تغییر موضع آمریکا و اتحادیه اروپا در قبال ایران در حل بحران سوریه از دستاوردهای مهمی است که نشانگر اهمیت و قدرت دیپلماسی ایران در منطقه و در جهان است .به رغم تمامی تلاشهای آمریکا و غرب برای ایرا ن هراسی و عدم دخالت ایران در بحرانهای منطقه درخواست نماینده سازمان ملل از جمهوری اسلامی ایران برای حل بحران سوریه بسیار قابل توجه است .گفتگوی قدس آنلاین با دکتر حسن هانی زاده کارشناس مسائل سیاسی به نقش ایران در حل بحرانهای منطقه و اذعان غرب به اهمیت تاثیر گذاری ایران در جریانهای منطقه ای می پردازد.
-با توجه به اینکه ایران در حفظ حکومت بشار اسد نقش برجسته ای داشته روند حمایت ایران و مخالفان دولت سوریه را به صورت خلاصه در طی سالهای گذشته مورد بررسی قرار دهید؟
بحران سوریه دراوایل مارس 2011بحران آغاز شد . با آغاز بحران وروند رو به رشد آن دو جبهه به موازات هم تشکیل شد، یک جبهه به رهبری آمریکا با شرکت ترکیه ،قطر، عربستان ، رژیم صهیونستی و اردن تا با استفاده از فضای بحرانی سوریه که تروریست ها در بحرانی تر شدن آن نقش پررنگی داشنتند بتوانند نظام بشار اسد را سرنگون کنند به موازات این روند جبهه دیگری با شرکت ایران ،روسیه، چین، عراق و لبنان و به طور مشخص حزب الله تشکیل شد تا با تعریف سازو کار قابل قبولی از سقوط دولت سوریه جلوگیری کنند.جمهوری اسلامی ایران به دلیل روابط استراتژیک با جمهوری عربی سوریه بیش از سایر کشورها برای کمک به این کشور اعلام آمادگی نموده و کمک های ایران اعم از امنیتی و نظامی ولجستیکی موجب عم تحقق اهداف کشورهای ضد مقاومت اسلامی و ضد محور مقاومت در سوریه شد .هدف غرب ، آمریکا، عربستان ، قطر و ترکیه بر مبنای سرنگونی نظام سوریه قرار داشت تا به جای این نظام دولت دست نشانده و وابسته ای به رژیم صهیونیستی را در جهت ضربه زدن به مقاومت اسلامی ایجاد کنند. لذا جمهوری اسلامی ایران با توجه به اینکه وجود یک دولت دست نشانده محور مقاومت را تضعیف خواهد کرد و موجب ضربه زدن به مقاومت اسلامی می شود به صورت فعال در بحران سوریه ورود پیدا کرد و مانع از تحقق اهداف آمریکا و رژیم صهیونیستی در سوریه شد.در طول چهار سال گذشته جمهوری اسلامی ایران چه در عرصه سیاسی و داخلی نقش موثری در حفظ ثبات سوریه بر عهده داشته ، در این خصوص علی رغم اینکه بیش از هشتاد هزار تروریست در قالب سی و دو گروه تروریستی بزرگ در حقیقت برای سرنگونی دولت سوریه دست به اقدامات خرابکارانه و تروریستی زده اند ، دولت جمهوری اسلامی ایران در برابر این گروهک ها به کمک دولت سوریه شتافته و در طول چهار سال گذشته عربستان و قطر به تنهایی 36میلیارد دلار کمک مالی دراختیار این گروهک های تروریستی قرار دادند که دلارهای نفتی عربستان نتوانسته ذره ای از اهداف سران سعودی را به تخیلاتشان نزدیک کند.
