۲۴ فروردین ۱۳۹۵ - ۱۷:۵۵
کد خبر: 367674

قدس آنلاین:آنچه تغییر نیافت، ضرورت حفظ آمادگی انسان‌ها با سلاح ایمان و زره تقوا بود. با این حال در کنار ایمان و تقوای الهی، خداوند مؤمنان خود را مجهز می‌سازد تا در برابر نابودگرانی که همواره در برابر مؤمنان و مخلصان ایستاده‌اند، سربلند بیرون بیایند.

نگاه قرآن به ضرورت توانمندی نظامی

به گزارش قدس آنلاین، حفظ آمادگی در برابر خطرات و تهدیدات از ابتدای خلقت انسان همواره مورد تأکید بوده است. هر چند این خطرات و تهدیدات با گذشت ایام، متفاوت و متنوع می‌شد اما پس از خلقت آدم، آنچه خلیفه الله را تهدید می‌کرد، موضوع هبوط بود.

خداوند خطر هبوط را به آدم یادآوری کرده و او را از نزدیک شدن به شجره ممنوعه برحذر می‌دارد تا به این وسیله از خطری که وی را تهدید می‌کند در امان بماند. از این رو جسم و جان آدمی برای مصون‌ماندن از این خطر، زره تقوا بر تن کرد تا علاوه بر امنیت روحی خود، آرامش و امنیت جسمانی خود را نیز حفظ کند.

تمرد شیطان از دستور الهی و طرد او از درگاه خداوند باری‌تعالی دومین خطری بود که انسان را تهدید می‌کرد؛ چرا که ابلیس پس از نافرمانی نسبت به فرمان الهی مبنی بر سجده بر خلیفه الله قسم خورد تا آدم و بنی آدم را به هر نحوی از انحاء به گمراهی بکشاند مگر «عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ». شیطان خطر جدیدی برای انسان ایجاد کرد؛ خطری که مخاطرات فراوانی را در طول تاریخ برای ابناء بشر ایجاد کرد. اما آنچه آغازگر این مخاطرات بود، خارج شدن از پناهگاه ایمان و اخلاص بود؛ سلاحی که گاه انسان به دلیل بی‌توجهی به آن دربند و گرفتار دشمن قسم‌خورده می‌شود.

با افزایش شمار انسان‌ها در کره خاکی و تعدد قوم‌ها، قبیله‌ها و نژادها، انسان با تهدیدها و خطرات زیادی روبرو شد؛ خطراتی که گاه از جانب هم‌نوعان خود به وجود می‌آمد و سرچشمه‌‌اش امیال نفسانی و دنیوی انسان‌ها بود. گروه‌های مختلف با هر عنوانی تلاش می‌کردند برای دستیابی به منابع بیشتر بر گروه دیگری برتری یابند که این تلاش گاه با خدعه و نیرنگ پیش می‌رفت؛ گاه با زور اسلحه و خون‌ریزی محقق می‌شد.

آنچه باعث ایجاد چنین فضایی در میان نوع بشر شد را می‌توان در خروج تدریجی انسان‌ها از سنگر تقوا، ایمان و اخلاص و از سوی دیگر سوگند ابلیس دانست؛ سوگندی که تا پایان دنیا برقرار خواهد ماند.

هرچند دشمنی‌ها و تهدیدات در دوره‌های مختلف گسترده‌تر و متنوع‌تر می‌شد اما آنچه تغییر نیافت، ضرورت حفظ آمادگی انسان‌ها با سلاح ایمان و زره تقوا بود. با این حال در کنار ایمان و تقوای الهی، خداوند مؤمنان خود را مجهز می‌سازد تا در برابر نابودگرانی که همواره در برابر مؤمنان و مخلصان ایستاده‌اند، سربلند بیرون بیایند.

