هر چند کمپین‌ها به موضوعات اقتصادی خلاصه نمی‌شود و در سطح دنیا کمپین‌هایی با موضوعاتی اجتماعی، انسان دوستانه و... بسیار دیده می‌شود، اما در کشور ما کمپین‌ها با مسایل اقتصادی بیشتر گره خورده‌اند. در سال اخیر کمپین‌هایی مانند انصراف از یارانه‌ها، نخریدن خودروی صفر، آجیل شب عید و بتازگی هم تحریم سفرهای نوروزی به مقاصد ترکیه و امارات از رسانه‌های مجازی و دیگر رسانه‌ها کم و بیش دیده شده است؛ هر یک از کمپین‌ها خواستار واکنشی جدی از طرف مردم برای تنبیه، اصلاح یا تعریف الگوی جدید به بنگاه‌های تولیدی و دولت‌ها هستند.
در واقع ماهیت شکل گیری کمپین‌ها از خود مردم شروع و به صورت خود جوش توسط افراد شناخته شده به دیگران منتقل می‌شود. به طور قطع شبکه‌های اجتماعی مجازی به دلیل ماهیتشان بهترین گزینه برای رشد و گسترش این کمپین‌ها هستند. از طرف دیگر به دلیل شکل گیری مردمی این کمپین‌ها، دولت‌ها و بنگاه‌ها خیلی نمی‌توانند به مخالفت آشکار با کمپین‌ها اقدام کنند. حال پرسش این است که هر یک از کمپین‌ها به دنبال چه اهدافی هستند و موفقیت یا ناموفقی آن‌ها در گرو چه ملزوماتی است؟

 باور ذهنی مردم در کمپین‌ها
همزمان با شروع ثبت نام یارانه‌های نقدی (در مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها)، گروهی از نخبگان، کمپینی برای انصراف از یارانه‌ها به نفع افراد نیازمند راه انداختند و به سرعت از طرف چهره‌های مشهور علمی- سینمایی و ورزشی مورد استقبال قرار گرفت.  حتی برخی مراجع  نیز به اقشار غیر نیازمند توصیه کردند از یارانه ها انصراف دهند. هدف انصراف یارانه‌ها افزایش قدرت مالی دولت برای کمک به حوزه‌های سلامت و دیگر بخش‌های عمومی بود. دولت قول داد یارانه هیچ یک از کسانی که انصراف دادند را برای مصارف جاری استفاده نکند و در دوره‌های زمانی نحوه مصرف وجوه مذکور را به صورت شفاف ارایه کند. اما بسیاری از مردم بر اساس ذهنیتی که در طول زمان از دولت‌ها به دست آورده بودند نتوانستند به این باور ذهنی برسند که دولت بهتر از آن‌ها می‌تواند در جهت تأمین رفاه اقشار نیازمند گام بردارد. ضمن اینکه بسیاری از ثروتمندان نیز خود را مستحق یارانه نقدی می‌دانند. در نتیجه استقبال بسیار اندکی از این کمپین صورت گرفت.

