با سفر رئیس جمهور چین  و هیأت همراه به ایران،  فصل جدیدی از روابط اقتصادی، سیاسی و... میان دو کشور با هدف  تحکیم و عمق بخشیدن به روابط همه جانبه  آغاز خواهد شد.

سابقه روابط تجاری ایران با این همسایه سابق  به پیش از میلاد مسیح و به زمان اشکانیان برمی گردد، بویژه  جاده ابریشم با  تاریخ چند هزارساله خود، گویای روابط دیرینه تجاری این کشور با ایران  بوده و حال در قرن بیست و یکم قرار است با مشارکت این کشور جاده ابریشم از زمین و دریا دوباره احیا شود.

اژدهای قرن بیست و یکمی  از یک دهه پیش از خواب طولانی مدت چندهزارساله  بیدار و به  کابوس قدرتهای بزرگ اقتصادی بدل شده است، آنها چه بخواهند و نخواهند با این قدرت نوظهور با رشد کنار آمده اند  و می دانند که کوچکترین تلنگری در این کشور، موجی از نوسانات در دیگر کشورها را به دنبال دارد.

قدرت آتش این اژدها به حدی است  که اقتصاد جهانی را بارها به  تب واداشته و در جنگ ارزی، با در دست گرفتن نبض اقتصاد جهانی، خواب گاوچرانها و چشم آبی های قاره سبز را پریشان کرد .

اژدهای زرد با تضعیف پول ملی دربرابر دلار، جنگی به راه انداخت تا سهم بیشتری از  اقتصاد بی رحم جهانی را برای خود به دست آورد، اما رقبا این تاکتیک چینی ها را به گدایی از همسایه ها برای افزایش صادرات تعبیر کردند، تعبیر هرچه باشد، دومين اقتصاد بزرگ جهان قرار است با پشت سر گذاشتن آمریکا، جایگاه  بزرگترین اقتصاد جهان را از آن خود کند، این هدف با توسعه روابط اقتصادی با دیگر کشور ها از جمله شریک مهم تجاری خود؛ یعنی ایران  شروع شده است .

 روابط ایران و چین

اما ایران در دوران پساتحریم، گرچه از تیرماه امسال تاکنون  میزبان ترافیک سنگین  هیأتهای اقتصادی - تجاری قاره سبز با هدف ترمیم روابط سیاسی و اقتصادی بوده و رویکرد برد – برد با این کشورها را دنبال می کند، اما در برابر چین  با تصحیح و تعمیق  روابط اقتصادی با این کشور به دنبال ارتقای سطح تعاملات اقتصادی  است.

سفر عالیرتبه ترین مقام چین با هیأت بلند پایه اقتصادی و سیاسی  به ایران نشان 
می دهد، ایران بیش از هر کشوری تمایل دارد، با کشورهایی که  در هنگامه  تحریمها روابط خود را با ایران حفظ کرده، روابط گسترده تری داشته باشد.

با این حال روابط تجاری ایران طی سالهای گذشته دستخوش فراز و نشیب فراوانی بوده است. هر دو کشور یکی از مشتریان جدی محصولات هم بوده‌اند، چین واردکننده نفت در دوران تحریم و با این حال ایران نیز پذیرای  کالاهای چینی بوده است  و این سطح ازروابط اقتصادی گرچه توانسته برخی از نیازهای ایران را تأمین کند، اما همیشه مورد آماج انتقادهای شدیدی از سوی مردم  و تولید کنندگان بوده،  اینکه بازار ایران درقبضه کالاهای چینی از خودرو گرفته تاسجاده وتسبیح چینی قرار گرفته، فریاد تولید کنندگان و کسانی را که دغدغه ارزی داشته اند، بلندکرده است. در این میان عملکرد و بدقولی  چینی ها در وعده های خود از چشم تیزبین تحلیل گران و فعالان اقتصادی  پوشیده نبوده،  اما ایرانی ها به هردلیل همچنان به دلیل  محدودیت قدرت انتخاب، پذیرای کالاهای چینی هستند.

بویژه  ورود محصولات بنجل و درجه سه چینی از سوی برخی تاجران و یا قاچاقچیان  این  تصور رادر میان مردم شکل داده که رویکرداین کشور درزمان تحریم  کاسبکارانه بوده  است .

اما آنچه که فصل جدید اقتصادی ایران وچین رارقم خواهد زده، بحث تغییر در راهبردی   و تغییر نگرش در تعاملات اقتصادی بویژه در انتقال دانش و فناوری، گسترش  سرمایه گذاری  چینی ها ومشارکت در فعالیتهای اقتصادی ایران است وقرار نیست بازار 80 میلیونی درمیانه رقابت میان شرکتهای اروپایی ویا چینی دست به دست شود .

درراهبردجدید ودردوران پساتحریم 
سرمایه گذاری  ،انتقال دانش فنی ومشارکت گسترده در بخشهای صنعتی ایران از سوی چینی ها ، فراتر از روابط متعارف کنونی –صادرات نفت به این کشور وواردات کالاهای با کیفیت پایین – خواهد بود. 

 راهبردچینی

بررسی ها نشان می دهد،  سرمایه گذاری چینی ها درخارج از این کشور راهبردی است.  در یک نگاه خوشبینانه این کشور در
چشم انداز سرمایه گذاری خود سرمایه گذاری  500 میلیارد دلاری خارج از کشورشان رادرسال برنامه ریزی کرده اند ،همچنین تجارت این کشوربا خاورمیانه در دهه گذشته بیش از 6 برابر افزایش یافته و در سال 2014 به 230 میلیارد دلار رسیده است.

