اینجا آبی ترین خانه آسمان و زمین است ، جایی که هرصبح می شود روبروی جزر و مدهایش ایستاد و در بی کرانه اش محو گردید .

خزر زیبای بی انتها اینجاست و ما همان فرزندانی هستیم که سالهاست در آغوش سخاوتمند این آب ، از پاییز و زمستان عمر عبور کرده ایم . همان ماهیگیرانی که هر روز تورهایمان را بر می داریم و در مهربانی موج ها پهن می کنیم و به انتظار معجزه می نشینیم .

اینجا بالای نقشه ایران است و ما عمریست همراز دریا و ساحل ایم و نفس خیس ماسه ها را می فهمیم. سالهاست دریا ، قسمتی از ماست و با این سرزمین نجیب یکی شده ایم . با خزری که دستانش از محبت لبریز است و قلبش همیشه برای ابر و خورشید و ماهیگیر می تپد .

ما صیادیم و ایمان داریم به موج های آرام و غرانی که هر روز تورهایمان را می بلعند و در زنبیل هایمان ماهی می ریزند و به ساحلی که هر روز قایق هایمان آنجا ، عاشقانه از خواب برمی خیزند و پهلو می گیرند.

چشمان ما سالهاست پُر از رویا و ماهی ست . لبریز از عظمتی که هرگز سفره هایمان را بی روزی نمی گذارد . ما فصل هاست عاشقیم و می دانیم تورهایمان را که بگشاییم و به تلخ و شیرین باران و تازیانه امواج که خو بگیریم ، دیگر دست دوستی دریا به سویمان دراز خواهد گشت .

فرزندان خزریم و چشم هایمان عمریست به دستان کریم و مهربان دریا روشن مانده است و می دانیم در میهمانی امواج ، صبر، دشواری هایمان را برمی دارد و در تورهای خالی مان ، معجزه می ریزد .

اینجا بالای نقشه ایران است و ما ماهیگیرانی هستیم که خانه مان سالهاست در زیباترین صدای دنیا شناور است و از مهر و آبان و دی و اسفند دریا باخبریم . از باد و قایق و موجی که بعد از ساعت ها به ساحل می نشیند و از توری که ماهی دارد .

باخبریم از مردانی که نگاه شان هربار به رنگ پولک های براق  و نقره ای پاییز و زمستان درمی آید و از رازی که مدام پشت لبخندهای خسته شان پنهان شده است .

ما سالهاست که می دانیم روزی مان هرچه باشد ، در ظلمت اعماق دریا گم نمی شود و خدا ماهیگیران را دوست دارد...

تعطیلی تعاونی های صیادی

طی چندسال گذشته میزان صید ماهیان استخوانی از دریای خزر روند نزولی داشته و هر سال ماهی کمتری نصیب ماهیگیران شده است و امسال هم این روند مستثنی از سال های گذشته نبوده و صیادان همچنان از کمبود صید گلایه دارند.

با کاهش درآمدهای صیادی و تعطیلی تعاونی های پره ، صیادان بسیاری بیکار شدند و با این حرفه شش ماهه برای همیشه خداحافظی کردند .

شغل صیادی که درنیمه اول سال با مشکل امرارمعاش مواجه می باشد و در نیمه دوم سال هم پاسخگوی مایحتاج زندگی نیست ، نیازمند حمایت های دولتی ست .

بالابودن حق بیمه پرداختی ، سخت و زیان آور نبودن شغل صیادی ، ماهیگیران غیرمجاز ، توقف تکثیر طبیعی و آلودگی رودخانه ها و دریا از دیگر مشکلات صیادان شمالی ست که در این گزارش به این مشکلات می پردازیم.

آینده روشنی در انتظارمان نیست

"حسینعلی خانی " صیاد گیلانی در گفتگو با خبرنگار ما از غیر فعال بودن 23 تعاونی پره استان گیلان از میان 50 تعاونی موجود خبر می دهد و می گوید : از 6 هزار ماهیگیر گیلانی که از آستارا تا چابکسر فعالیت داشتند تنها 4 هزار صیاد فعال هستند .

