در ظاهر بزرگترین مشکل و مانع در آغاز و پیشرفت این دور از مذاکرات گروههای موسوم به معارضه سوریه هستند که هنوز اختلافها میان بازیگران خارجی بحران سوریه درباره ترکیب نمایندگان این معارضه حل نشده باقی مانده است. درحالی که استفان دیمیستورا نماینده دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه در هفتههای اخیر مأموریت یافته بود تا ترکیب و فهرست این معارضه را تعیین کند آنچه در عمل رخ داده آنست که لیست مورد حمایت عربستان سعودی که در اجلاس هفته گذشته ریاض با حضور گروههای تروریستی و تکفیری بسته شده اکنون روی میز مذاکرات ژنو قرار گرفته است و در عمل معارضان سیاسی داخلی سوریه و احزاب و گروههای کرد این کشور از این مذاکرات کنار گذاشته شدهاند. این در حالی است که گروه ریاض پیش از این اعلام کرده بود در مذاکرات ژنو شرکت نخواهد کرد تا پیش شرطهایی که تعیین کرده محقق شوند. این موضوع عربستان و دو متحد دیگرش یعنی ترکیه و قطر را بدان حد جری کرده که روز یکشنبه تا آنجا پیش روند که «محمدعلوش» نماینده گروه تروریستی «جیش الاسلام» را هم به ژنو اعزام کنند تا بعنوان یکی از سرشاخههای معارضه در مذاکرات با استفان دیمیستورا شرکت کند که این امر موجب شد گفتوگوها یکشنبه شب متوقف شود. اگرچه هیأت ریاض مذاکرات خود با دیمیستورا را مثبت ارزیابی کرد.
مذاکرات غیر مستقیم
با این وصف مذاکرات رسمی ژنو3 دیروز در حالی کلید خورد که استفان دیمیستورا نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه به صورت جداگانه ابتدا با هیأت نمایندگان دولت سوریه و سپس مخالفان سوری دیدار کرد.
همچنین اعلام شد «خوله مطر» سخنگوی دی میستورا نیز با هیأت مخالفان داخل که بخشی از آنها پس از دیدار دی میستورا با هیات ائتلاف ریاض وارد ژنو شدند، دیدار خواهد کرد.
«بشار الجعفری» نماینده دائم سوریه در سازمان ملل که ریاست هیأت مذاکره کننده دولت سوریه در ژنو را برعهده دارد روز گذشته در واکنش به وضع نابسامان موجود در ژنو و ناتوانی نماینده سازمان ملل در تعیین فهرستی مرضیالطرفین از معارضه اعلام کرد که هیأت مذاکره کننده دولت سوریه تا این لحظه نمیداند در مقابل کدام مخالفان برای مذاکره خواهد نشست.
وی با اشاره به اینکه بر اساس قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت استفان دی میستورا مأمور تشکیل هیأت مخالفان سوری است تصریح کرد که برخی کشورهای منطقه و خارج از منطقه میخواهند مذاکرات حل بحران سوریه را به نقطه صفر بازگردانند.
الجعفری با بیان اینکه عربستان و اردن دو کشور حامی تروریسم در سوریه هستند و در تعیین لیستهای مورد درخواست در قطعنامه ۲۲۵۴ سازمان ملل ناکام ماندند، گفت: عربستان از تشکیل هیأت مذاکره کننده مخالفان و تعیین اینکه چه کسانی مخالف هستند ناتوان بود و اردن نیز در تعیین لیست گروههای تروریستی عاجز ماند. غیرممکن است این دو کشور به صورت بیطرف و واقع بینانه این ماموریت را انجام دهند.
الجعفری در خصوص طرح پیش شرط برای مذاکرات ژنو نیز گفت: طرح پیش شرط با قطعنامه ۲۲۵۴ سازمان ملل و دو بیانیه وین مغایر است و دمشق هیچ گونه پیش شرطی را مطرح نکرده است. حضور ما در اینجا نشان دهنده جدیت دولت سوریه است و این امر در خصوص طرف دیگر که پیش شرطهایی را مطرح کرده است مطابقت ندارد.
سایه ناکامی
اکنون اما باید منتظر ماند و دید که دیمیستورا در این مذاکرات غیر مستقیم چه دستاوردی را بدست خواهد آورد، هر چند با وجود پیش شرطهای غیر معقول تروریستهایی که زیر نقاب معارضه پنهان شدهاند با شعار لزوم فراهم شدن ارسال کمکهای انساندوستانه بدنبال احیای بنیه نیروهای فرسوده خود هستند، دعوای جدی که بر سر ترکیب این معارضه وجود دارد، حذف معارضان سیاسی داخلی و غیر مسلح سوریه و کردهای این کشور از مذاکرات و کارشکنیهای عربستان و ترکیه امید به موفقیت این مذاکرات خوشخیالی بیش از اندازه به نظر میرسد.
محمد صادق الحسینی تحلیلگر مسایل سوریه در گفتوگو با خبرنگار ما از دمشق با تأکید بر اینکه مذاکرات ژنو منعکس کننده اوضاع میدانی سوریه است میگوید: در شرایط موجود موازنه قوا به نفع دولت سوریه و حامیان این کشور است و سرعت پیشرفت نیروهای سوریه و تحولات مهمی که در عرصه جنگ بوجود آمده به شدت جبهه ضد سوری را خشمگین ساخته کارشکنیهای اخیر در مذاکرات ژنو منعکس کننده این رخدادهای میدانی است. وی با تأکید بر اینکه مذاکرات ژنو3 نیز از هم اکنون شکست خورده است میافزاید: مثلث عربستان، قطر و ترکیه تلاش میکنند با استفاده از مفر ژنو گروههای مورد حمایت خود را وارد این مذاکرات کنند تا از این مسیر آنها به رسمیت شناخته شده و نوعی مصونیت سیاسی در آینده سوریه پیدا کنند تا در مراحل بعدی بتوانند برای آنها سهم خواهی کنند.
صادق الحسینی با بیان اینکه گروههای سیاسی خواستار اصلاحات در سوریه که در پنج سال گذشته دست به سلاح نبردهاند و معارضان داخلی مسالمت جو هستند را به مذاکرات ژنو راه ندادهاند میگوید: گروههای معارضی که در هیأت ریاض گردهم آورده شدهاند از این ظرفیت برخوردار نیستند که وارد حکومت و فرآیند سیاسی تشکیل دولت در سوریه بشوند زیرا دست آنها به جنایت و خون مردم سوریه آلوده است و در شرایط موجود با حمایت محور مقاومت و روسیه اگر جنگ به همین منوال ادامه یابد ظرف چند ماه آینده تکلیف این گروهها یکسره خواهد شد.
نظر شما