مؤمنان و متقیان به عنوان بندگان خاص خدا علاوه بر ایستادگی و مقاومت در برابر دسیسه‌های شیطان رانده شده، باید در برابر شیاطین زمان نیز مقاومت کنند و این مقاومت گاه نیاز به سلاح‌های روز دارد. همانطور که در قرآن کریم ذکر شده، خداوند باد را در اختیار سلیمان قرار داد و به داوود، دانش زره‌سازی را آموخت تا از این رو به دفاع در برابر دشمنان بپردازد؛ «وَلَقَدْ آتَيْنَا دَاوُودَ مِنَّا فَضْلًا يَا جِبَالُ أَوِّبِي مَعَهُ وَالطَّيْرَ وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِيدَ؛ أَنِ اعْمَلْ سَابِغَاتٍ وَقَدِّرْ فِي السَّرْدِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ/ و به راستى داوود را از جانب خويش مزيتى عطا كرديم [و گفتيم]اى كوه‌ها با او [در تسبيح خدا] هم‌صدا شويد و اى پرندگان [هماهنگى كنيد] و آهن را براى او نرم گردانیديم؛ [كه] زره‏‌هاى فراخ بساز و حلقه‌ها را درست اندازه‏‌گيرى كن و كار شايسته كنيد...» (سبأ ۱۰ و ۱۱)

بنابراین مجهز شدن به سلاح‌های روز مزیتی از جانب خداوند است برای مقابله با هر گونه تهدید. خداوند به مؤمنان می‌فرماید تا از این مزیت استفاده کرده و خود را به بهترین سلاح‌ها مجهز و خود را در برابر تهدیدها محافظت کنند. از همین روست که در آیه ۶۰ سوره انفال آمده است: «وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدْوَّ اللّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لاَ تَعْلَمُونَهُمُ اللّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ/ و هر چه در توان داريد از نيرو و اسب‌هاى آماده بسيج كنيد تا با اين [تداركات] دشمن خدا و دشمن خودتان و [دشمنان] ديگرى را جز ايشان كه شما نمی‌شناسيدشان و خدا آنان را می‌شناسد بترسانيد و هر چيزى در راه خدا خرج كنيد پاداشش به خود شما بازگردانيده می‌شود و بر شما ستم نخواهد رفت».

این آمادگی از آن روست که در برابر جریان حق همواره جریان باطلی شکل می‌گرفت که تهدیدی برای جامعه ایمانی بوده است. لازمه مقابله با چنین جریان‌هایی بصیرت، حفظ آمادگی و داشتن ابزارهایی است که منجر به دفع تهدیدات بشود. هرچند اسلام حفظ آرامش و ضرورت دوستی میان گروه‌ها و اقوام را توصیه می‌کند اما در مقابله با معاندانی که منافع خود را در پیروی از باطل می‌بینند، باید راهی جز مقاومت نیست.

در مواجهه با چنین گروه‌هایی نباید بی‌تفاوت بود؛ بر همین اساس است که در آیه ۱۵ سوره انفال آمده است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُواْ زَحْفًا فَلاَ تُوَلُّوهُمُ الأَدْبَارَ/ اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد هر گاه [در ميدان نبرد]به كافران برخورد كرديد كه [به سوى شما] روى می‌آورند به آنان پشت می‌كنيد».

از دیگر اقداماتی که برای حفظ آمادگی و مقابله با تهدیدات مورد اشاره قرار گرفته، دیده‌بانی و مراقبت از مرزهاست. بی‌تفاوتی به مرزها و فاصله گرفتن از حدود مشترک با دشمن لطمات فراوانی را به همراه دارد. خداوند نیز تأکید می‌کند «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ/اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد صبر كنيد و ايستادگى ورزيد و مرزها را نگهبانى كنيد و از خدا پروا نماييد اميد است كه رستگار شويد» (آل عمران ۲۰۰).

با توجه به تأکید خداوند بر مجهز شدن مؤمنان به سلاح‌های به‌روز، و بر اساس آیه ۲۰۰ سوره آل عمران می‌توان گفت، حتی اگر مؤمنان به سخت‌ترین سلاح‌ها نیز مجهز باشند، در ابتدا سه اصل صبر و ایستادگی و مراقبت را پیش روی خود دارند و داشتن سلاح جنبه «ارهاب» دارد تا کوچک‌ترین تهدیدها را از خود دور سازند با این حال مؤمنان هر لحظه باید آماده رویارویی سخت با کافران باشند تا در صورت نیاز برای هر اقدامی آمادگی داشته باشند؛«خُذُواْ حِذْرَكُمْ فَانفِرُواْ ثُبَاتٍ أَوِ انفِرُواْ جَمِيعًا/ [در برابر دشمن]آماده باشيد [=اسلحه خود را برگيريد] و گروه گروه [به جهاد] بيرون رويد يا به طور جمعى روانه شويد».

