حمله پیچیده، هماهنگ و منسجم حزب الله علیه کاروان رژیم صهیونیستی در مرزهای مزارع شبعا در روز 8 بهمن ماه 1393 موثرترین تهدیدی بود که از سوی حزب الله و شخص سید حسن نصرالله عملیاتی شد. برخی از رسانه ها از کشته شدن 17 نظامی صهیونیست و برخی دیگر از کشته شدن 12 تن و به اسارت درآمدن یکی از ژنرال های رژیم صهیونیستی در این حمله خبر دادند. اما فارغ از تعداد و آمار کشته ها نوع عملیات گویای واقعیتی است که از زوایای مختلف قابل بررسی است . نوشتار حاضر با بررسی تحلیل عملیات حزب الله در شبعا درصدد دلائل و اهداف این حمله و در نهایت چشم انداز تحولات منطقه بعد از حمله آفندی حزب الله است.

تحلیل رویداد

سیدحسن نصرالله با تحقق عملیات شبعا اثبات نمود که توانایی پاسخ کوبنده و پیچیده را دارد. شهید شدن نیروهای مقاومت در عملیات قنیطره موضوع محوری در تحقق رویکرد تهاجمی و در عین حال تروریستی رژیم صهیونیستی بود. خود صهیونیست ها البته به اشتباهات خود پی برده بودند و در فردای پس از ترور شهید اله دادی رسانه های رژیم صهیونیستی اعلام نمودند که شهید اله دادی هدف نبوده است. این به آن معنا بود که رژیم صهیونیستی حالت تهاجمی را از دست داده است. حتی توصیه های آنان به سرگی لاوروف مبنی بر آرام نمودن محور مقاومت راه به جایی نبرد و حزب الله با اقتدار پاسخ تجاوزات صهیونیستی را داد. اما چرا عملیات کنونی معادلات منطقه ای را پیچیده نمود جای بحث دارد.

مهمترین نکته در این راستا باید به پیروزهای محور مقاومت در کوبانی، دیالی و لاذقیه و حومه حلب بود. جریان های همسو با رژیم صهیونیستی از لحاظ میدانی موازنه را به نیروهای مقاومت واگذار کردند و این واگذاری به آن معنا بود که رژیم صهیونیستی می باید برای تقویت روحیه تکفیری ها و ادامه نبرد در سوریه و عراق باید وارد میدان می شد. اقدام صهیونیست ها در حمله به شهدای قنیطره بخشی از این سناریو بود . پاسخ کوبنده حزب اله و انتقام شهدای قنیطره مکمل نبردهای موفقیت آمیز نیروهای دفاع مردمی در کوبانی و دیالی بود.

با این وصف و با توجه به برهم خوردن تعادل جریان های صهیونیستی و تکفیری روند تحولات در خاورمیانه در راستای تقویت محور مقاومت است. این تقویت میدانی در ارتباط با تحولات سیاسی است. در ایران مردم قاطعانه به پای صندوق های رای رفتند، در عراق دولت حیدر العبادی تشکیل شده و اجماع ملی به وجود آمده است در سوریه اصلاحات سیاسی – اجتماعی روی داده است و در لبنان وجهه مقاومت پررنگ و تبدیل به جریانی ملی شده است. در حالی که در ان سوی میدان جریان های سکولار و طرفدار غرب از یک سو ناتوان از تحقق اهداف  از پیش تعیین شده هستند و از سویی دیگر در حوزه دیپلماسی عمومی با بحران اعتماد ملی مواجه هستند. به عبارت بهتر نیروهای هوادار صهیونیست و غربگرا توانایی پاسخگویی به افکار عمومی را ندارند. حتی در سرزمین های اشغالی با انحلال کابینه بنیامین نتانیاهو و تعیین موعد مارس 2015 برای انتخابات پارلمانی به خوبی مشخص شد که صهیونیست های راستگرا در صدد بحرانی نمودن اوضاع هستند. به هر حال هر چه مساله امنیتی در خاورمیانه تشدید شود به همان اندازه ضریب موفقیت راستگراها بیشتر و در نقطه مقابل آن جریان های چپ و کارگری از توان کمتری برخودار هستند. البته به مرور زمان این واقعیت در سرزمین های اشغالی اثبات شده است که ساکنان این رژیم به نیرنگ راستگراها پی برده اند. در جنگ 2006  ایهود اولمرت بازنده شد. در نتیجه جنگ 2009 غزه لیونی بازنده شد و باراک هم نتیجه های جز شکست در انتخابات پارلمانی صهیونیست ها نداشت. پس می توان گفت حمله به شهدای قنیطره تاکتیکی برای تغییر موازنه عملیاتی در میدان های نبرد و تاکتیکی سیاسی برای پیروزهای راستگراها در انتخابات مارس بوده است. اما حمله آفندی حزب الله لبنان و تحقق تهدیدات سیدحسن نصرالله معادلات را برهم زد و بی گمان نتانیاهو در عرصه سیاسی نیز بازنده خواهد شد.