 هم جهتی منافع فردی و گروهی در کمپین‌ها
بسیاری از مردم در چند سال اخیر از خودروهای داخلی ناراضی بودند. در چند سال گذشته، افزایش چند برابری قیمت خودرو -بدون افزایش کیفیت- واکنش‌های بسیاری از طرف مردم در پی داشت.
برخی رسانه‌ها نیز در همراهی با مردم به انتقاد از صنعت خودروسازی پرداختند. برخی از مردم معتقد بودند کیفیت خودروها نه تنها در سال‌های اخیر بهبود نیافته، بلکه به دلیل انحصاری بودن این صنعت در داخل و همچنین تعرفه گمرکی بالا برای محصولات خارجی موجب شده است این شرکت‌ها از اطمینان کافی برای فروش محصولات خود در هر شرایطی برخوردار باشند. به دنبال افزایش انتقادها به خودروسازان، کمپین نخریدن خودرو صفر مطرح شد. هدف این کمپین پاسخی منطقی به بی توجهی خودروسازان به نظرات مردم بود. رفته رفته این کمپین مورد توجه بسیاری از مردم قرار گرفت و گروه زیادی از آحاد جامعه با سلایق و نگاه‌های گوناگون به کمپین پیوستند.  شبکه‌های اجتماعی به عنوان مهم‌ترین عامل گسترش کمپین‌ها، نقش بسزایی در سرعت اثرگذاری این کمپین داشتند. به سرعت فروش شرکت‌های خودروسازی کاهش پیدا کرد. با اینکه خودروسازها، کمتر از سال گذشته تولید کرده بودند، اما خبرها از افزایش بیش از حد انبارهای ساپیا و ایران خودرو حکایت می‌کرد.
در این وضعیت کمپین نخریدن خودرو صفر با وجود مخالفت آشکار از جانب وزیر صنعت، معدن و تجارت نتوانست شرکت‌های خودروسازی را تنبیه کند، اما این تنبیه تا جایی ادامه داشت که منافع فردی و اجتماعی مردم در یک جهت بود. به محض اینکه دولت طرح خرید خودرو با وام 25 میلیون تومانی را شروع کرد، بین منافع فردی و گروهی فاصله ایجاد شد و همین فاصله کافی بود تا در پنج روز بیش از 110 هزار خودرو توسط مردم خریداری شود. شاید چنین آماری در تاریخ هم تکرار نشود. کمپین نخریدن خودرو صفر تجربه فراوانی به اقتصاد ما افزود. اولین مورد به تنبیه شدید مردمی علیه بنگاه‌هایی که صدای آنان را نمی‌شنوند و دومین تجربه، نقش هم‌جهتی منافع فردی و اجتماعی در موفقیت یک کمپین بود.

 پیام سیاسی مردمی به حامیان داعش‌
اما در ماه‌های اخیر برخی کشورهای منطقه که از داعش به طور غیرمستقیم حمایت می‌کنند با ادبیات سخیف علیه کشورمان موضع گرفتند (کشورهای که منافعی اقتصادی بی شماری از رابطه تجاری و گردشگری با ایران کسب کردند) در این بین برخی نخبگان با تقسیم بندی داعش سفید و سیاه کمپینی پایه‌گذاری کردند تا هرگونه سفری که موجب افزایش قدرت اقتصادی کشورهای حامی داعش و در نتیجه برای گروه‌های تروریستی همچون داعش به همراه داشته باشد، تحریم شود. ایرانیان به عنوان سومین کشوری که بیشترین سفرها را به ترکیه انجام می‌دهند، نقش بسیار مهمی در رشد صنعت گردشگری این کشور داشته‌اند. با تحریم‌های جدید روسیه علیه ترکیه به نظر می‌رسد وابستگی صنعت گردشگری ترکیه به گردشگران ایرانی بیشتر هم خواهد شد. در امارات هم موضوع روشن است، بسیاری از بازرگانان و تاجران ایرانی نقش بسزایی در توسعه‌ اقتصادی این کشور داشته‌اند. حال چنین کمپینی می‌تواند پیام مناسبی به اقدام‌های اخیر این کشورها از طرف مردم ایران باشد. در واقع مردم ایران با ابزارهایی که در اختیار دارند دولت‌های منطقه را تنبیه می‌کنند. به دلیل آنکه ماهیت کمپین‌ها مردمی است دولت‌های منطقه نمی‌توانند به طور مستقیم علیه مردم موضعگیری کنند. از طرفی چنین عملکردی از جانب مردم قدرت چانه‌زنی دولت ایران را در عرصه‌های سیاسی به طور محسوسی افزایش می‌دهد. البته موفقیت این کمپین به استقبال مردم طی ماه آینده بخصوص در تعطیلات نوروز بستگی دارد.