اما این واژه تازه رایج شده در حوزه اقتصادی روایتی از قصه ها و غصه‌هاست. براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، کاهش هزینه‌های مالی و تجاری بر اثر اجرایی شدن برجام، سبب می‌شود که یک واحد درصد بر رشد اقتصادی افزوده شود و با افزایش تولید نفت و دسترسی به دارایی‌های خارجی، نرخ رشد اقتصادی در سال 95 به 4 تا 5/ 5 درصد برسد.
با محمد رضا لطفعلی پور، اقتصاددان گفت‌وگو می‌کنم.
وی چشم انداز اقتصاد ایران و دورنمای رفع تحریم ها را بسیار مناسب ارزیابی می‌کند، مشروط بر اینکه سیاستگذاران از باز شدن فضای اقتصادی و فرصت‌های پیش رو بهره برده و برای حل مشکلات ساختاری اقتصاد همت کنند.
پایه‌های اقتصادی مبتنی بر رانت یا تولید
لطفعلی پور با اشاره به اینکه اقتصاد ما مبتنی بر رانت است، در صورتی که پایه‌های اقتصاد باید بر تولید بنا شود، می‌افزاید: ساختار اقتصادی کشور ضعیف است، اگر انتظار داشته باشیم تولید رونق یابد، باید اراده محکمی پشت آن وجود داشته باشد.
وی با بیان اینکه دلالی و واسطه گری در طول سالیان در کشور شکل گرفته و حذف آن از صحنه اقتصادی زمان بر است، می‌افزاید: واسطه گری در اقتصاد ایران ریشه دوانده و در بخش‌های مختلف به دنبال فرصت می‌گردد تا از درآمدهای ارزی استفاده کرده و با واردات، نفع خودش را از این بازار ببرد و این دولت است که می‌تواند با مدیریت درست منابع و تکیه بر دیدگاه‌های کارشناسی، افق روشنی پیش روی مردم ترسیم کند یا درگیر مطالبات غیر واقعی و مصرفی شود که به دلیل شرایط کنونی در ذهن جامعه شکل گرفته است.
این اقتصاددان با اشاره به اینکه اقتصاد ما مبتنی بر نگرش به درون یا معیشتی است، می‌افزاید: یک اقتصاد درونگرا را در کشور رواج دادیم که برای مصرف داخلی تولید می‌کند و صادرات محور نیست، به همین دلیل از لحاظ استانداردها با نیازهای جهانی تطابق ندارد. وی با بیان اینکه با باز شدن درهای اقتصاد و رفع تحریم‌ها، یک ثبات و آرامش بر تجارت و تولید حکفرما می‌شود که این ثبات نسبی از عوامل مؤثر بر شکل گیری بنگاه‌های اقتصادی است، می‌افزاید: رفتار و سیاستگذاری‌های درست دولت در این برهه زمانی، می‌تواند در درازمدت اقتصاد مبتنی بر تولید را در کشور شکل دهد.
سرمایه گذاری خارجی فرصت یا تهدید
این استاد دانشگاه با اشاره به سرمایه‌گذاری‌های خارجی در کشور، فرصت یا تهدید بودن آن را وابسته به سیاست‌های اتخاذ شده در قبال آن می‌داند و معتقد است، اگر این سرمایه‌ها به سمتی هدایت شود که رشد و توسعه ساختارهای اقتصاد را هدف قرار دهد، افزایش تولید و اشتغال و در نهایت خروج از رکود از بدیهی ترین ثمرات آن خواهد بود. لطفعلی پور با تأکید بر اینکه همه کشورها به دنبال رونق تولید و فروش کالاهای خودشان هستند، تصریح می‌کند: معمولاً این شرکت‌ها بیشتر برای صادرات کالاهای مصرفی خود وارد ایران می‌شوند و اتفاقاً به سمت کالاهایی با ارزش‌افزوده بیشتر که پول بیشتری را از کشور خارج کند، می‌روند و این هنر ماست که چطور در برابر آنها رفتار کنیم، اگر به دنبال بومی سازی دانش فنی نباشیم، وارد کردن فناوری چه سخت افزاری باشد، چه نرم افزاری، دردی از اقتصاد ما را درمان نخواهد کرد .
رشد کشور در گرو داشتن راهبرد توسعه صنعتی
لطفعلی پور با بیان اینکه باید راهبرد توسعه صنعتی داشته باشیم، ادامه می‌دهد: باید فناوری را دریافت کرده و با کار روی آن، زمینه ارتقای آن دانش را با امکانات موجود در کشور فراهم کنیم.
بهمن آرمان، اقتصاددان نیز معتقد است، به خاطر نداشتن تجهیزات و دانش فنی روز، کالاهای تولید داخل غیراستاندارد و با قیمت بالاتر نسبت به کالاهای مشابه وارداتی تولید می‌شود. وی با اشاره به اینکه در چنین شرایطی پایین بودن تعرفه واردات سبب می‌شود، ایران بازار دلچسبی برای واردکنندگان باشد، می‌گوید: نداشتن دانش فنی، پایین بودن تعرفه واردات و افزایش هزینه‌های تولید، بنگاه‌های کوچک و متوسط اقتصادی را دچار بحران می‌کند و سبب می‌شود، تولید محصول توسط آنها دارای صرفه اقتصادی نباشد و این رسالت دولت است که با برنامه ریزی درست منابع و دارایی‌های خارجی را مدیریت کرده و در راستای حمایت از اقتصاد کشور به کار گیرد تا تهدیدهای موجود به فرصت تبدیل شوند.
ورود دانش فنی و رونق به جای رکود
رشید صحابی، کارشناس ارشد اقتصادی نیز می‌گوید: چشم انداز اقتصاد ایران بستگی به راهبرد دارد که دولت پس از برجام پیش می‌گیرد. وی در گفت‌وگو با خبرنگار ما با بیان اینکه سرمایه گذاران خارجی به کشور ما به عنوان یک بازار تازه برای فروش محصولات خود نگاه می‌کنند، می‌افزاید: تحریم‌ها، کشور را در حوزه تأمین منابع با مشکل مواجه کرده که با برداشته شدن موانع می‌توان امیدوار بود که ورود کالاهای سرمایه‌ای و فناوری و تأمین مواد اولیه تولید بتواند باری از دوش تولیدکنندگان بردارد و با کاهش هزینه‌های آنها، کالای داخل را به سمت کیفی شدن پیش ببرد و در نهایت با ایجاد فرصت‌های شغلی، رونق را به جای رکود به بازار ایران برگرداند. وی می‌افزاید: با افزایش تولید در کشور و رونق کسب و کارها، وضعیت اشتغال بهبود پیدا می‌کند و با بهبود وضعیت اشتغال، درآمد سرانه و در نتیجه آن، رفاه اجتماعی بالا رفته و آسیب‌های اجتماعی نیز کاهش پیدا خواهد کرد.
نظر شما