-با توجه به اینکه فرستاده سازمان ملل متحد از جمهوری اسلامی ایران درخواست نموده که ایران در گفتگوهای صلح سوریه حضور داشته باشد به نظر شما کشورهای غربی تا چه اندازه نقش ایران را در حل بحران سوریه و بازسازی سیاسی –اجتماعی سوریه مهم تلقی می کنند؟
-در گذشته هم کوفی عنان و هم الاخضر ابراهیمی نمایندگان سابق دبیر کل سازمان ملل متحد در امور سوریه در تلاش بودند جمهوری اسلامی ایران را در مذاکرات ژنو میان دولت سوریه و گروه های مخالف دولت سوریه سهیم کنند ،اما فشار آمریکا و فرانسه مانع از حضور ایران در این مذاکرات می شد . با توجه به عدم کارآیی مذاکراتی که بدون ایران صورت می گرفت در نتیجه سازمان ملل و کشورهای بزرگ جهان به این نتیجه رسیدند که بدون شرکت ایران در گفتگوهای صلح ژنو میان دولت سوریه و مخالفین امکان برقراری آرامش و حل بحران سوریه وجود ندارد .بدیهی است حضور ایران و نقش موثری که ایران در بحران سوریه دارد نوعی اعتراف قدرتهای بزرگ جهانی بر این مسئله است که ایران همواره نقشی تاثیر گذار در حل بحران های منطقه داشته است به همین دلیل از جمهوری اسلامی ایران عاجزانه درخواست شرکت در مذاکرات ژنو 3 را نموده اند و این در خواست به منزله یک شکست سیاسی بزرگی برای هم شورای امنیت سازمان ملل هم برای آمریکا و غرب است که درحال حاضراز جمهوری اسلامی ایران برای حل بحران سوریه استمداد طلبیده اند.
-با توجه به اینکه ایران معتقد است می بایست در مذاکرات خواست مردم سوریه محقق شود و مذاکرات سوری-سوری مبنا و ملاک تصمیم گیری برای این کشور باشد به نظر شما پیشنهاد ایران چه شیوه هایی را برای ثبات دائمی در سوریه مد نظر قرار خواهد داد؟
-جمهوری اسلامی ایران در طول چهار سال گذشته در نهایت تلاش نموده تا دیدگاه مخالفان و دیدگاه دولت سوریه را به هم نزدیک کند .تا کنون تهران میزبان حداقل چهار کنفرانس میان گروه های مخالف دولت سوریه و دولت سوریه بوده است .ایران در طی این مذاکرات سه طرح مختلف را به دولت سوریه و نیروهای معارض ارائه داده است که مخالفان دولت سوریه این طرحها را پذیرفته و آن را عملی دانسته اند اما مشکل سوریه تنها درمخالفت گروه های غیر مسلح نیست زیرا گروهک های تروریستی مثل جبهه النصره ،و داعش و ارتش موسوم به آزاد عملا در صحنه میدانی حاضر هستند و در عین حال به کشتار مردم سوریه می پردازند و حاضر به انجام مذاکره با دولت سوریه نیستند.دولت سوریه هم با اتخاذ شیوه های نظامی درصدد است پس از سرکوب این گروهک ها بتواند با نیروهای معارض غیر مسلح گفتمانی را برای ثبات در سوریه به عمل آورد . لذا جمهوری اسلامی ایران تمام تلاش خود را به کار می گیرد تا بتواند وضعیت میدانی سوریه را مهار نماید.
