رئیس‌جمهور به همین مناسبت و بر اساس قولی که در اولین نشست خبری‌اش برای حل مشکلات اقتصادی کشور به مردم داده بود، کارگروهی برای شناسایی موانع و مشکلات اقتصادی تشکیل داد تا زمینه انجام اقدامات فوری را در این زمینه فراهم کنند.

ریشه‌های فرهنگی مشکلات اقتصادی را بشناسیم

اما از آن روز تاکنون نزدیک به 1100 روز می‌گذرد و عملکرد دولت یازدهم در حوزه اقتصادی که پاشنه آشیل تبلیغات آن بود، با انتقاد جدی مخالفان مواجه است.

افزایش 2 برابری بودجه جاری و هزینه‌کرد دولت و تلاش برای حل مشکلات اقتصادی به جای رفع تورم از جمله انتقادهای جدی‌ای است که این روزها و همزمان با آغاز آخرین سال صدارت روحانی در دولت یازدهم، عملکرد او و تیم همکارش را بیش از پیش زیر ذره‌بین منتقدان، مخالفان و کارشناسان برده است.

اینکه چرا دولت روحانی نه‌تنها در 100 روز اول بلکه در بیش از 80 درصد از عمر خود نتوانست به موفقیت چشمگیری در تحقق وعده‌های خود دست یابد، موضوعی است که جدای از عملکرد دولت یازدهم به زیرساخت های فرهنگی و اقتصادی کشور نیز باز می‌گردد.

دکتر صادق کوشکی با نگاهی به ریشه‌های فرهنگی مشکلات اقتصادی ایران به خبرنگار «قدس» گفت: برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور باید طرح بلند 60 ساله داد تا راه حل­های فرهنگی و فکری بتواند ریشه‌های مشکلات اقتصادی را رفع کند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه بیش از 4 قرن است که کشور ما همواره با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند، اظهار داشت: پس از سرنگونی صفویه کشور ما گرفتار مشکلات فرهنگی و اقتصادی شد و از 2 قرن پیش به بعد بازتاب آن رویداد را در حوزه اقتصاد شاهد هستیم. از دوره پهلوی دوم تا به امروز، این اقتصاد بیمار گاهی با سرمی به نام نفت یا مسکّنی به نام درآمدهای نفتی حالش بهتر می‌شود.

وعده صد روزه دولت؛ عجیب و غیرواقعی

وی با طرح این موضوع که اگر کسی مدعی شود که مشکلات اقتصادی را در 100 روز از طریق سرمایه‌گذاری و رفع تحریم‌ها و... حل می‌کنم راه به خطا برده است، افزود: با توجه به شرایط اقتصادی و فرهنگی کشورمان این وعده همان اندازه عجیب است که معماری ادعا کند من می توانم خانه‌ای را یک‌روزه بسازم!

این کارشناس مسایل سیاسی وعده حل مشکلات اقتصادی در 100 روز را یک جاذبه انتخاباتی عنوان کرده و گریزی به وعده رفع تحریم‌ها پس از برجام زد و اظهار داشت: اگر شرایط به‌گونه‌ای شود که روابط ایران با اروپا و آمریکا مانند روابط حکومت پهلوی در سال 54 با غرب باشد که دولت توان فروش میزان بالایی از نفت را داشت، جمعیت تنها 33 میلیون نفر بود و درآمد کشور بالا بود، باز هم نباید تکیه دولت بر ایجاد رابطه با غرب برای بهبود اوضاع اقتصادی باشد.

دکتر کوشکی در ادامه تصریح کرد: محمدرضا پهلوی در همان سال‌ها که اوج شکوفایی اقتصادی حکومتش بود، در مصاحبه‌ای اعلام کرد که راه شکوفایی اقتصاد ایران، فروش نفت و رابطه با آمریکا نیست.

مصاحبه شاه با روزنامه اطلاعات که در تیرماه 1355 منتشر شده، گویای این حقیقت است که حتی او هم به این نکته پی برده بود که راه نجات اقتصاد ایران در «مُفت‌خوری» و «فروش نفت» نیست بلکه باید کمر همت بست و کار کرد.

آمریکا دست دوستان خود را هم نمی‌گیرد

به گفته رئیس‌جمهور یکی از بسترهای مهمی که زمینه‌ساز ایجاد مشکلات اقتصادی برای کشور شد، تحریم‌های اقتصادی بود که در دور دوم ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد روز‌به‌روز بیشتر شد.گرچه این تحریم‌ها و عدم دسترسی به مواد اولیه، بسیاری از واحدهای تولیدی را به مرز ورشکستگی رساند اما توافق هسته‌ای و اجرای برجام که قرار بود ثمره آن رفع تحریم‌ها و گشایش در زندگی مردم باشد نیز نتوانست گره از کلاف سردرگم اقتصاد بیمار ایران باز کند.

این استاد دانشگاه به قول دیگر دولت در چرخیدن چرخ زندگی مردم با پذیرش توافق هسته‌ای اشاره کرد و گفت: پا گذاشتن در مسیری که به تعطیلی چرخ­های سانتریفیوژها و نیروگاه‌های هسته‌ای ختم شد، خطا بود. زیرا برجام نه‌تنها گشایشی برای زندگی مردم نداشت بلکه گره مشکلات را محکم‌تر کرد.

کوشکی با بیان خاطره‌ای از خاطرات فرح پهلوی، گفت: فرح در کتاب خاطراتش نوشته است که ما هرچه می‌خواستیم تجهیزات برای کارخانه فولاد و ذوب آهن بخریم، آمریکا به ما نمی‌فروخت و می‌گفت از ما خود محصول را بخرید. در نتیجه مجبور شدیم تجهیزات کهنه و قدیمی روسیه را بخریم.

کوشکی گفت: توصیه می‌کنم کسانی که توافق هسته‌ای را راه حل نجات اقتصاد کشور می‌دانستند، مصاحبه شاه با روزنامه اطلاعات و خاطرات فرح را مرور کنند تا بدانند که آمریکا برای حکومتی که دست‌نشانده خود آنها بود، آستینی بالا نزد چه برسد به جمهوری اسلامی.

این تحلیلگر سیاسی با تأکید بر اینکه دولت نباید رفع تحریم‌ها را راه آخر نجات مشکلات اقتصادی می‌دانست، تصریح کرد: اشتباه دولت روحانی این بود که همه مشکلات اقتصادی را به برجام و رابطه با غرب گره زد؛ در حالی که مشکلات اقتصادی کشور ما ریشه فرهنگی و فکری دارد.

دکتر کوشکی به دولت پیشنهاد کرد در روزهای باقی‌مانده از حیات خود صادقانه به مردم بگوید که اشتباه کرده است. وی گفت: بهترین کاری که رئیس‌جمهور می‌تواند انجام دهد این است که از مردم، منتقدان، و رهبری که بارها فرمودند این مسیر بی‌عاقبت است، عذرخواهی کند.

وی افزود: دولت باید از خانواده شهدای هسته‌ای که حاصل زحمات فرزندان آنها را با برجام از بین برد، عذرخواهی کند و در همین مدت باقی‌مانده به‌صورت جدی به تقویت زیرساخت‌های اقتصادی و اقتصاد مقاومتی بپردازد.