دکتر عیسی کوهستانی، تحلیلگر حقوق بشر، درباره معنا و دایره شمول حقوق بشر اسلامی گفت: یکی از افتخارات سیستم حکومتی اسلام موضوع حقوق بشر اسلامی است زیرا ریشه بسیاری از ارزشهای انسانی که در قالب اعلامیه حقوق بشر، میثاقین و سایر اسناد حقوق بشری وجود دارد را میتوان در حقوق بشر اسلامی یافت. بهطور کلی، حقوق بشر اسلامی پایه بسیاری از اصول انسانی است که به عنوان حقوق بشر مُدرن امروزی تدوین شدهاند. لذا هر آنچه در حقوق بشر مدرن مورد تمجید قرار گرفته، یا صریحاً و یا بهصورت ضمنی در حقوق بشر اسلامی وجود دارد. وی درباره چرایی سوءاستفاده غرب از حکم قصاص برای اسلامهراسی اظهار کرد: قصاص از مترقیترین احکام اسلام است و با حالت بازدارندگیای که دارد، مانع از گسترش قتل نفس میشود. البته قرآن کریم در عین اینکه بر وجود این حق برای اولیای دم تصریح دارد، بلافاصله بر اهمیت عفو نیز تأکید میکند. این تحلیلگر حقوق بشر ادامه داد: اما در تشریح چرایی استفاده غرب از این حکم الهی برای اشاعه اسلامهراسی در جهان، باید گفت که استکبار کنونی حاکم بر جهان درصدد ترسیم چهرهای خوفانگیز از اسلام است. اما مشکل این تفکر با اسلام سیاسیِ با رویکرد مقاومت است که امروز ایران در دنیا آن را سردمداری میکند؛ نه اسلام سنتیِ صرفاً عبادی. برای همین است که اوباما، رییسجمهور آمریکا، در عین اینکه متهم به همکاری برای ریختن خون مسلمین در خاورمیانه است، مجلس افطار برگزار میکند و عید فطر را تبریک میگوید! حتی آنها با کشورهای بهظاهر مسلمان و مرتجع همچون عربستان ارتباط تنگاتنگی دارند.
تغییر هژمونی غرب توسط ایران
بنا بر گفته دکتر کوهستانی، اقدامات آنها نتیجه عکس میدهد؛ چنانکه هژمونی غرب امروزه بهشدت تحت تأثیر تفکر جمهوری اسلامی که بر مقاومت، بیداری و خودباوری مبتنی است، قرار گرفته است. لذا آنها برای مقابله با آن به هر چیز حتی بهچالشکشیدن حکم قصاص که باعث تعالی و به تعبیر قرآن مایه حیات جامعه بشری است، متمسک میشوند. وی درباره تأثیر نگاه و حکم امام خمینی(ره) درباره قصاص بر شناساندن حقوق بشر اسلامی ابراز کرد: ایشان هم احیاءکننده برخی اصول اسلامی بودند و هم مبدع برخی جریانات نوین اسلام. امام(ره) جریانهایی که مدتها مورد غفلت واقع شده بود را احیا و برخی ارزشها را ابداع کردند. درباره قصاص هم اگرچه عدهای با وادادگی در مقابل تفکر غربی، این حکم را مغایر حقوق بشر میدانستند اما دیدگاه امام این بود که نباید بههیچوجه نسبت به ارزشهای اسلامی کوتاه آمد. هر جا که صحبت از تساهل و تسامح بود، ایشان موضع میگرفتند و تأکید داشتند که ارزشهای اسلامی قابل تسامح نیست.
کوهستانی حقوق بشر غربی را همسو با منافع بومی آنها دانست و افزود: آنچه آنها درباره حقوق بشر و نیز ارزشهای مدرن میگویند برای تأمین منافع خودشان است. برای همین با آلسعود مشکل ندارند اما به بهانه قصاص علیه نظام ما جوسازی میکنند. لذا موضع قاطع و محکم امام راحل درباره قصاص به همه تاریخ اعلام کرد که ایشان درباره ارزشهای اسلامی تعارف ندارند.
وی با بیان اینکه ما در حقوق بشر خود را متمایز از دنیا نمیدانیم و حتی با آنها مشترکات فراوانی داریم، گفت: مشکل ما با آنها نگاه دوگانه در وضعیت حقوق بشر است که باعث میشود حق حیات از انسانها در خاورمیانه سلب شود یا فلسطینیهای بیگناه توسط رژیم صهیونیستی کشته و آواره شوند و یا از گروهک منافقین که در لیست سیاه اتحادیه اروپا قرار دارد و نیــز دولتهـــای کودککُشی مثل عربستان حمایت شود و در مقابل، از حادثه نیس فرانسه به فاجعه انسانی تعبیر گردد! دکتر کوهستانی با ابراز تأسف از ریاست دولتهای کودککُش بر سازمانهای حقوق بشری، تأکید کرد: تأسفبارتر آن است که بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد، اعلام میکند که به دلیل حمایتهای مالی عربستان نام این کشور را از لیست سیاه کودککُشها خارج کرده است.