-ایران چه نقشی در تعدیل بازی های امنیتی غرب در منطقه داشته باشد ؟ایا غرب به سرکردگی آمریکا این مسئله را پذیرفته که ایران می تواند در حل بحرانهای منطقه موثر باشد با توجه به اینکه کشورهای مرتجع عربی بعضا اعلام می کنند که ایران مسبب بحرانهای خاورمیانه است در حالی که هدف ایران برقراری مردمسالاری در کشورهای مختلفی است که در آن بحران وجود دارد تحلیل شما در این باره چیست؟
-در واقع تمام ناامنی های منطقه برآیند استراتژی جدید آمریکا برای تقسیم کشورهای منطقه و کوچک سازی خاورمیانه و تقسیم آن به چند کشور مختلف است.مثلا آمریکا با دخالت در عراق سعی دارد تا این کشور را به سه بخش شیعه نشین سنی نشین و کرد نشین تقسیم نماید همچنین در تلاش است تا سوریه را به چهار قسمت مختلف تقسیم کند .یمن را به سه کشور و خاورمیانه را به نفع رژیم صهیونیستی کوچک کند.بی تردید هدف تمامی موارد یاد شده برتری دادن و قدرتمند تر کردن اسرائیل به عنوان بزرگترین قدرت در منطقه است .از آن جایی که جمهوری اسلامی ایران از ظرفیت بسیار بالایی برای مقابله با توطئه های آمریکا برخوردار است لذا همواره مانع اجرایی شدن طرحهای خطرناک آمریکا بوده است .اکنون با توجه به اینکه طرحهای آمریکایی در منطقه خاورمیانه به شکست منتهی شده وآمریکا نتوانسته با تقویت گروهک های تروریستی منطقه به اهداف خود دست یابد، در حال حاضردر تلاش است تا از ظرفیت جمهوری اسلامی ایران برای حل مناقشات منطقه ای استفاده کند.بی تردید حضور برخی از فرماندهان ایرانی در عراق برای مشورت دهی به فرماندهان نظامی عراق و ارتش عراق موجب آزادی بسیاری از شهرهای عراق شده است همچنین حضور ایران در سوریه و کمک ایران به ارتش سوریه موجب نابودی بسیاری از گروهک های تروریستی در سوریه شده است همچنین حزب الله با توجه به اینکه به این مسئله اذعان داشتند که بعد از تجزیه سوریه و نشاندن دولت دست نشانده آمریکا در سوریه هدف بعدی امریکا هستند در کنار سوریه از مردم و دولت سوریه حمایت نمودند.لذا مجموعه تمامی رخدادهای سالهای اخیر نشان می دهد بدون حضور جمهوری اسلامی ایران امکان حل بحران های منطقه وجود ندارد و ایران از توان بالایی برای مهار بحرانها برخوردار است و آمریکا هم اخیرا به این نتیجه رسیده که باید از توان ایران در این خصوص بهره مند شود.
-فرمودید آمریکا نه تنها از حضور ایران در مذاکرات سوریه استقبال کرده بلکه نیازمند به حضور ایران در مذاکرات سوریه است با توجه به اینکه در سالهای اخیر شاهد بودیم نقش ایران و دخالت ایران در بحرانهای منطقه یکی از بزرگترین نگرانی های واشنگتن بوده است به نظر شما چه عاملی موجب تغییر نظر غرب به خصوص آمریکا در این زمینه شده است؟
-مذاکراتی که اخیرا بین ایران و 5+1صوت گرفته و نزدیک شدن دیدگاه ایران و 5+1 را در پی داشته همچنین آمریکا ناچار شده به حق ایران برای برخورداری از چرخه فناوری هسته ای اعتراف نماید .چنین روندی موجب شده تا آمریکاییها به ظرفیت ایران برای حل بحرانهای منطقه پی برده و شرایطی فراهم شود که ایران به عنوان یک بازیگر بلامنازع در خاورمیانه مطرح شود زیرا ایران از ظرفیت و توانایی حل بحران منطقه برخوردار است .فلذا به نظر می آید این اعتراف هر چند دیر هنگام صورت گرفته اما آمریکا در حال حاضر به این مسئله آگاه شده است که کشورهای عرب منطقه از توانایی لازم برای حل بحرانهای منطقه برخوردار نیستند بلکه این کشورها به دلیل ضعف ساختاری به تشدید بحرانهای منطقه ای دامن زده اند ، بنابراین آمریکا درصدد است تا به نوعی کشورهای عربی را کنار گذاشته و از ظرفیت ایران استفاده نماید.
نظر شما