در حفاظت از محیط زیست را مغایر با توسعه منطقه  ندانست و تصریح کرد: ما با توسعه پایدار و همه جانبه منطقه مخالف نیستیم ولی با توجه به رسالت و مأموریتی که داریم حفاظت از محیط زیست و سلامت مردم در اولویت اهداف ما قرار دارد.

وی افزود: با توجه به اینکه زیر ساخت های بنادر مهم چابهار اغلب برای فعالیت‌های صیادی، ترانزیت و تجارت کالاهای غیرنفتی است لذا اضافه کردن فعالیت‌های تخلیه و ترانزیت مواد نفتی شامل انشعابات زیاد لوله های تخلیه و بارگیری مواد نفتی از طریق این بنادر و همچنین انتشار ترکیبات  آلاینده برشرایط زیستی اکوسیستم های ساحلی و دریایی چابهار نظیر زیستگاه های حرا، خور تیس و آبسنگ های مرجانی خلیج چابهار تأثیرات منفی خواهد گذاشت.

نگرانی‌ها در خصوص طرح های توسعه‌ای قابل رفع است

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان نیز گفت: بسیاری از نگرانی‌ها و دغدغه‌های مطرح شده در خصوص تاثیرات منفی اجتماعی و زیست محیطی طرح های توسعه چابهار قابل رفع و برخی نیز قابل حذف و یا کم اهمیت است.

باقر کرد در گفتگو با مهر در خصوص مشکلات و آسیب‌های ناشی از اجرای طرح های زیربنایی توسعه چابهار از جمله طرح توسعه بندر شهید بهشتی، پتروشیمی و پالایشگاه و خط راه آهن با اشاره به برگزاری جلسات مختلف با نمایندگان مردم از جمله اعضای شورای شهر و تشکل های مردم نهاد افزود: نگرانی ها و دغدغه های مردم در خصوص آسیب رسانی این طرح به فضای زیست محیطی چابهار در سه دسته قابل تامل، قابل رفع و برخی نیز قابل حذف و یا کم اهمیت است.

وی با اشاره به لزوم توسعه زیرساخت های صنعتی و اقتصادی در منطقه خاطرنشان کرد: هر صنعتی که بخواهد در منطقه ایجاد شود باید هدفش توسعه پایدار باشد که این توسعه پایدار نیز در صورت توجه به محیط زیست و حفظ شاخص های زیست محیطی قابل تحقق است.

پتروشیمی چابهار مطابق با استاندارد های سازمان محیط زیست ایجاد می شود

رییس هیئت مدیره شرکت توسعه پتروشیمی نگین مکران چابهار نیز در پاسخ به نگرانی‌های موجود بیان داشت: گزارش نهایی مطالبات و ارزیابی کامل این پروژه طی گزارشی در تاریخ 92/9/29 در اختیار سازمان محیط زیست کشور و نسخه ای از آن در اختیار محیط  زیست سیستان و بلوچستان قرار گرفته است.

حمیدرضا اسکندری در گفتگو با مهر در پاسخ به این سوال که چه تضمینی برای رفع نگرانی مردم و شرایط استاندارد در احداث این مجمتع وجود دارد بیان داشت: مجتمع پتروشیمی مکران چابهار هیچ خروجی پساب یا فاضلابی به خلیج چابهار نخواهد داشت.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه از گاز شیرین برای تولید محصولات پتروشیمی در این مجتمع استفاده خواهد شد لذا آلودگی زیست محیطی که منجر به آزار مردم و آسیب به محیط زیست شود حاصل نمی شود.

اسکندری با ابراز خوشحالی از وجود حساسیت‌های لازم در این راستا بیان داشت: سازمان محیط زیست یک سازمان تشریفاتی نیست و ما برای استاندارد سازی فعالیت های خود از قوانین این سازمان اسقبال می‌کینم.

وی افزود: بحث‌های زیست محیطی که می تواند ایجاد نگرانی کند در رابطه با استفاده از گاز ترش است که باید مواد آلاینده آن گرفته شود و این در حالی است  که در مجتمع پتروشیمی چابهار از گاز شیرین استفاده خواهد شد.

وی در خصوص نگرانی‌ها برای استفاده خنک سازی واحدهای تولید از آب دریا نیز گفت: در همه جای دنیا از دریا برای خنک‌سازی اسفاد می‌شود که تابع استاندارد‌های محیط زیست است و ما ملزم به رعایت استاندارد های تعریف شده از طرف محیط زیست هستیم و مردم چابهار باید مطمئن باشند که تمامی مراحل طرح با نظر سازمان حفاظت محیط زیست پیش خواهد رفت.