درصورت تدبیر درست، ایران نیز
 می تواندسهم مهمی از سرمایه های این کشوربرای سرمایه گذاری درکشور از آن خود کند. به گفته کارشناسان، 400 هزار پروژه نیمه تمام درکشوردربخش عمرانی تشنه سرمایه گذاری است، همچنین برای توسعه صنعت نفت ،گاز ،پتروشیمی و... دست کم به 600 میلیارددلار سرمایه خارجی نیاز است که دراین باره چین می تواند بخشی از این سرمایه راتامین کند.

آمارها نشان می دهد، چین نخستین شریک اقتصادی ایران در طول سالهای گذشته بوده است،  در سال گذشته میلادی  حجم مبادلات تجاری دو کشوربه  52 میلیارد رسید که باتمام حرف و حدیثها، کفه تراز تجاری به نفع ایران با 27 میلیارد صادرات بوده ودرعوض 24 میلیارد دلار کالا وارد کشور شده است.  دراین میان اگر محصولات صادراتی چین به ایران شامل طیف گسترده ای می شود، صادرات ایران به این کشور نفت بوده است .

دراین زمینه ایران در سال گذشته حدود 9 درصد از نفت وارداتی چین را تأمین کرده  است . شاید در سفر رئیس جمهور چین به ایران که احتمالاً دست پر خواهد آمد و خواهد رفت، یکی از کلافهای سردرگم  سرنوشت 18تا 22 میلیارد دلار از ذخایر ایران که در اختیار چین است، تعیین تکلیف خواهد شد، میزان ارزی که  گفته می شود، طرف چینی  حاضر به پرداخت نقدی آن نیست و تمایل داردکه کالاهای خود را به جای این منابع به بازارهای ایران عرضه کنند. هرچند که قرار شده بود چین به جای پرداخت  این مبلغ  دو تا سه برابر این مبلغ را برای پروژه‌های ایرانی فاینانس اختصاص دهد.

 دیدگاه رئیس اتاق مشترک

اسدا... عسگراولادی، رئيس اتاق بازرگاني مشترک ايران و چين  در ارتباط با روابط اقتصادی ایران و چین پس از توافق هسته ای 
می گوید: دو 2 کشور روابط اقتصادی خود را برای درازمدت برنامه ریزی کرده اند.

وی در این باره می گوید: سطح مبادلات تجاری ما با چین پارسال به دلیل تنزل قیمت نفت کاهش یافت و به 42 میلیارد دلار رسید، در حالی که در سال قبل از آن، حجم مبادلات تجاری ایران و چین 52 میلیارد دلار بود. بخشی از صادرات ما به کشور چین، نفت و مواد سوختی است که کاهش قیمتها، حجم مبادلات را به لحاظ ارزشی کاهش داده است. با این حال دو کشور قصد دارند، سطح مبادلات تجاری خود را تا سال 2016 به مرز 70 میلیارد دلار برسانند.

وی در جمع بندی سخنان خود گفت: نگاه ما به روابط با چین نگاهی طولانی مدت خواهد بود و ما نمی خواهیم روابط ما با این کشور دچار لطمه شود. باید ضمن بررسی روند روابط در 20 سال گذشته، چشم انداز این روابط را نیز در 20 سال آینده ترسیم کنیم.

نایب رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین هم به تشریح سیاستها و نگرانی‌های تجاری ایران و چین پس از لغو تحریمهای اقتصادی می پردازد و می گوید: چین در هر شرایطی جزو سه شریک اصلی تجاری ایران خواهد بود.

مجیدرضا حریری به ایسنا  می گوید: پیش از تحریمها یعنی از سال 2000 تا 2005 روابط تجاری ما با چین سیر صعودی داشت و هر سال به دو برابر افزایش پیدا کرده است، به جز از سال گذشته که تحریمهای نفتی سبب شد بیشترین فروش نفت را به چین داشته باشیم. به طور کلی پس از تحریمها روابط اقتصادیمان با چین شیب ملایم‌تری پیدا می کند.

 به باور برخی کارشناسان، با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد دو کشور از جمله کاهش نرخ رشد اقتصادی چین ، نیاز ایران به جذب سرمایه های خارجی و همچنین بازگشت نفت ایران به بازار انرژی، انتظار می رود، همکاری های اقتصادی تهران و پکن در دوره پساتحریم بازنگری  و گسترش یابد.

دکتر ظریف وزیر امور خارجه کشورمان درحالی پیشتر به سرزمین اژدهای زرد سفر کرده بود که درمصاحبه ای از سفر زود هنگام رئیس جمهور چین به ایران خبر داد و گفت: این سفر طی ماه های آینده انجام خواهد شد. پیش ازاین نیز رئیس جمهور در سفر به چین و در دیدار «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین، با اشاره به همکاری‌های گسترده تهران – پکن تصریح کرده، ایران از گسترش بیش از پیش روابط با چین در همه عرصه ها استقبال می کند. سفر رئیس جمهور چین به ایران می تواند، سرعت روابط تجاری کشور را افزایش دهد و سطح مبادلات تجاری را به رقم 70 میلیارد دلار برساند.