به گفته کار‌شناسان محیط زیست، با اجرای طرح تعطیلی مدارس در برخی شهر‌ها از جمله تهران، شهروندان شاهد کاهش غلظت آلاینده‌ها نبوده‌اند، بلکه این روند افزایش هم یافته است و قرار گرفتن شاخص کیفیت هوا در وضعیت بحرانی، یعنی تهدید برای سلامت افراد جامعه.
آلودگی هوا، درد مزمن تهران
رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران درباره پیامدهای منفی آلودگی هوا طی هفته‌های اخیر در این کلانشهر به خبرنگار ما گفت: اکنون مسأله آلودگی هوا به درد مزمن برای تهران و برخی کلانشهر‌ها مانند مشهد، شیراز، اصفهان، اراک و اهواز تبدیل شده است، به طوری که این معضل حاصل نبود برنامه در گذشته و نبود احساس مسؤولیت نسبت به محیط زیست بوده است.
حقانی با بیان اینکه باید با برنامه و راهبردهای زیست محیطی به دنبال حل این مشکل فراگیر بود، تصریح کرد: حل معضل آلودگی هوای تهران با طرح‌های آبکی و ناگهانی شدنی نیست و ممکن است طرح‌هایی مانند زوج وفرد و تعطیلی مدارس تأثیر اندکی داشته باشد، اما این راهکار مقابله با آلودگی هوا نیست. حقانی با بیان اینکه اکنون دو منبع ثابت و متحرک در آلودگی هوا نقش بسزایی دارد، خاطرنشان کرد: منابع ثابت در این موضوع شامل کارخانه‌ها و صنایع مزاحم و سوخت مصرفی در آن‌ها و یا سوخت‌های خانگی است که این بخش در مجموع ۳۰ درصد از منابع آلاینده را شامل می‌شود، اما ۷۰درصد آلودگی هوای تهران به منابع متحرک مانند خودرو‌ها و موتورسیکلت‌ها مربوط می‌شود.
بنزین یورو ۴ هم فایده ندارد
رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه مسأله وارونگی هوا به یک معضل تبدیل شده است، افزود: در یک مقطع زمانی به صورت مستمر از استاندارد کردن خودرو‌ها صحبت می‌شد که باید گفت، بیشتر خودروهای ما استاندارد نیست. حتی در یک مقطع از بحث بنزین فاقد استاندارد صحبت به میان آمد، به طوری که از اسفندماه ۹۲ در تهران و از شهریور ۹۳ در کلانشهر‌ها مصوب شد تا بنزین یورو چهار عرضه شود که باید پرسید با توجه به وجود گسترده خودروهای فاقد استاندارد زیست محیطی در کشور، آیا توزیع بنزین یورو چهار اثری در کاهش آلودگی هوا دارد؟
وی در ادامه با اشاره به اضافه شدن روزانه هزار خودرو به خیابان‌های تهران گفت: هم اکنون در تهران چهار میلیون خودرو و دو میلیون و۵۰۰ هزار موتورسیکلت کاربراتوری داریم؛ از سویی ۷۵۰۰دستگاه اتوبوس در تهران خدمات رسانی می‌کنند که بخش زیادی از آن فرسوده و آلاینده و حدود ۵۰۰دستگاه آن از رده خارج است. حقانی با بیان اینکه در تهران نیاز جدی به نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی داریم، اظهار داشت: در این راستا باید ۱۰تا ۱۲هزار اتوبوس نو به ناوگان حمل و نقل عمومی در تهران اضافه شود و همچنین هزار و۱۰۰دستگاه مینی‌بوس آلاینده نیز باید حذف شود که این نوسازی ناوگان در دیگر شهر‌ها نیز ضروری است.
بهترین راه مقابله با آلودگی هوا
این مسؤول با بیان اینکه بهترین راه مقابله با آلودگی هوا، توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی بخصوص حمل ونقل ریلی و اولویت توسعه مترو در کلانشهرهاست، اظهار داشت: این توسعه مستلزم هزینه مالی اما بدون هزینه خطرناک آلایندگی است و در صورت توسعه مترو، شاهد کاهش شدید آلایندگی در سطح کلانشهر‌ها بخصوص تهران خواهیم بود.
وی با یادآوری این نکته که ۹۰درصد از طرح‌های توسعه راه‌ها وجاده‌ها در کشور اجرایی شده است، اما در زمینه توسعه مترو به ۱۵درصد از اهداف تعیین شده نیز نرسیده‌ایم، گفت: ما هم اکنون ۷۵۰ کیلومتر دیگر خطوط ریلی زیر زمینی در تهران کم داریم. حقانی خاطرنشان کرد: از سویی دولت و شهرداری‌ها نیز باید سهم خود را در توسعه حمل و نقل عمومی (۵۰-۵۰) اجرا کنند تا بتوانیم با اجرای گسترده طرح‌ها و پروژه‌ها، شاهد کاهش چشمگیر آلودگی هوا باشیم.
