تشخیص در دوران جنینی
پروفسور اسدی با اشاره به نقش تشخیص بهنگام در پیشگیری از برخی بیماریهای کلیوی در کودکان خاطرنشان کرد: امروز با سونوگرافی جنین در رحم مادر خیلی از مشکلات کلیوی را میتوان تشخیص داد و به درمان زودهنگام آن اقدام کرد.
وی با بیان اینکه مشکلات کلیوی کودکان در سراسر دنیا زیاد است و مراجعان به بیمارستان دکتر شیخ نیز قابل توجه است، گفت: در بازدیدی که از بخش نفرولوژی و دیالیز بیمارستان دکتر شیخ داشتیم مراجعه 60 تا 70 کودک مبتلا به مشکلات کلیوی در روز از فراوانی این بیماری حکایت دارد. در حالی که اگر پیشگیری کنیم یا به محض تولد درمانهای لازم را انجام دهیم، شمار کودکان مبتلا به بیماریهای کلیوی کمتر از این خواهد بود.
استاد برجسته نفرولوژی دانشگاه راش شیکاگو درخصوص مشکلات و پیامدهای بیماریهای کلیوی در کودکان اظهار داشت: با توجه به اینکه کلیه روی خونسازی کودک تأثیر دارد و وقتی خوب کار نکند کودک دچار کم خونی، مشکلات استخوانی، مشکل قلبی و ناراحتیهای دیگر میشود و تمام ارگانها را تحت تأثیر قرار میدهد، بنابراین مراقبت از این عضو و پیشگیری از بروز بیماریهای کلیوی در کودکان و در صورت بروز بیــماری، درمان بهنگام آن بسیار ضـــروری است، زیرا در سلامت و رشد و آینـــده آنها نقــش با اهمیتی ایفا میکند.
علایم بیماریهای کلیوی کودکان
پروفسور اسدی درخصوص علایم و عوارض بیماریهای کلیوی در کودکان اظهار داشت: مشکلات کلیوی سبب میشود کودک با افزایش سن همچنان از نظر جثه 5-6 ساله به نظر برسد و به سن بلوغ نرسد و نتواند ازدواج کند.
به همین دلیل باید برای بچههای مبتلا به بیماریهای کلیوی «هورمون رشد» تزریق شود که با توجه به گرانی و بالابودن قیمت آن (هر آمپول صد هزار تومان) هزینهای کمرشکن برای خانواده این کودکان بیمار خواهد داشت.
وی با بیان اینکه درصدی از این کودکان دیالیز میشوند و درصدی نیز کلیه کم کار دارند، یادآور شد: بعضی از این کودکان به درمانهای جدی نیاز دارند و باید برای آنها اقدامهای خاصی انجام شود، به عنوان مثال هورمون رشد باید تا زمانی که غضروفها بسته میشوند تزریق شود، در نتیجه خانوادههای این کودکان نیاز شدیدی به حمایت دارند و یا تجهیزات و دستگاههای جدید و ماشینهای دیالیزی که برای نوزادان استفاده میشود بخش دیگری از درمان این کودکان محسوب میشود که تحت شرایط موجود وجود این ماشینهای دیالیز برای بیمارستان کودکان بسیار ضروری است، از طرفی با وجود استادان و متخصصان و فوق تخصصهایی که در دانشگاه علوم پزشکی مشهد و بیمارستان دکتر شیخ و امام رضا(ع) و قائم (عج) هستند حیف است نتوانیم برای این بچههای بیمار کاری انجام دهیم و یا از درد و رنج خانوادههای آنان کم نکنیم.
علت گسترش بیماریهای کلیوی
این دانشمند هموطن، افزایش قند و فشار خون بالا را مهمترین بروز بیماریهای کلیوی و نارسایی کلیهها در سطح جهان و ایران دانست و گفت: فشار خون بالا و افزایش قند خون سلامت کلیه بزرگسالان را تهدید میکند و شایعترین علت نارسایی کلیه و پیوند و... است، اما در طب اطفال، شایعترین علت بیماریهای کلیوی بیماریهای مادرزادی است. یعنی اگر خانم حامله در سه یا شش ماه اول حاملگی سونوگرافی نشود معمولاً تشخیص داده نمیشود و چندین سال بعد از تولد طول میکشد تا بیماری مشخص شود.
صرف نظر از بیماریهای مادرزادی، فشار خون نیز در نارسایی کلیه و قلب تأثیرگذار است که البته فشار خون در طب اطفال نوع اولیه و ثانویه دارد که متأسفانه نوع اولیه آن در حال گسترش است، به طوری که در بعضی جوامع 20 تا 30 درصد بچهها به خاطر چاقی دچار فشار خون میشوند، زیرا مبدأ آن در حاملگی مادر و غذاهایی است که در طول بارداری مصرف کرده و استرسی که در زمان حاملگی داشته است. همچنین مصرف برخی داروها در دوران بارداری موجب میشود بعد از تولد زمینه مساعدی برای ابتلای کودک به بیماری فشار خون باشد.
وی عامل ژنتیک را نیز در بروز فشار خون بالا و بیماریهای کلیوی در کودک مؤثر دانست و گفت: در مورد ژنتیک از کنترل ما خارج است، اما عوامل محیطی را میتوانیم کنترل کنیم و از بروز فشار خون بالا، چاقی، بیماریهای قلبی- عروقی و... در کودک جلوگیری نماییم.