این آمادگی به صورت فردی و گروهی، سواره و پیاده محقق می‌شود؛ با تمام توان و با تمام تجهیزات و حتی گامی پیشتر از جبهه مقابل. «انْفِرُواْ خِفَافًا وَثِقَالًا وَجَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ/سبكبار و گرانبار بسيج‏ شويد و با مال و جانتان در راه خدا جهاد كنيد اگر بدانيد اين براى شما بهتر است». (توبه ۴۱)

یکی از مهم‌ترین مباحثی که در عرصه کارزار مطرح می‌شود، داشتن روحیه جهاد و حفظ ظواهر در برابر دشمنان است؛ امام علی(ع) در میدان جنگ در توصیه به محمد حنفیه فرمودند: «تو از خود مپاش؛ دندان‌هایت را به هم بفشار؛ کاسه سرت را به خدا بسپار؛ پاهایت را چون میخ به زمین بکوب؛ به انتهای سپاهیان دشمن چشم بدوز؛ و از تنگ نظری و دون همّتی چشم بپوش؛ و بدان که پیروزی بی‌گمان پیش خداوندِ سبحان است».

خداوند سبحان نیز به مؤمانی که در کارزار با کافران هستند توصیه می‌کند: «وَلْيَجِدُواْ فِيكُمْ غِلْظَةً وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ/ آنان بايد در شما خشونت بيابند و بدانيد كه خدا با تقواپيشگان است» (توبه ۱۲۳).

تجهیز به ابزار و ادواتی که لازمه مقابله با تهدیدات است، امری ضروری برای هر جامعه‌ای است و جامعه ایمانی به عنوان جامعه‌ای الگو برای دیگرانی که از فطرت‌های خود دور مانده‌اند، نیازی مبرم‌تر است چرا که ضعف چنین جوامعی در برابر هرگونه خطر و تهدیدی نمی‌تواند برای انسان تعالی‌خواه به عنوان جامعه اسوه قرار گیرد.

از سوی دیگر دشمنان نیز دست از توطئه و دسیسه برنداشته و تلاش می‌کنند مؤمنان را به بهانه‌های مختلف از مجهزساختن خود بازدارند؛ علی‌رغم وعده‌ها و بشارت‌های دشمن، دست کشیدن از تجهیز خود نتیجه‌ای جز نفوذ، تصرف و نابودی را در پی نخواهد داشت بنابراین دشمن منتظر لحظه‌ای غفلت برای دستیابی به اهداف خود است.

در قرآن کریم تأکید بر عدم غفلت از سلاح‌ها و ابزارهای نظامی به‌گونه‌ای است که حتی غفلت از آنها در هنگام عبادت نیز جایز نیست. همانطور که در آیه ۱۰۲ سوره نسا آمده است: «وَإِذَا كُنتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاَةَ فَلْتَقُمْ طَآئِفَةٌ مِّنْهُم مَّعَكَ وَلْيَأْخُذُواْ أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُواْ فَلْيَكُونُواْ مِن وَرَآئِكُمْ وَلْتَأْتِ طَآئِفَةٌ أُخْرَى لَمْ يُصَلُّواْ فَلْيُصَلُّواْ مَعَكَ وَلْيَأْخُذُواْ حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَأَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُم مَّيْلَةً وَاحِدَةً وَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن كَانَ بِكُمْ أَذًى مِّن مَّطَرٍ أَوْ كُنتُم مَّرْضَى أَن تَضَعُواْ أَسْلِحَتَكُمْ وَخُذُواْ حِذْرَكُمْ إِنَّ اللّهَ أَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا/ و هر گاه در ميان ايشان بودى و برايشان نماز برپا داشتى پس بايد گروهى از آنان با تو [به نماز] ايستند و بايد جنگ‌‏افزارهاى خود را برگيرند و چون به سجده رفتند [و نماز را تمام كردند] بايد پشت سر شما قرار گيرند و گروه ديگرى كه نماز نكرده‏‌اند بايد بيايند و با تو نماز گزارند و البته جانب احتياط را فرو نگذارند و جنگ‏‌افزارهاى خود را برگيرند [زيرا] كافران آرزو مى‏‌كنند كه شما از جنگ‏‌افزارها و ساز و برگ خود غافل شويد تا ناگهان بر شما يورش برند و اگر از باران در زحمتيد يا بيماريد گناهى بر شما نيست كه جنگ افزارهاى خود را بر زمين نهيد ولى مواظب خود باشيد بیگمان خدا براى كافران عذاب خفت‏‌آورى آماده كرده است».

ایکنا

انتهای خبر/

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.