وی که اهل غرب گیلان و شهرستان تالش است و 15سال سابقه صیادی در دریای خزر دارد ، می افزاید : مناطق غربی استان گیلان بدلیل سرمای زودرس ، صید خود را 20 روز زودتر و از اول مهرماه آغاز می کنند ولی این شروع زودهنگام هم تاثیر چندانی بر میزان صید ندارد.

خانی اضافه می کند : با این آمار صید ، ماهیگیران گیلانی حتی نمی توانند هزینه های خرید ادوات و تجهیزات صیادی را بدست آورند و با این روند آینده روشنی در انتظارمان نیست.

این صیاد تالشی ادامه می دهد : عمق دریا درسواحل تالش زیاد بوده و سرمای زودرس ، خشکسالی و آلودگی رودخانه ها و دریا مزید بر کاهش صید شده است .

خانی که نایب رئیس اتحادیه پره استان گیلان هم می باشد با بیان اینکه عملا تکثیر طبیعی در رودخانه ها صورت نمی گیرد ، می گوید : تعاونی های صیادی در تکثیر مصنوعی هم مشارکت و هم نظارت دارند .

وی با اشاره به اینکه تنها 3 درصد از ماهیان تکثیر شده در روش غیرطبیعی به چرخه تولید برمی گردند ، می افزاید : همین میزان صید از چرخه تکثیر مصنوعی صورت می گیرد .

این صیاد گیلانی از مرگ دسته جمعی ماهیان کفال در سواحل تالش درایام تابستان خبر می دهد و یادآور می شود : تلفات ماهی کفال را به شیلات گزارش دادیم و نمونه برداری هم صورت گرفت ولی از نتایج آزمایشات اطلاعی نداریم .

خانی با ذکر این نکته که با صیادی نمی توان زندگی کرد ، اضافه می کند : ماهیگیران در ایام بیکاری به کارگری و کشاورزی می پردازند .

وی از بیماری های روماتیسم ، پوکی استخوان و بیماری های پوستی که صیادان به آن دچار می شوند می گوید و می افزاید : صیادان بیشترین حق بیمه را پرداخت می کنند و از دولت و مجلس تقاضا داریم سرانه پرداخت حق بیمه از 27 درصد به 17 درصد کاهش یابد .

نایب رئیس اتحادیه پره گیلان مهمترین خواسته این قشر را اجرای قانون جامع دریای خزر خصوصا تامین اعتبار برای ساماندهی و تعدیل تعاونی های صیادی اعلام می کند و می گوید : ممنوع نمودن برداشت بی رویه شن و ماسه از رودخانه ها و فراهم نمودن امکان تکثیر طبیعی ماهیان در فصل تخم ریزی از دیگر خواسته های صیادان است .

خانی همچنین خواستار بخشیده شدن دیرکرد و جرائم تعاونی های صیادی از سوی بانک ها ، قرار گرفتن شغل صیادی در میان مشاغل سخت و زیان آور و ملزم نمودن صاحبان صنایع حاشیه خزر به اجرای سیستم های تصفیه خانه پساب های صنعتی شد.

صیادی دیگر توجیه اقتصادی ندارد

" بهزاد علیمحمدی "صیاد مازندرانی در گفتگو با خبرنگار ما از روند کاهشی میزان صید نسبت به سال گذشته خبر می دهد و می گوید : 4200 صیاد مازندرانی در قالب 54 تعاونی صیادی از گلوگاه تا رامسر فعال می باشند .

وی که 12 سال است در ساحل فرح آباد ساری به صیادی می پردازد و ماهیگیری را شغل آبا و اجدادی اش می داند ، می افزاید : کاهش میزان صید ، صید بی رویه ، صیادان غیر مجاز ، گرانی ادوات و اقلام صیادی و آلودگی رودخانه ها و دریا از مشکلات ماهیگیران می باشد . 

علیمحمدی اضافه می کند : صیادی دیگر توجیه اقتصادی نداشته و با این وضعیت تا سال 96 تعاونی های صیادی روبه انحلال می روند.