راهکارهای مناسب برای کاهش فشار خون
پروفسور اسدی در پاسخ به این پرسش که برای کاهش فشار خون چه باید کرد، افزود: در درجه اول چاقی و اضافه وزن است که عامل بیشتر بیماریها از جمله فشار خون بالاست در نتیجه باید غذا کمتر بخوریم، مصرف شیرینی و چربی و قند را کاهش دهیم، لبنیات کم چرب مصرف کنیم، پنیر، کره و خامه نخوریم و در مجموع بیش از دو هزار کالری در روز دریافت نکنیم و وزن خود را متعادل نگه داریم.
افزون بر آن ورزش کنیم، زیرا اگر به طور مرتب و مستمر یعنی هر روز نیم ساعت تا 45 دقیقه ورزش کنیم (البته ورزشی که ضربان قلب را تند کند مثلاً 10 هزار قدم در روز) فشار خون پنج درجه پایین میآید.
به گفته وی پیروی از رژیم غذایی دش نیز میتواند فشار خون را کاهش دهد. یعنی مصرف نمک اگر حداکثر سه گرم در روز باشد، سه درجه فشار خون پایین خواهد آمد. همچنین غذاهایی مصرف کنیم که به جای گوشت بیشتر دارای سبزیجات و میوهها باشد و در صورت امکان ماهی را جایگزین گوشت گاو و گوسفند نماییم و یا از گوشت پرندگان و طیور استفاده کنیم آن هم حداکثر یک وعده در روز و یا روز در میان بیشتر نباشد. غلات و حبوبات (لوبیا، نخود، عدس و...) را نیز حتماً در برنامه غذایی خود بگنجانیم. تا فشار خون نرمالی داشته باشیم.
استاد نفرولوژی دانشگاه راش شیکاگو به ضرورت خواب کافی در شبانه روز اشاره و تأکید کرد: هر فردی باید در شبانه روز دست کم هشت ساعت بخوابد، زیرا خواب کمتر از آن سبب افزایش فشار خون خواهد شد.
بیمارستان دکتر شیخ تنها مرکز درمانی فوق تخصص کودکان برای دیالیز اطفال
در این نشست که دکتر فاطمه قانع فوق تخصص نفرولوژی کودکان نیز حضور داشت به پرسش خبرنگار ما که امکانات درمانی برای کودکان مبتلا به بیماریهای کلیوی در خراسان چه وضعیتی دارد پاسخ داده و افزود: بیمارستان دکتر شیخ تنها مرکز درمانی فوق تخصص کودکان است که بچههای دیالیزی و کلیوی را پوشش میدهد.
وی با بیان اینکه شمار کودکان مبتلا به بیماریهای کلیوی در ایران و خراسان خیلی زیاد است، تصریح کرد: تنها مرکزی که در شهر مشهد به بچههای دیالیزی و کلیوی خدمات لازم را ارایه میدهد بیمارستان دکتر شیخ با 11 تخت همودیالیز فعال است و حدود 35 بیمار دیالیز خونی میشوند و همزمان دیالیز شکمی یا صفاقی هم داریم.
دکتر قانع اظهار داشت: 47 کودک بیمار کلیوی در بیمارستان دکتر شیخ پرونده دارند و خدمات لازم به آنها داده میشود (دیالیز و...) اما در تربت، نیشابور، درگز و سایر شهرستانها نیز دستگاه دیالیز داریم که این بیماران پس از انجام کارهای اولیه در مشهد برای دیالیز به شهرهای خودشان ارجاع میگردند.
این فوق تخصص نفرولوژی کودکان با اشاره به اینکه نوزادانی هستند که در یک ماهگی تحت دیالیز قرار میگیرند، خاطرنشان کرد: کودکان کلیوی مشکلات زیادی دارند و والدین آنها نیز برای درمانشان رنج فراوانی متحمل میشوند، زیرا وقتی نوزادی در یک ماهگی باید دیالیز شود و امکانات کافی و ماشینهای دیالیز جدید و راحتتر وجود ندارد یا کم است و به همه نمیرسد، نه تنها کودک، بلکه خانواده او نیز مرارت زیادی را باید تحمل کنند. و ما هم برای درمان این کودکان بیگناه با مشکلات زیادی باید دست و پنجه نرم کنیم. از این رو از تمام انسانهای نیک اندیش و خیران تقاضا میکنیم به کمک این بیماران معصوم و خـــانوادههایشان بیایند و با مشارکت خـــود در تأمین تجهیزات بیمارستان (ماشینهای دیالیزی که اکنون در دنیا مورد استفاده قرار میگیرد و از 25 سال پیش برای دیالیز بچهها استفاده میشده و بسیار راحت کودک را تحت دیالیز قرار میدهد) از این بچههای مریض و خــانوادههایشان حمایت کنند، چون این بیماران نیاز به حمایتهای مالی دارند و مسؤولان و مردم نیکوکار باید به فکر تأمین امکانات درمانی و مخارج درمان کودکان مبتلا به بیماریهای کلیوی باشند، زیرا هزینههای درمانی برای خانوادهها واقعاً کمرشکن و سنگین است.
وی از مسؤولان حوزه سلامت و مردم خیر و نیکوکار خواست به این کودکان نگاه مهربانتری داشته باشند و کسانی که تمکن مالی دارند، بخشی از هزینههای درمانی این کودکان را تأمین نمایند.
نظر شما