افتخارات تاريخي حوزه علميه قم از پرورش عالمان، فقيهان، مفسران و متكلمان تا تبديل شدن به حوزه علميه نخست عالم تشيع و پايگاه اصلي تفكر و انديشه امام خميني(ره) از ابتدای نهضت انقلاب اسلامی تا مراحل پس از پيروزي آن، همه و همه فرصت هايي بوده که توفيقات و موفقيت‌هاي فراوانی را برای اين حوزه علميه توانمند و پر افتخار رقم زده است.
بدون ترديد، اين حوزه علميه كهن، فراز و نشيب‌هاي بسیاری را در تاريخ خود شاهد بوده، اما فرصت انقلاب اسلامي، حمايت امام راحل و بويژه حمایت‌های مؤثر رهبر معظم انقلاب، حضرت آيت الله العظمي خامنه‌اي در حدود 30 سال اخير، سبب شكوفايي و رشد بسياري از استعدادها و توانايي‌هاي اين حوزه علميه شده است، به گونه‌ای که حضور 80 هزار روحاني و طلبه در 60 مدرسه و 300 مؤسسه پژوهشي و 2500 استاد، تنها گوشه‌اي از سرمايه ارزشمند اين آشيانه آل محمد (صلوات الله علیهم اجمعین) به شمار می‌رود. افزون بر این، روشن شدن چراغ ديانت و هدایت و گسترش ارزش‌هاي انقلاب اسلامي در بسياري از بلاد داخل و خارج كشور مرهون حضور علما، فضلا و روحانيان تربيت يافته حوزه علميه قم بوده است.  از آنجا كه شوراي عالي و مدير جدید این حوزه علميه بتازگی تعيين و منصوب شدند، نگارنده به عنوان كمترين فرزند حوزه علمیه که سالياني محدود توفيق بهره‌مندي از حوزه علميه قم و استادان گرانقدر آن را داشته‌ام، بر حسب وظيفه و دغدغه مندی، مطالبي را به عرض می‌رسانم.
* قطعا حوزه علميه امروز كه حاصل تلاش و مجاهدت هزاران عالم، استاد، انديشمند و روحاني متعهد و فاضل و برخوردار از صدها و بلکه هزاران امتیاز، ارزش، حسن و فضیلت است که افزون بر احصا، ثبت و اطلاع از آن ها، مراقبت و مواظبت بر حفظ‌شان یک مسؤولیت حتمی است؛ زیرا الزاماً دستیابی به هر افق و موفقیت جدید، مرهون حفظ و تحکیم این ارزش‌ها و سنت‌های مدیریتی، آموزشی، پژوهشی، تربیتی و تبلیغی است و نمی توان کمترین تردید و غفلت در این زمینه را در محضر صاحب حوزه‌های علمیه، حضرت بقیه الله الاعظم(روحی و ارواح العالمین التراب مقدمه الفدا) پاسخگو بود؛ زیرا کمترین بی‌توجهی، خسارت‌های مهم و بزرگی برای حوزویان به دنبال خواهد داشت.
* همچنین، افزون بر پاسداشت و حفظ ارزش‌ها و سنت‌های دیرینه، باید توجه داشت، بدون تردید شرایط کنونی حوزه علمیه دارای نواقص، ایرادها و اشکال‌هایی است که اگر با دقت و تیزبینی توأم با صداقت و دلسوزی مورد توجه قرار گیرد، می‌تواند نقطه عطفی برای رشد، ارتقا و تحول مفید و مؤثر حوزه علمیه باشد و فرایند و برایند دوره جدید شورای عالی و مدیریت جدید را پیشاپیش، قرین موفقیت‌های گسترده و عنایات ویژه پروردگار متعال و ائمه اطهار(علیهم السلام)
قرار دهد.
دغدغه این طلبه کوچک حوزه علمیه، مهم‌ترین مطالبی است که به اختصار و با الهام از فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی تنظیم و تقدیم می‌گردد:
1- ضرورت تحول و مدیریت آن: «ببینید آقایان و خواهران عزیز! تحول اجتناب ناپذیر است. تحول طبیعت و سنت آفرینش الهی است، این را بارها مطرح کرده‌ام، گفته‌ام، تحول رخ خواهد داد... اگر حوزه بخواهد از تحول بگریزد، منزوی خواهد شد؛ اگر نمیرد، اگر زنده بماند. البته مایه دین، مانع مردن می‌شود، اما منزوی خواهد شد، روز به روز منزوی تر خواهد شد». ( بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از استادان و فضلا و مبلّغان و پژوهشگران حوزه‌های علمیه کشور 8/9/86 )
«تحول را مدیریت کنید.... تحول حتمی است؛ منتها دو طرف دارد: تحول در جهت صحیح و درست، تحول در جهت باطل و غلط. ما باید مدیریت کنیم که این تحول در جهت درست انجام بگیرد. این وظیفه مؤثرین در حوزه است... گفتیم باید تحول مدیریت شود، باید توجه شود که مایه علمی رقیق نشود، سطح مطلب شیخ پایین نیاید، سطح مطلب آخوند در اصول پایین نیاید. طلبه در خلأ دانایی نسبت به این مبانی که امروز در فقه و اصول با عناصر مهم و اثرگذاری هست قرار نگیرد، طلبه در خلأ قرار نگیرد». (همان)
آنچه به نظر می‌رسد، در دوره جدید، بیش از گذشته لازم است مورد عنایت قرار گیرد، هر دو موضوع «ضرورت تحول» و «مدیریت تحول» است؛ در سنوات گذشته شاید در زمینه تبیین و گفتمان سازی «ضرورت تحول» اقدام‌هایی انجام شده و آثار و نتایج قابلی را هم به دنبال داشته است، اما موضوع «مدیریت تحول» هنوز نتوانسته مسیر لازم برای رشد و بلوغ خود را پیدا کند و چه بسا اقدام‌ها و تصمیماتی به نام تحول در دستور کار قرار گرفته که به تعبیر دقیق رهبر معظم انقلاب، سبب شده امروز طلبه در خلأ قرار گیرد.