وی با ذکر این نکته که اغلب صیادان شمالی بومی ساحل هستند ، یادآور می شود : 50 درصد ماهیگیران از طریق باغداری و کشاورزی امرار معاش می کنند و این درحالیست که 50 درصد دیگر تنها به صیادی مشغولند.

این صیاد ساروی با بیان اینکه شرایط جوی موجب شده تا مهاجرت ماهیان به تاخیر بیفتد ، می گوید: متاسفانه شیب دریای خزر به سمت ایران بوده و آلودگی ها به سمت استان های شمالی می آیند .

علیمحمدی با اشاره به اینکه آلودگی دریا موجب از بین رفتن مواد تغذیه ای ماهیان می شود ، ادامه می دهد : با آزمایش سازمان اکولوژی و تحقیقات دریای خزر بر روی ماهیان تلف شده مشخص گردید آلودگی آب و عدم تغذیه کافی موجب مرگ ماهیان شده است .

این صیاد مازندرانی بزرگترین معضل صیادان را بازنشستگی پس از 30 سال و دریافت حقوقی حدود 640 هزارتومان می داند که باید برای این مقدار حقوق بازنشستگی چاره ای اندیشید .

علیمحمدی می افزاید : متاسفانه سخت و زیان آور بودن شغل صیادی حذف گردیده است درحالی که صیادانی با 60 سال سن همچنان مشغول فعالیت هستند .

وی همچنین خواستار کاهش حق بیمه صیادی شد و از مسولین خواست بیشتر به فکر ماهیگیران باشند.

عرصه بر صیادان تنگ شده است

" امان گلدی توماج " صیاد گلستانی نیز در گفتگو با خبرنگار ما از غیرفعال شدن 6 تعاونی صیادی در سالجاری خبر می دهد و می گوید : 1400 صیاد گلستانی در 15 تعاونی پره رزق شان را از دریا می گیرند.

وی که اهل روستای " چارکلی " شهرستان بندرترکمن است و صیادی را از پدرانش به ارث برده و 30 سال است که ماهیگیری می کند ، می افزاید : ساحل نشین بوده و با نداشتن زمین کشاورزی ، چاره ای جز صیادی ندارم.

توماج صید غالب منطقه را کفال عنوان می کند و یادآور می شود : وضعیت صید طی 6 سال گذشته هرسال ضعیف تر از قبل بوده است .

وی اضافه می کند : در گذشته هر تعاونی صیادی روزانه یک تا 2 تن صید داشت که این رقم هم اکنون به 200 تا 300 کیلوگرم رسیده است.

این صیاد بندرترکمنی در رابطه با تلفات ماهیان در سواحل می گوید : مرگ ماهیان کفال در سال گذشته بیشتر بوده و امسال نیز موارد اندکی مشاهده شده است .

توماج مهمترین مشکل ماهیگیران گلستانی را صیادان غیرمجاز ذکر می کند و می گوید : این صیادان چنان قلدر شده اند که اقدام به پاره نمودن تورهای پره می کنند و نظم وامنیت را برهم می زنند .

این صیادگلستانی با بیان اینکه دیگر نمی توان نام این برهم زنندگان نظم و امنیت را صیادان غیرمجاز گذاشت و آنان مانند اوباش و اراذل رفتار می کنند ، ادامه می دهد : بعلت کمبود نیروی انسانی ، مامورین حفاظت ازمنابع آبزیان قادر به برخورد با متجاوزین نیستند و خاطیان با سپردن اندکی وثیقه از سوی مقامات قضایی آزاد می شوند .

توماج از گرانی حامل های انرژی و سوخت می گوید و می افزاید : صیادان همچنین توان پرداخت حق بیمه 164 هزار تومانی را ندارند .

وی در پایان با اشاره به اینکه دیگر عرصه بر صیادان تنگ شده است ، خواستار توجه بیشتر دولت به این بخش شد.

