اکنون که تقریباتمام تحریمهای دارویی کشورمان برداشته شده ودیگر مشکل کمبود دارویی مطرح نیست برخی واردکنندگان انقدر دارو وارد کشور کرده اند که باعث شده تا تولید برای برخی کارخانه های داخلی مقرون به صرفه نبوده و مجبور به تعطیلی شوند و این هم حکایت افتادن از سوی دیگر دیوار است.

درهمین راستا چند روز قبل یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با تاکید بر ضرورت توجه به کارخانجات تولید دارو در کشور، گفت:‌ باید اقداماتی انجام داد تا کارخانجات تولید دارویی به استقلال رسیده و مانع از واردات بی‌رویه دارو و مواد اولیه آن شد.

مسعود پزشکیان درباره تشکیل کارگروهی در کمیسیون بهداشت برای بررسی و شناخت وضعیت دارویی کشور، افزود: وضعیت موجود شامل واردات، صادرات، تولید، مواد اولیه، هزینه‌ها و میزان مصرف داروها است که در نهایت نتایج این بررسی‌ها با قوانین موجود و قانون برنامه پنجم توسعه تطبیق داده می‌شود تا مشخص شود چه اندازه در این زمینه قوانین اجرایی شده است.

نماینده مردم تبریز،آذرشهر و اسکو درمجلس شورای اسلامی، ادامه داد: تصور براین است که روند فعلی تولیدات، صادرات و واردات دارویی در چارچوب قانون یا سیاست‌های کلی نیست یا حداقل دارای انحرافاتی است، دراین زمینه مجلس موظف است نظارت کرده و بعد از آن اقدامات قانونی را انجام دهد.

این نماینده مردم در مجلس نهم، با تاکید بر ضرورت توجه به بحث تجهیزات پزشکی در کشور، تصریح کرد: در بحث تجهیزات و امکانات نیز دیده شده که انحرافاتی در نحوه روش خدمتی که قانون برای آن مشخص کرده صورت می‌گیرد که به نظر می‌رسد در زمینه دارو نیز این انحرافات وجود دارد که کارگروه تشکیل شده در مجلس به دنبال اصلاح این وضعیت بوده تا در صورت لزوم برخورد قاطعی با این بی‌قانونی داشته باشد.

وی یادآور شد: حال این کمیته در گام نخست به دنبال جمع‌آوری اطلاعات درست و دقیق از واقعیت‌های موجود در زمینه دارو بوده و آنچه که هم اکنون درنگاه ساده به آن رسیده‌ایم آن است که میزان واردات افزایش پیدا کرده و تولیدات دارویی نیز سهم کمی در بازار پیدا کرده‌اند در صورتی که باید منابع مالی را به سمت تولیدات و مواد اولیه سوق دهیم و تلاش کنیم تا حدالامکان از واردات دارویی جلوگیری کرد.

پزشکیان تاکید کرد:‌ از بحث‌های دیگر ما در کارگروه این است که کارخانجاتی که تولید مواد دارویی دارند به جهت مجوز بی‌حد ومرز برای واردات،در حال خروج از صحنه هستند در صورتی که باید اقداماتی انجام داد کارخانجات تولید دارو و مواد اولیه آن به استقلال رسیده و مانع از واردات بی‌رویه دارو و مواد اولیه آن شد.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی،‌ گفت: این توانایی در کشور وجود دارد تا کارخانجاتی که مواد اولیه تولید می‌کنند،تقویت شده و اجازه داده نشود تا مشابه آن وارد شود؛ نباید میدان را برای وارد کنندگان دارو باز کرد و اگر قرار است راه برای واردات برخی اقلام دارویی هموار گردد باید تکنولوژی آن نیز وارد کشور شود.

*** هیچ شرکت داروسازی تعطیل نشده

دراین حال مدیر کل نظارت و ارزیابی دارو و موادمخدر سازمان غذا و دارو با بیان اینکه سیاست وزارت بهداشت در طول دو سال گذشته حمایت از تولید داخل و کاهش واردات بوده است، گفت: هیچ شرکت داروسازی تولید داخل تعطیل نشده است.

وی افزود: بازار دارویی کشور حاصل از فروش دارو در ده سال اخیر، با رشدی به طور متوسط 11.3درصد به 4 هزار و 233 میلیون دلار در سال 93 رسید و رشد بخش تولید داخلی در این سال ها 10.67 درصد بوده است.

با اتخاذ سیاست های مدیریت بازار و محدودیت واردات داروهای مشابه تولید داخل، میزان واردات دارو در سال 93، با 23.3 درصد کاهش به نسبت سال 92، از 1 میلیارد  و 240 میلیون و 240 هزار دلار به 950 میلیون دلار رسید به نحوی که سهم واردات در بازار دارویی کشور در مقابل تولید داخل در سال 93 به حدود 33 درصد ارزش بازار کاهش پیدا کرد.

