امروز برابر با سالروز میلاد سراسر نور امام باقر(علیه السلام) پنجمین امام بر حق ما شیعیان است، دوران زندگی آن امام همام مصادف با دوران پرهجمه بنی امیه البته در همین زمان هم حاکمیت نامشروع آل امیه رو به زوال و نابودی بود.
آن حضرت از این شرایط به خوبی
بهره برداری کردند و برای ترویج نهضت اسلام و فرهنگ شیعه، توسعه علوم مختلف را به عنوان مهمترین راهبرد مبارزاتی علیه طاغوت و خرافه ها برگزیدند.
ایشان می دانستند که در اثر نفوذ
خرافه ها، بدعتها و دروغ پردازی های آل امیه در میان مسلمانان، فرهنگ متعالی شیعه در مسیر انزوا قرار گرفته و از همین روی با تربیت شاگردان متعدد و تشکیل حوزه علمیه با ظرفیت آموزش و تربیت 4 هزار شاگرد، به مقابله با حکومت نامشروع بنی امیه پرداختند.
امام باقر(علیه السلام) پایه گذار حوزه علمیه شیعه بودند و دانشگاه بزرگ ایشان فرصتی برای تربیت نسل های جدید شیعه  و گسترش فرهنگ اسلامی در تمامی سرزمین ها شد.
خط فکری پنجمین پیشوای شیعه نه تنها مبتنی بر توسعه همه علوم زمانه بود، بلکه تلاش ایشان در تعمیق فقه شیعی نیز جایگاهی برجسته دارد.
در حقیقت فقه شیعه، حیات و تدوام خود را مرهون اهتمام و هدایت های داهیانه امام باقر(علیه السلام) است و اگر در آن دوران پر تلاطم چنین همتی برای توسعه فقه نبود، قطعا امروز شالوده فقه شیعه درگیر
هجمه ها و دروغ پردازی های زمانه می شد.
یکی دیگر از نکاتی که مورد توجه امام باقر(علیه السلام) بود، به تبیین مساله امامت و ولایت اختصاص داشت، زیرا در دوران پس از واقعه عاشورا با نفوذ انحرافات در باور مسلمانان، بحث ولایت امام معصوم در جامعه آن روز، کمرنگ شده بود و ایشان با وجود سیاست خفقان آل امیه، ولایت مداری را در متن جامعه مسلمین تبیین کردند.
از میان شاگردان بیشماری که در مکتب امام باقر(علیه السلام) تربیت شدند می توان به زراره اشاره کرد که احادیث حضرت را جمع آوری و تفاسیر آن امام همام را نیز درباره احادیث حفظ و نگهداری می کرد.
چنانکه در این زمینه شیخ مفید(ره) نوشته است: از هیچ یک از فرزندان امام حسن(علیه السلام) و امام حسین(علیه السلام) این اندازه علم دین و آثار سنت و علم قرآن که از امام باقر(علیه السلام) صادر شده، بروز نکرده است.
علم امام باقر(علیه السلام) بی نهایت بود و ایشان در زمانه خویش پاسخگوی همه پرسش ها بودند تا آنجا که از آن حضرت به عنوان شکافنده علوم یاد می شود.
به اعتقاد بنده همه زوایای علمی امام باقر(علیه السلام) می تواند در همه عصرها و برای همه نسل ها کاربرد داشته باشند و در عصر حاضر نیز همه ما مسلمانان و شیعیان باید برای ترویج مکتب علمی این امام همام تلاش کنیم. توجه به اندیشه های علمی باقر العلوم در همه عرصه ها و بخصوص علم اقتصاد، نیاز امروز جامعه ماست که تاسی به این اندیشه ها قطعا راه را بر ما روشن خواهد کرد.