توجهی به جامعه صیادی نمی شود

رئیس هیئت مدیره اتحادیه سراسری تعاونی های صیادی ایران نیز در گفتگو با خبرنگار ما از آغاز بکار 11 هزار و 700 صیاد شمالی در قالب 150 تعاونی پره خبر می دهد و می گوید : طی سال های اخیر روند صید ، سیر نزولی داشته و کمترین میزان صید را در استان گیلان شاهد هستیم .

یعقوب دوجی مهم ترین مشکل صیادان را عدم توانایی پرداخت حق بیمه می داند و می افزاید : 80 درصد تعاونی های صیادی قادر به پرداخت حق بیمه ماهیگیران خود نیستند .

وی خواستار کاهش حق بیمه صیادان از27 درصد به 17 درصد شد و اضافه نمود : متاسفانه موضوع سخت و زیان آور بودن شغل صیادی تاکنون عملیاتی نشده است و طی سال گذشته تنها چند صیاد از این طریق بازنشسته شدند ولی ناگهان این قانون دیگر اجرا نمی شود و در این رابطه دولت آنطور که شایسته است کمکی نکرده است .

رئیس هیئت مدیره تعاونی های صیادی ایران از وجود صیادان غیرمجاز فراوان در استان گلستان گلایه می کند و می گوید : نیروهای حفاظت از منابع آبزیان نیروی کافی برای مقابله با صیادان غیرمجاز ندارند و در این راستا نیروهای مرزبانی ارتش و سپاه ، باید به کمک نیروهای حفاظت آبزیان بیایند تا این معضل مرتفع شود .

دوجی خواستار توجه بیشتر مسولین سیاسی در این رابطه شد و افزود : سال گذشته نمایندگان مجلس صید ماهیان خاویاری و خاویاراز سوی صیادان غیرمجاز را قاچاق اعلام نمودند که از این قانون برای برخورد جدی با متخلفان می توان استفاده نمود .

وی رودخانه ها را شریان های حیاتی دریای خزر می داند و ادامه می دهد : متاسفانه آلودگی دریا و رودخانه ها ، خشکسالی ، عوامل محیطی و انسانی موجب شده است عملا تکثیر طبیعی در رودخانه های استانهای شمالی صورت نپذیرد .

رئیس هیئت مدیره تعاونی های صیادی ایران مهمترین علت آلودگی دریای خزر را مربوط به کشتیرانی و پالایش های نفتی می داند و اضافه می کند : متاسفانه مدیریت رودخانه ها به هنگام بهره برداری از سدها وجود نداشته و در فصل تخم ریزی ماهیان که فروردین و اردیبهشت می باشد ، آبی در رودخانه های شیلاتی برای تخم ریزی ماهیان جریان ندارد .

دوجی خواستار بخشش معوقات بانکی جامعه صیادی شد و تصریح نمود : متاسفانه کمترین توجهی به بخش صیادی وجود ندارد .

رئیس هیئت مدیره تعاونی های صیادی ایران دررابطه بیماری کفال ماهیان می گوید : در برخی از مناطق ، ماهیان کفال مشکوک به بیماری ویروسی VNN می باشند که اگر این بیماری صحت داشته باشد ، قابل انتقال به انسان نیست .

دوجی با بیان اینکه متاسفانه برخی با اعلام نظرهای غیرکارشناسی به جامعه صیادی ضربه وارد می کنند ، خاطرنشان می کند : هر مرجعی که دلائل قانونی در رابطه با بیماری کفال ماهیان دارد بصورت شفاف اعلام نماید .

وی با اشاره به اینکه تنها 2 درصد ماهیان کفال خزر از نژاد " اوراتوس " بوده که مشکوک به بیماری می باشند ، یادآور می شود : طی سالهای گذشته از جمله سال 86 که سرمای شدید در نوار ساحلی حاکم بود ، لکه های قرمزی در شکم کفال ماهیان مشاهده گردید که این مساله به رژیم غذایی و سرمای بیش از اندازه برمی گردد .

رئیس هیئت مدیره تعاونی های صیادی ایران در پایان بیماری کفال ماهیان در سالجاری را بطور کلی تکذیب می کند و می گوید : مردم با اطمینان خاطر از این نعمت خدادادی استفاده نمایند .