دوران حکومت حسنی مبارک تا لحظه بر کناری اش، چهارمین دوره طولانی فرمانروایی در جهان عرب و در میان کسانی است که در قید حیات هستند، از جمله قابوس بن سعید سلطان عمان و عبدا... صالح دیکتاتور سابق یمن و طولانی ترین دوره حکومت میان شاهان و رئیسان مصر از دوره حکومت علی پاشا، به شمار می رفت.
اکنون با گذشت بیش از سه سال از زمان برگزاری نخستین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات رئیس جمهور اسبق مصر، وی با وجود اتهاماتی چون دست داشتن در دو پرونده فساد مالی و همچنین کشتار معترضان در خلال ناآرامی های انقلاب این کشور، تبرئه شده است.
در چرایی خشنودی سران عرب و دولتهای غربی باید خاطرنشان کرد، مبارک که پس از ترور انور سادات امضا کننده قرارداد ننگین سازش کمپ دیوید با رژیم صهیونیستی، بر کرسی ریاست تکیه زده بود، در طول سه دهه حکومت خود، حالت فوق العاده را که از زمان جنگ شش روزه برقرار شده بود، حفظ کرد و سیاست سادات در ارتباط با سازش و دوستی با رژیم اشغالگر قدس را ادامه دارد.
وی نقش برجسته ای در پیشبرد طرحهای خفت بار سازش به دستور مهمترین حامی خود، یعنی آمریکا در منطقه ایفا می کرد، پیشگام تلاشها برای اجرای سازش میان اعراب و رژیم صهیونیستی بود، همچنین همواره از مذاکرات سازش میان تشکیلات خودگردان فلسطین و تل آویو حمایت می کرد که سرانجام در پی شعله ور شدن آتش انقلاب 25 ژانویه 2011 میلادی در یازدهم فوریه همان سال، طومار سی سال حکومت مبارک در هم پیچیده شد.
در سطح داخلی تبرئه حسنی مبارک با توجه به وضع سیاسی موجود، بیانگر شکست انقلاب 25 ژانویه است که با واکنشهای مختلف روبرو شده ، به طوری که جنبشها و احزاب مختلف، آن را محکوم کرده و خواستار برگزاری تظاهرات در اعتراض به صدور حکم تبرئه وی شدند .
این تظاهرات در شهرهای مختلف برگزار شد و بویژه خشم خانواده های قربانیان انقلاب 25 ژانویه را به دنبال داشت.صدور حکم برائت دیکتاتور حسنی مبارک و فرزندان و برخی از وزیران فاسدش، نادیده گرفتن اهداف انقلاب مصر و بی توجهی به همه جنایاتی است که وی در طول سی سال حکومت خویش بر مردمش روا داشته است.همچنین نشان می‌دهد، سیستم قضایی مصر به بازیچه ای در دست برخی از کشورها بویژه رژیم سعودی تبدیل شده است.
این تحول خطرناک در مصر آشکارا بیانگر کودتای علنی علیه اهداف انقلاب مصر و افزایش قابل توجه گرایش دیکتاتوری و سلطه دیکتاتوری جدید بر همه قوای مجریه، مقننه و قضاییه است و بدین ترتیب نظام دیکتاتوری قدیم و جدید با نظارت دلارهای نفتی عربستان بازتولید می شوند.
این حکم همچنین باعث می شود نیروهای پلیس احساس آسودگی خاطر بیشتری کنند؛ و اطمینان یابند توسل به زور و خشونت علیه تظاهرات کنندگانی که قانون منع تظاهرات و تجمعات فاقد مجوز را نقض می کنند، یا برای حکومت مزاحمت ایجاد می کنند، با پیگرد قضایی و حقوقی مواجه نخواهد شد.
در عین حال انقلابیون آشکارا از همزمانی تبرئه مبارک و دستیاران ارشد وی، با دستگیری شماری از چهره های کلیدی انقلاب سرخورده شده اند. آنها همچنین از افزایش و تشدید سرکوب بیمناک هستند.
از سویی دیگر حکم تبرئه، دست بعضی از چهره های این حزب را برای بازگشت به پایگاه سیاسی خود باز می گذارد و به آنها اجازه می دهد به سمت کسب اکثریت کرسی های پارلمانی در انتخابات بعدی، خیز بردارند.
از حکم تبرئه مبارک، بویژه تبرئه او از اتهام مشارکت در کشتار تظاهرات کنندگان، می توان یک تفسیر مستقیم و قطعی را برداشت کرد. اینکه خشم و عصبانیت گسترش می یابد، هرچند ممکن است فعلاً سرکوب و کنترل شود، اما به یقین این موج جدید از خشم مردمی افزایش خواهد یافت و قدرت خود را نمایان خواهد ساخت. با این وجود شرایط فعلی مصر در حال بازگشت به زمان مبارک و بدتر از زمان وی است. به هر حال، در تبرئه حسنی مبارک سایه قدرتهای بزرگ مشاهده می شود، زیرا آنها نیز نسبت به ایجاد یک رژیم مردمی و دموکراتیک و خلاف منافع قدرتهای بزرگ احساس خطر می کنند.
سکوت معنی دار آمریکا در سخنان سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا مشخص می شود که در پاسخ به پرسشی اذعان داشت «من هیچ حرف خاصی در این مورد ندارم».
با توجه به حمایت غرب و برخی کشورهای عربی از رژیم حاکم مصر، مقاومت و همبستگی حتی اگر به سرکوب منتهی شود، اتفاق خواهد بود.
با این حال دیکتاتوری در مصر بدون حسنی مبارک ادامه یافته نظام این کشور توسط ارتشی ها و نزدیکان آنها که اتحادی قدرتمند ایجاد کرده اند، اداره خواهد شد. به این ترتیب حکومت مصر بار دیگر به ساختار پیشین بازگشته و چیزی در آن تغییر نیافته است.
* کارشناس سیاسی عراقی
نظر شما