با وجود انتشار چنین اخباری، رسانه‌های گروهی چه نقشی در کنترل جرم و خشونت در جامعه دارند؟ در این باره با دکتر گيتا علي‌آبادي، معاون آموزشي مركز مطالعات و تحقيقات رسانه گفت و گو کردیم. او توضیح می‌دهد که زندگی ما با رسانه‌ها گره خورده و از تولد تا مرگ، ما را احاطه کرده است. وقتی حرف از سبک زندگی است، نقش رسانه‌ها آشکار می‌شود و این اثربخشی در حوزه کنترل جرم و خشونت هم وجود دارد که مسؤولیتی را متوجه رسانه‌ها می‌کند. به باور این استاد دانشگاه، ممکن است برخی از موضوعات، ماهیت خشونت داشته باشد مثلاً صفحه حوادث روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها.
علی آبادی با بیان اینکه یکی از بخش‌هایی که رسانه‌ها به آن توجه زیادی می‌کنند بخش حوادث است، می‌گوید: این بخش به دلیل هیجانی که در خواننده ایجاد می‌کند، مورد توجه است و رسانه‌ها علاقه دارند که این بخش را داشته باشند.

 مخالفان و موافقان چه می‌گویند؟
برخی مخالف وجود صفحه حوادث در مطبوعات هستند و معتقدند که این صفحه، روح خواننده را خدشه دار می‌کند و گاهی طرح برخی از حوادث منجر به ایجاد ناامنی در جامعه می‏شود اما به گفته علی آبادی از آنجا که ‌اطلاع‌رسانی از وظایف روزنامه نگاران است بایستی این اخبار منتشر شود.
او توضیح می‌دهد: گروهی هم بر این باورند که در روایت اخبار حوادث نباید خیلی عینی‌گرا بود که همه جزئیات گزارش شود ضمن اینکه بهتر است آن حادثه و اتفاق مطرح شود. آنها معتقدند با بیان این وقایع و حوادث، جامعه در برابر آنچه که در آن می‌گذرد، آگاه می‌شود و این آگاهی به مردم، هوشیاری می‌دهد که اگر در موقعیت‌های مشابهی قرار گرفتند آمادگی مواجهه با آن شرایط را داشته باشند یا هر چیزی را به راحتی نپذیرند.
او ادامه می‌دهد: البته برخی روزنامه‌ها و مجلات به خاطر هیجان این اخبار و مخاطب زیادی که دارد، به آن می‌پردازند. این استاد دانشگاه می‌گوید: رسانه‌های رسمی ‌بهتر است که به اخبار وقایعی که شایعاتی هم پیرامون آن وجود دارد با رویکرد ‌اطلاع‌رسانی درست و آگاهی دهی بپردازند.
او با بیان اینکه اخبار حوادث معمولاً به صورت داستان گونه نوشته می‌شود خاطرنشان می‌کند: در دهه‌های اخیر، چگونگی و سبک شرح ماجرا متفاوت شده است تا به سمت جذابیت و آگاهی‏ رسانی برود.

 تا همین جا بس است!
رسانه‌ها در ذکر جزئیات یک واقعه دلخراش یا خشونت بار چقدر اجازه دارند که همه ماجرا را روایت کنند؟ علی آبادی می‌گوید: جزئیات هر حادثه‌ای مهم نیست گاهی چرایی و چگونگی مهم‌تر از بقیه عناصر خبری است. گاهی باید به کنجکاوی خواننده پاسخ گفت. روزنامه نگار باید بداند که کجا، روایت را ادامه دهد یا قطع کند اینکه چه جزئیاتی به درد خواننده می‌خورد. جزئیات می‌تواند برای خواننده جذابیت داشته باشد یا او را ناراحت کند. این بستگی به نوع رویداد و قلم روزنامه‌نگار دارد. اگر قرار باشد که نوشتن این جزئیات، خواننده را منزجر کند، نویسنده آن را نمی‌نویسد.
به باور وی، خط قرمزهای نگارشی در شرح حوادث به خط مشی هر رسانه بستگی دارد به هر حال برای هر روزنامه نگاری باید و نبایدهای درون سازمانی هم وجود دارد. از سوی دیگر، گاهی انتشار برخی اخبار ممکن است در جامعه ایجاد احساس ناامنی کند که مدیران عالی رسانه‌ها نسبت به منتشر کردن یا نکردن آن تصمیم‌گیری می‌کنند.