هرچند شیوه عملیات بسیار پیچیده بود. نه حزب الله تکنیک های آن را آشکار خواهد نمود و نه رژیم صهیونیستی توانایی شناسایی آن را دارند اما قدرت آفندی حزب الله و پاسخ سریع یک هفته ای به شهدای قنیطره بیانگر پیش بینی وضعیت حوادث بعد از حمله به مزارع شبعا خواهد بود. این مهم از ان جهت است که حزب الله برخلاف پیش بینی ها در جایی وارد عمل شد که رژیم صهیونیستی از آمادگی کامل برخوردار بود. حزب الله حتی در شرایط بحرانی توانایی انجام عملیات هایی بزرگتر دارد که ازنوع غافلگیری است و رژیم صهیونیستی هم با توجه به ماهیت این عملیات قدرت اقدام سریع را ندارد. حمله آفندی حزب الله به گونه ای بود که قدرت واکنش متقابل را از رژیم صهیونیستی گرفت. به این ترتیب می توان گفت رژیم صهیونیستی قدرت گسترش بحران را ندارد. به لحاظ استراتژیک نیز چون شبعا منطقه ای اشغالی است و 25 کیلومتر آن در اشغال صهیونیست ها است ، توان مقاومت برای نفوذ به دیگر مناطق اشغالی را بالا خواهد برد مساله ای که حتی از موشک های دوربرد حزب الله خطرناک تر است .

چشم انداز رویداد

برخلاف تصور عمومی پیامدهای عملیات شبعا در عرصه عمومی بیشتر است و همانطور که گفته شد رژیم صهیونیستی چه بعد و چه قبل از  حمله به شهدای قنیطره از موضع قدرتمند حزب الله اگاه بود. اما در عرصه عمومی حزب الله و مهمتر اینکه شخص سید حسن نصراله با عملیاتی نمودن تهدیدات علیه رژیم صهیونیستی محبوبیت زیادی بدست خواهد آورد. بی جهت نیست وی را فخر جهان اسلام می نامند. حمایت های حماس ، جهاد اسلامی و جبهه خلق برای آزادی فلسطین از حزب الله و تبریک این عملیات به سیدحسن نصرالله بیانگر همین وجهه مردمی حزب الله است.

تاثیرات این حمله بر بحران سوریه بیشتر است و رژیم صهیونیستی چون در مرزهای شمالی به اقدام آفندی حزب الله پی برده به ناچار به سیاست ترغیب و نفوذ در میان جریان های داخلی سوریه روی خواهد آورد. در همین راستا تقویت جریان های سلفی در سوریه و به ویژه ارتش آزاد سوریه بخشی از سناریو رژیم صهیونیستی برای پوشش دادن شکست عملیات شبعا است. اما از آنجا که سوریه با کمک متحد بین المللی خود یعنی روسیه و شخص  لاوروف  گفتگوهای سوری- سوری را دنبال نموده است ، شکست این سناریو  نیز امری محتمل است. النهایه باید گفت در نتیجه این عملیات راستگرایان بازنده اصلی انتخابات مارس آینده اسرائیل خواهند بود و در تحولات آتی لبنان حزب الله بازیگر اصلی خواهد بود.