چند روز پیش تر درباره این کشور و عواقب ناگزیر دیکتاتوریهای حاکم بر عمده کشورهای آسیای مرکزی نکاتی را یادآور شدم. براساس آمارهای نیمه رسمی منتشر شده، در حال حاضر 250 قزاق، 100 قرقیز، 190 تاجیک، 500 ازبک و 360 ترکمن در صفوف داعش مشغول نبرد هستند. اکنون «اسلام کریم اف» که از ابتدای استقلال ازبکستان، در این کشور برکرسی قدرت نشسته، به کهنسالی رسیده و حتی به ادعای بسیاری از نزدیکان وی، توان لازم را برای اداره کشور ندارد. در همین حال، جنگ خونین قدرت میان خانواده و اطرافیان او برسرجانشین احتمالی وی، مخفیانه بالا گرفته است. این وضعیت در میان مدت میتواند این کشور را به هرج و مرج و ناامنی گستردهای سوق دهد. اکنون اولین نشانههای این هرج و مرجهای پیش رو قابل رؤیت است. چنانکه آمد، اندیشههای تکفیری در بسیاری از نقاط ازبکستان ریشه دارد و به سبب دیکتاتوری و خفقان هولناک این سالها، بسیار هم گسترده شده و به آتش زیر خاکستر میماند. در همسایگی ازبکستان، تاجیکستان نیز وضعیت مشابهی دارد. جوانان زیر 18 سال اجازه ورود به مساجد را ندارند. در تمام سالهای پس از استقلال، حکومت در اختیار یک چهره بوده و گرایشهای اسلامی حتی از نوع متعادل و میانه رو بشدت سرکوب شده است. اگر تندروها جای پایی در ازبکستان بیابند، شک نکنید بسیار زودتر از آنچه تصور میشود، تاجیکستان هم بهم خواهد ریخت.
کشورهای قزاقستان، ترکمنستان و حتی قرقیزستان هم وضع بهتری از دو کشور پیشین ندارند. بتازگی عربستان درخواست تأمین نمایندگی بزرگی را در قرقیزستان داده است. این در حالی است که آنها در تمام آسیای میانه حضوری قدرتمند دارند، هم سعودیها و هم قطر بشدت دراین منطقه فعال هستند و نقطه آغاز میتواند ازبکستان باشد. فروپاشی رژیمهای دیکتاتوری در این منطقه نظیر آنچه غرب بهار عربی نامید، میتواند یک دومینوی مرگبارباشد که در ادامه، دامن افغانستان و حتی چینیها را خواهد گرفت. اتفاقی که بی گمان به خاطر حذف حاکمان زورگوی فعلی مبارک به نظر میرسد، اما اکنون همه ادامه این سناریو را میدانند و آنچه برسرعراق و سوریه آمد را شاهد هستند. در این حوادث قربانی اصلی باز هم مردم خواهند بود. دیکتاتورهای فعلی شاید به این شیوه بروند، اما دیکتاتورهای دیگری ممکن است جایگزین آنها شوند که قصههای عراق و سوریه را تکرار کنند.
نظر شما