 حق اشتباه ندارید
در دوره‌ای، انتشار اخبار مربوط به قتل‌های زنجیره ای از قتل‌های سعید حنایی گرفته تا خفاش شب و عقرب سیاه، باعث شد که مردم احساس خطر و ناامنی کنند. رسانه‌ها در انتشار اخبار مربوط به این حوادث چه نقش و عملکردی داشتند؟ علی آبادی معتقد است: رسانه‌ها به دنبال ترساندن مردم نیستند بلکه می‌خواهند آگاهی و هوشیاری بدهند که مردم موارد امنیتی را رعایت کنند. او می‌گوید: وقتی چنین اتفاقاتی می‌افتد و آمار جنایت‌های زنجیره‌ای بالا می‌رود، رسانه‌ها نقش ‌اطلاع‌رسانی و هشداردهندگی پیدا می‌کنند. آنچه اهمیت دارد اعتبار منبع است زمانی می‌توان چنین مواردی را مطرح کرد که نیروی انتظامی ‌و مراجع قضایی، صحت آن را تأیید کنند.
به گفته این پژوهشگر، گاهی موضوعاتی وجود دارد که خود روزنامه‌نگاران و مدیران رسانه، علاقه‌مند به پرداختن به آن موضوع هستند و انتشار اخبار جدید پیرامون آن موضوع، میان روزنامه‌ها برای افزایش شمارگان و فروش بیشتر رقابت ایجاد می‌شود. روزنامه‌ها برای اینکه فروش بیشتری داشته باشند، خبرنگاران خود را به سمت اخبار خاصی سوق می‌دهد.
البته رسانه‌ها اصلا به دنبال این نیستند که جامعه را ناامن کنند مگر اینکه به صورت سهوی، مرتکب چنین خطایی شوند.

 نکند خبری باشد!
اگر زمان مشخصی از وقوع حادثه‌ای گذشته باشد اما رسانه‌ای دوباره به همان موضوع بپردازد شاید مردم به شک بیفتند که نکند خبری باشد و همین باعث احساس ناامنی می‌شود. رویدادها مقطعی هستند و رسانه‌ها باید در همان مقطع به آن بپردازند اگر در زمانی که رویدادی رخ نداده و خبری نیست، رسانه‌ها به اخبار حادث ه‏ای قدیمی‌تر بپردازند در حالیکه آن ماجرا تمام شده است، چنین امری باعث ایجاد تنش در جامعه می‌شود. معاون آموزشی مرکز تحقیقات و رسانه با گفتن این توضیحات، ادامه می‌دهد: رسانه‌ها هم می‌توانند شرایط را کنترل کنند و هم اینکه افکار عمومی‌را هدایت کنند اما عمده نقش آنها، ‌اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی است.
به گفته این استاد دانشگاه، حوادث از جایی آغاز می‌شود و باید در جایی تمام شود اما وقتی این ماجرا تمام نشده و عوامل آن دستگیر نشده بودند، رعب و وحشت آن در جامعه ادامه‌دار شد. اطلاعات و اخبار ناقص باعث می‌شود که ‌اطلاع‌رسانی هم ناقص باشد و ماجرا در ذهن مردم تمام نشده باقی بماند، به طوری که مردم هر لحظه، انتظار حوادث مشابه بعدی را بکشند. در این جا نقش رسانه‌های رسمی‌ پررنگ می‌شود که اخبار را جمع کنند و ‌اطلاع‌رسانی کامل و دقیقی از آن ماجرا به مردم ارایه دهند.