سیاست های اتخاذ شده به خوبی تغییر روند افزایشی ورود داروهای وارداتی را در خلال سنوات اخیر نشان می دهد. به نوعی که تفاوت پیش بینی بازار دارویی بر اساس روندهای گذشته و وضعیت فعلی می تواند بهترین مستند این موضوع باشد.

وی تصریح میکند: در آمار جهانی حدود 70 درصد هزینه های دارویی مربوط به داروی برند (در کشور ما به طور عمده معادل وارداتی است) می باشد و بقیه مربوط به داروهای ژنریک و برند ژنریک می باشد که از این نظر کشور ما وضعیت بسیار بهتری از میانگین جهانی دارد به طوری که 70 درصد سهم ریالی بازار تولید داخلی، ژنریک و برند ژنریک است.

این مقام مسوول درادامه خاطر نشان میکند: سیاست سازمان غذا و دارو در خصوص داروهای وارداتی مشابه تولید داخلی، کنترل و محدودیت حداکثری و منطقی واردات بوده است همچنین علاوه بر کاهش این قبیل داروها در سال 93 به نسبت 1392، در 6 ماهه اول سال 94 نیز به نسبت مدت مشابه سال قبل، با کاهش 40 درصدی مجوزهای ترخیص صادره داروهای مشابه تولید داخل روبرو بودیم که از حدود 145 میلیون دلار مجوز ترخیص صادر شده به 87 میلیون دلار رسیده است.

از سویی دیگردر خصوص داروهای وارداتی فاقد مشابه داخلی نیز سیاست سازمان، بر کنترل و انطباق قیمت با کشورهای مرجع قیمتی و نظام مند نمودن تامین و تدارک دارو و همچنین تشویق صنعت داخلی به تولید این قبیل داروها است.

به گفته وی رسالت اصلی سازمان غذا و دارو در بخش داروهای خارجی فاقد مشابه داخلی، محدود کردن بازار و ایجاد کمبود دارویی نبوده و نیاز جامعه و بیماران، تعیین کننده حجم بازار در این بخش می باشد که این سیاست، موفق بوده به نحوی که در دو مرحله برگزاری فرآیند واردات موازی در سال های 93 و94، به ترتیب 106 و 120 میلیون یورو صرفه جویی مالی ناشی از کاهش قیمت بدست آمده است.

مدیر کل نظارت و ارزیابی دارو و موادمخدر سازمان غذا و دارو یاداورمیشود: کشف و ورود داروهای جدید در دنیا و با کمی تاخیر ورود برخی از این داروها به کشور، به دلیل نیاز های درمانی بیماران است و به دلیل نیاز بیماران، نیاز به تأمین و تدارک آن از طریق واردات وجود دارد بنابراین به هیچ عنوان نمی توان این بخش را نادیده گرفت بلکه باید با روش های یاد شده آن را نظام مند نمود که تمامی اقدامات سازمان غذا و دارو در این مسیر بوده است.

سیاست  وزارت بهداشت و سازمان  غذا و دارو در طول دو سال گذشته حمایت از تولید داخل و کاهش واردات بوده است لذا ضمن تکذیب سخنان یکی از اعضای کمیسیون بهداشت مجلس مبنی بر واردات بی حد و مرز دارو به کشور و تعطیلی صنایع دارویی کشور، باید عنوان کرد که هیچ شرکت داروسازی تولید داخل تعطیل نشده است و شرکتهای داروسازی با قوت تمام در حال فعالیت هستند.

***عدم مجوز واردات به داروهایی که در داخل موجود است

دراین حال اکبر عبدالهی اصل معاون نظارت و برنامه ریزی سازمان غذا و دارو ضمن بیان این مطلب گفت: بسیاری از کمبودهای دارویی اعلام شده از نظر ما کمبود دارویی واقعی نیستند بلکه داروهایی هستند که نوع داخلی آن در بازار وجود دارد و صرفا به دلیل اصرار بیمار یا تجویز پزشک، نوع خارجی آن تجویز می شود.

وی با تاکید بر این که داروهایی که در داخل تولید می شوند ، اجازه واردات به نوع خارجی آن داده نمی شود، گفت: در حال حاضر طبق گزارشات دریافتی از داروخانه ها به طور میانگین ماهانه حدود 30 قلم کمبود دارویی داریم که هیچک از آنها داروهای بسیار با اهمیت نیستند و کمبود آنها جان بیماران را تهدید نمی کند.

عبدالهی در پاسخ به این پرسش که برای رفع کمبودهای دارویی چه تدابیری اندیشیده شده است، گفت: سامانه تلفنی 1490 وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به صورت فعال با تماس با داروخانه ها گزارشات مربوط به کمبودهای دارویی را جمع آوری و به ما اعلام می کند. مردم نیز می توانند در تماس با این سامانه نسبت به اعلام کمبود دارویی اقدام کنند.

وی افزود: گزارشات جمع آوری شده از داروخانه ها به بخش کنترل بازار دارویی ارسال می شود و به داروهایی که نوع داخلی آن در بازار دارویی کشور وجود ندارد به صورت فوریتی اجازه واردات داده می شود.

معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان غذا و دارو بازار دارویی کشور در سال گذشته را 11هزار میلیارد تومان خواند و گفت: از این رقم 35 درصد وارداتی و مابقی تولید داخل بوده است.

دکتر عبدالهی‌اصل گفت: با توجه به اینکه نظام دارویی ما ژنریک است و شرکت‌های داروسازی ما ژنریک‌ساز هستند، روند ورود به بازار دارویی کشور ما این گونه است که ابتدا شرکت‌های بزرگ دنیا که R&D محور هستند و تحققیقات دارویی انجام می‌دهند، داروها را تولید و وارد بازار دارویی دنیا می‌کنند و ما نیز به فهرست دارویی کشور اضافه می کنیم.

وی افزود: وقتی این داروها به فهرست دارویی اضافه شد، در ابتدا به صورت وارداتی تامین شده و سپس شرکت‌های داروسازی ما شروع به تولید می‌کنند.

بنابر اعلام روابط عمومی سازمان غذا و دارو، عبدالهی اصل افزود: مقداری که شرکت‌های داروسازی ما تولید می‌کنند با توجه به اینکه قیمت پایین‌تری دارند و ژنریک هستند در میزان واردات صرفه جویی می‌کند.

براساس آمارهای موجود چون میانگین قیمت داروهای تولید داخل یک پنجم داروهای وارداتی است، عملا به ازای هر میزان از داروهای وارداتی که تولید داخل می‌شوند، حدود 80 درصد صرفه جویی ارزی خواهیم داشت.

*** مسدود کردن مسیر واردات بی‌رویه دارو

درهمین راستا یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: هدف ما در کمیته نظارتی جمع‌آوری اطلاعات کامل در زمینه واردات دارو و مسدودسازی راه‌های ضربه زننده به تولید داخلی در عرصه دارو است.

احمد آریایی‌نژاد عضو کمیسیون بهداشت و درمان با اشاره به واردات بی‌رویه دارو که موجب تعطیلی برخی کارخانجات داخلی شده است، اظهار داشت: ما برای رسیدگی به این موضوع کمیته‌ای نظارتی تشکیل داده‌ایم و در این کمیته اعضای کمیسیون به همراه تعدادی از واردکنندگان و صادرکنندگان دارو حضور دارند.

وی ادامه داد: هدف ما در کمیته نظارتی، جمع‌آوری اطلاعات کامل در زمینه واردات دارو و مسدودسازی راه‌های ضربه زننده به تولید داخلی در عرصه دارو است.

نماینده مردم ملایر با بیان اینکه همواره میان اقتصاد و فرهنگ تضادهایی وجود دارد، اظهار کرد: اگر فرهنگ زیربنای کار اجرایی نباشد، واردکنندگان دارو متوجه ضربه اقتصادی به کشور نمی‌شوند و تنها به منافع شخصی خود می‌اندیشند.

وی گفت: البته در این زمینه بحث‌های دیگری همانند انحصارگرایی در تولید و واردات دارو نیز وجود دارد.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با تاکید براینکه تلاش ما در جهت اصلاح و بهبود روند واردات دارو  است، گفت: به‌ طور‌قطع از طریق مباحث نظارتی می‌توان مسیر ورود بی‌رویه دارو را به کشور کنترل کرد.

آریایی‌نژاد در پایان خاطرنشان کرد: گزارش‌های کمیته نظارتی در جریان رسیدگی به امر تولید و واردات دارو در اختیار افکار عمومی قرار خواهد گرفت.

***واردات دارو 5 برابر صادرات است

دراین راستا رئیس سازمان غذا و دارو با تاکید بر اینکه واردات دارو 5 برابر صادرات آن است، گفت: سیاست وزارت بهداشت درکاهش واردات دارو کسب طراز تجاری مثبت در سند چشم‌انداز است.

رسول دیناروند در گفت وگو با خانه ملت، درخصوص تشکیل کارگروهی با عضویت برخی از اعضای کمیسیون بهداشت، سازمان غذا ودارو و شرکت‌های تولید کننده دارو، گفت: هدف از تشکیل این کارگروه ارزیابی شرایط دارویی کشور و به بیانی بررسی سهم تولید، واردات و سیاست‌های منطقی برای حمایت از تولید داروی داخل، جلوگیری از هزینه‌های القایی و به طور کلی موارد در بازار دارویی کشور است.

معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخصوص اینکه گفته می‌شود واردات دارویی 10 برابر صادرات در کشور است، افزود: این موضوع صحیح نیست و درحال حاضر واردات دارو 5 برابر صادرات است، به عبارت  بهتر واردات دارو حدود یک میلیارد دلار و صادرات نزدیک به دویست میلیون دلاراست، اما سیاست وزارت بهداشت برای کاهش واردات دارو این است که به طراز مثبت تجاری درسند چشم انداز دست پیدا کنیم؛ به عبارت بهتر باید پس از پایان دو برنامه توسعه میزان صادرات از واردات عبور کند.