1. روزه، اراده اجتماع را قوی و همّت جامعه را بلند و بر هواها و امیال و شهوات، حاکم و مسلّط میسازد. کسی که توانست مدّت چهارده ساعت کمتر یا بیشتر در شدّت گرما، طعام و غذا را ترک و زحمت و رنج تشنگی را تحمّل کند و از لذایذ جنسی خودداری نماید، میتواند برای خاطر مصالح بزرگ اجتماعی و برای حفظ شرف و آبروی خود و جامعه نیز شکیبایی ورزد و زحمات و دشواریها و ناراحتیها را برای نیل به مقاصد عالی اجتماعی متحمّل گردد.
2. یکی دیگر از فواید اجتماعی روزه، تذکّر و یاد کردن حال فقرا و طبقه محروم و توجّه به شرافت نفس و علوّ طبع بینوایان صابر و شکیبا است. اگر روزهدار متمکّن و توانگر فقط در ماه رمضان به صبر و شکیبایی میپردازد و از خوردن غذاهای لذیذ و اعمال غریزه جنسی خودداری میکند، فقیر و محروم صابر و با ایمان، علاوه بر اجرای برنامه ماه رمضان در دوره سال، بر محرومیّتهایی که دارد صبر میکند و از حدود شرع تجاوز نمینماید و زبان به شکایت از خدا نمیگشاید و به مال کسی چشم طمع ندوخته و به اغنیا و ثروتمندان حسد نمیورزد.
3. از دیگر فواید روزه آن است که روزهدار، حقیقت آزادی و حرّیت را درک میکند و روزه او را از عبادت، شهوات، عادات و پرستش هوای نفس آزاد میسازد و روح او را ارتقا داده و فکرش را روشن مینماید و در پیکر اجتماع، روح آزادی میدمد و همه را به خضوع در پیشگاه آفریدگار- که جز او کسی سزاوار پرستش نبوده و هر مخلوقی از قید رقیّت و عبودیّت او بیرون نیست- رهبری مینماید و از بشرپرستی و کرنش و تعظیم در برابر صاحبان قدرتهای مادّی و ستمگران باز میدارد.
4. روزه، تمرین اخلاص و پاکی نیّت و تنزّه از ریا و اجتناب از شهرتطلبی و مدح و ثنای خلق است. این عیوب و آفات در امور نیک دیگر بیشتر وارد میشود؛ ولی روزهدار برای ریاکاری ناچار به حفظ رژیم روزه و امساک از مفطرات نیست؛ زیرا ممکن است در خلوت از مفطرات امساک ننماید و خود را روزهدار معرّفی کند.
پس اگر شخصی در تمام مدّت روز و در خلوت و جلوت، پنهان و آشکار روزهدار بود، علامت پاکی نیّت و صدق باطل و اخلاص او است و فایده آن، تمرین و تربیت نفس بر خلوص نیّت و طهارت مقصد و پرهیز از حبّ شهرت و عوام فریبی و حبّ جاه و کسب اعتبار در بین مردم است.
5. یکی دیگر از فواید اجتماعی روزه حصول ملکه حسن خلق و عفو و گذشت و دوری از کینهتوزی، تندخویی، بدزبانی، ستیزهجویی، غیبت و دشنام است، زیرا از جمله تعالیمی که به طور مؤکّد به روزهدار داده شده، این است که مواظب چشم و زبان و گوش خویش باشد و اگر از کسی نادانی و بیادبی دید یا دشنام و سخن زشتی شنید به او پاسخ ندهد.
این برخی از فواید و حکمتهای اجتماعی روزه بود که نشان میدهد که روزه یک کلاس تربیتی، اجتماعی و عملی و تعلیم سلوک و معاشرت هر چه بهتر و منزّهتر و انسانیتر است.
منبع:
*صافی گلپایگانی، لطف الله، (1389)، بهار بندگی، قم: مرکز تنظیم و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی صافی: صص 30-33.
نظر شما