به گزارش قدس انلاین، محمد‌مهدی علیقلی، یکی از نهج البلاغه پژوهان فعال ضمن اشاره به توجه بی مانند عالمان خراسانی به نهج البلاغه، به خبرنگار گفت: با وجود اینکه برای نخستین بار این اثر گرانسنگ در سال 400 هجری توسط سیدرضی جمع آوری و تا کنون نزدیک به 1000 سال از آن می گذرد، اما باید خراسان را مهد اولیه ترویج و انتشار نهج البلاغه در دنیا دانست.
وی افزود: پس از پخش نسخه های این اثر در شهرهای گوناگون، سرانجام در قرن 5 هجری، یعقوب بن احمد نیشابوری، آن را به خراسان آورد و در نیشابور با برگذاری حلقه هایی در میان شاگردان خود، به ترویج آن پرداخت و پس از او پسرش این راه را ادامه داد، به نحوی که ثمره آن، اثر ظهیرالدین حسن زید بیهقی بود که در سال 552 هجری اولین شرح بر نهج البلاغه را به وجود آورد.
علیقلی اشاره داشت: 24 سال پس از وی، کیزری شرحی دیگر بر نهج البلاغه نگاشت که الگویی برای ابن هیثم و دیگر شارحین بود و سپس علامه سرخسی در اوایل قرن 7 هجری، کتاب اعلام نهج البلاغه را در خراسان منتشر نمود.
وی بیان داشت: بر این اساس در قرن 5 بیشترین توجه به نهج البلاغه در خراسان و در قرن 5 و 6 هجری، 3 شرح مهم در خراسان خلق شد و نهایتا در قرن 7 شاهدی این هستیم که شرح ابن ابی الحدید در بغداد منتشر می گردد که این نشانگر توجه ویژه ایران و به ویژه عالمان خراسان به مجموعه سخنان امیرالمومنین علی (ع) است.
وی درباره فعالان کنونی این عرصه اظهار داشت: در یک دهه اخیر از جمله افراد فعال می توان به آیت الله نقوی خراسانی با خلق اثری 18 جلدی به زبان عربی، استاد حکیمی با انتشار کلام جاودانه، استاد دامغانی با ترجمه بخشی از ترجمه عربی شرح ابن ابی الحدید اشاره داشت. همچنین در این بین می باید سیده صدیقه صاحب کار خراسانی را با انتشار کتابی 7 جلدی تحت عنوان شرح روان بر نهج البلاغه، نخستین شارح زن دانست.
علیقلی درباره مراکز کتابخانه ای مرتبط با آثار امیرالمومنین علی (ع) گفت: امروزه نزدیک به 20 هزار جلد در کتابخانه امیرالمومنین علی (ع) وجود دارد که مورد استقاده محققین قرا می گیرد. علاوه براین 750 نسخه خطی و چاپ سنگی در مرکز اسناد و کتابخانه آستانقدس رضوی موجود است. چنانکه قدیمی ترین نسخه های موجود از نهج البلاغه که در حدود سال 550 هجری مکتوب شده است، در اختیار این مرکز غنی است.
وی با تاکید بر جایگاه ویژه خراسان در عرصه ترویج فرهنگ نهج البلاغه اذعان داشت: در طول هزار سال گذشته پیوسته علمایی از خراسان تلاش کرده اند تا فرهنگ علوی و به ویژه گفتار امیرالمومنین علی (ع) رواج یابد، از این رو شایسته است تا کنگره هزاره نهج البلاغه در خراسان برگزار و به بررسی علمای فعال در این عرصه پرداخته شود.
نظر شما