لذا تفاوت نظام ما با کشورهای غربی در مسأله حقوق بشر تفاوت مصداقی است نه مفهومی زیرا جمهوری اسلامی دفاع از هر مظلوم، چه یک سیاهپوست که در آمریکا به دست پلیس به قتل می رسد و چه دفاع از کودک یمنی، را وظیفه خود میداند.
بازدارندگی حکم قصاص بههیچوجه با زندان و دیه قابل مقایسه نیست
حجتالاسلام والمسلمین محمود رجبی، قایممقام مؤسسه امام خمینی(ره)، نیز درباره نگاه اسلام به حقوق بشر گفت: یکی از تفاوتهای اصلی حقوق بشر اسلامی با حقوق بشر غربی و غیراسلامی در مباحث انسانشناسی است. انسانشناسی مطرحشده در مکاتب غربی انسان را به حدّ یک حیوان تنزل میدهد و به تناسب آن، حقوق بشر را نیز صرفاً از لحاظ نیازهای مادی مد نظر دارد. اما در اسلام انسانً موجودی است که سیر وجودی او قبل از این دنیا آغاز میشود و در ادامه و پس از این دنیا، زندگی جاودانه و بدون هیچ نقص و رنجی برای او قایل و معتقد است و انسان از سوی خداوند در بحرانها کمک و راهنمایی میشود. وی ادامه داد: مبانی انسانشناسی حقوق بشر اسلامی قرب را نهایت کمال میداند. انسان در این نگاه، بهرغم همه شرایط، میتواند به سعادت دنیوی و اخروی برسد یعنی انسان به اندازه خواستن، میتواند اوج بگیرد. همچنین، اسلام در کنار توجه به کمالات فردی، کمالات اجتماعی و رشد جامعه بشری را هم مد نظر دارد و هیچ کدام را فدای دیگری نمیکند؛ در حالی که در نظام لیبرالیسم جامعه فدای فرد میشود و در نظام کمونیستی فرد فدای جامعه. اما اسلام این 2 را جمع کرده و حقوق فرد و اجتماع را در سطوح مادی و معنوی و دنیوی و اخروی تعبیه کرده است. حجتالاسلام رجبی با اشاره به رواج اسلامهراسی توسط غرب به بهانه حکم متعالی قصاص، بیان کرد: در مسأله قصاص اولاً عدالتمحوری اسلام مطرح است تا اگر کسی حق حیات را از دیگری گرفت حیات از او نیز سلب شود مگر اینکه اولیای دم، خود رضایت دهند. ثانیاً جلوگیری از تکرار این جرایم مطرح است. اگر افراد بدانند که در صورت گرفتن حق حیات از کسی با پول و مقام میتوانند از قصاص در امان بمانند، دیگران نیز به انجام این جرایم ترغیب میشوند لذا قصاص جنبه بازدارندگی دارد. این عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم مجازاتهای اسلامی را مانع بروز ناهنجاریها دانست و بیان کرد: باید توجه داشت که نقش بازدارندگی حکم قصاص بههیچوجه با زندان و دیه قابل مقایسه نیست. از طرفی، این حکم آرامش و امنیت روانی را برای افراد جامعه به ارمغان میآورد.
اگر هر کسی صرفاً با پرداخت دیه بتواند دیگری را بکشد، انسانها امنیتشان را از دست داده و دچار اضطراب اجتماعی میشوند؛ چنانکه در رژیم سابق عدهای شرور صرفاً به زندان رفته و باز به شرارت میپرداختند یا خود رژیم در سایه قدرتش هر جنایتی را اعمال میکرد و از مجازات مصون میماند و این، امنیت و آرامش مردم را از بین میبرد!
کـمکاری در حوزه شناساندن حقـوق بشر اسلامی
وی درباره رویکردهای نظام در حوزه سیاست خارجی برای شناساندن حقوق بشر اسلامی تصریح کرد: متأسفانه در این باره بسیار کمکاری شده در حالی که یکی از رسالتهای وزارت خارجه و نهادهای مرتبط با مجامع بینالمللی این است که برتری فرهنگ و نظام حقوق بشری اسلام را به جامعه جهانی شناسانده و این مسأله را تبیین کنند. این امر رخ نداده است واگرنه امروز استکبار جهانی اسلامهراسی را پیش نمیبرد زیرا جوامع مختلف با این فرهنگ و مبانی و برتری آن آشنا بودند! حجتالاسلام رجبی در پایان یادآور شد: باید این برتری و کارآمدی عرضه شود کمااینکه در عرصه سیاست نیز باید نظام سیاسی اسلام و دکترین مبتنی بر ولایت فقیه به عنوان نظامی که آسیبهای دیگر نظامها را ندارد، به جهانیان شناسانده شود.
اما ما در این زمینه ضعف داریم و امید است که نهادهای مسؤول با توجه به اسلامهراسیها و ایرانهراسیهای صورتگرفته، اقدامات ویژهای در این باره انجام دهند.
نظر شما