وی با بیان اینکه در یک مقطع، طرح تولید بنزین بدون سرب نیز اجرا، اما پس از مدتی به حال خود رها شد، گفت: هم اکنون روزی هزار خودرو به وسایل نقلیه شهرتهران اضافه می‌شود اما در عمل یک خودرو فرسوده را از رده خارج می‌کنیم. وی با بیان اینکه نظارت دولت باید برای تولید خودروهای با کیفیت افزایش یابد، تصریح کرد: افزایش آلودگی در تهران و کلانشهر‌ها قدرت نفس کشیدن را از شهروندان گرفته است که در پی این معضل، افزایش آمار مرگ و میر را در تهران و برخی کلانشهر‌ها شاهد هستیم و در مجموع تهران از یک هوای پاک و سالم که حق شهروندان است، محروم است.
وی با تأکید براینکه دستگاه‌ها نباید توپ آلودگی هوا را به سمت یکدیگر شوت کنند، اظهار داشت: به دلیل اعمال سیاست‌های غلط گذشته مانند تراکم فروشی و یا کنترل نکردن مهاجرت به شهرهای بزرگ مانند تهران که ظرفیت سه یا چهار میلیون نفری را داشت، اکنون این شهر با جمعیت ۱۰ تا ۱۲ میلیونی مواجه شده که این، خطرات دیگری را نیز برای تهران در پی دارد.
رعایت نکردن اصول شهرسازی
یک کار‌شناس شهرسازى نیز با اشاره به برخی معضلات آلودگی و یا وارونگی هوا، با بیان اینکه منطقه ٢٢ در طرح جامع سال ۴٧ به عنوان محدوده تلطیف هواى تهران دیده شده بود، گفت: رعایت نکردن اصول شهرسازى در این منطقه را مى توان به عنوان فاجعه شهرسازی نام برد و یکى از دلایل اصلى نبود جریان هوا در شهر تهران دانست.
محمدرضا درودى، دکترای شهرسازى و مدرس دانشگاه با تأکید بر اجرای طرح‌های کلیدی برای رفع معضل آلودگی هوا گفت: طبق اصول شهرسازى، ارتفاع ساختمان‌ها با دور شدن از مرکز شهر کاهش مى یابد، به طوری که ارتفاع ساختمان‌ها در اطراف شهر به نسبت مرکز بسیار کمتر است، اما دقیقاً عکس این اصل را در ساخت و سازهاى تهران شاهد هستیم.
وى در گفت‌و‌گو با تسنیم خاطرنشان کرد: باد غالب غربى در تهران مى تواند تأثیر بسزایى در تلطیف آلودگى هوا داشته باشد، اما وجود ساختمان‌هاى بلند مرتبه در محدوده غرب بخصوص منطقه ٢٢، موجب ایجاد اختلال در گردش هوا و تشدید آلودگى شهر شده است.
خودروهای فرسوده را از رده خارج کنید
جانشین رئیس پلیس راهور تهران بزرگ نیز با برشمردن علل بروز آلودگی هوای پایتخت، چهار متهم اصلی آلودگی هوای پایتخت را معرفی کرد و با اشاره به وضعیت فعلی آلودگی هوا و دلایل بروز چنین آلودگی‌هایی در هوای پایتخت، اظهار داشت: از نظر پلیس، عوامل متعددی موجب به وجود آمدن چنین وضعیتی شده است که برای حل این موضوع، یا باید این عوامل را از بین برد و یا از تأثیر آن‌ها بر آلودگی هوا کاست.
سرهنگ حسن عابدی افزود: با توجه به شواهد به دست آمده به نظر می‌رسد «از رده خارج نکردن وسایل نقلیه فرسوده» به عنوان مهم‌ترین عامل به وجود آورنده این وضعیت آلاینده در تهران است.
وی با تأکید بر اجرای طرح‌های اساسی برای رفع این مشکل ادامه داد: وجود کارخانه‌های آلاینده در سطح شهر تهران نیز علاوه بر تولید آلودگی، سبب تردد خودروهای سنگین در معابر درون شهری می‌شود و از این رو با انتقال این کارخانه‌های آلاینده از سطح شهر، می‌توان در پاکسازی هوای پایتخت گام مؤثری برداشت.
معضل آلودگی هوا در کلانشهر‌ها اکنون به مرز بحران رسیده و به گفته کار‌شناسان بهداشت محیط، قربانیان این پدیده روز به روز در حال افزایش است. باید دید مسوولان به‌دور از حرف و شعار، برای رفع «دود مرگ» چه تدابیر جدیدی را در نظر دارند.
نظر شما