۲۹ شهریور ۱۳۹۵ - ۱۳:۳۱
کد خبر: 458073

گروه " جامعه" قدس آنلاین/ مریم سادات کاظمی: هر 40 ثانیه یک نفر در دنیا خودکشی می کند که که سالانه یک میلیون مورد را در برمی گیرد. از آنجا که خودکشی پدیده ای مذموم است، نهادهای اجتماعی کشورهای مختلف از جمله سازمان بهداشت جهانی بر آن شدند تا با معرفی این تاریخ جهانی، اقدامات مؤثری در جهت کاهش آمار اقدام به خودکشی انجام دهند.

زندگی زیباست؛ چرا مرگ؟

مهم ترین عوامل زمینه ساز خودکشی
نخستین گام برای پیشگیری از این پدیده، شناخت علل زمینه ساز است که به گفته دکتر غلامحسین حقدانی؛ روانپزشک و معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی، اختلالات خلقی، افسردگی و جنون مهم ترین عوامل محسوب می شوند اما در بعضی موارد مسائل غیر روانی نیز باعث می شود تا فرد به اقدامات آنی دست بزند. باید توجه داشت که مسائل اجتماعی و روانی به هم وابسته هستند و به عنوان مثال فردی که از حالات افسردگی رنج می برد ممکن است به دلیل واکنش به مسائل بیرونی و اجتماعی یا بدون هیچ دلیل برونی دست به این اقدام بزند.
این روانپزشک به دو مقوله جدا در این باره اشاره دارد: تهدید و اقدام به خودکشی که با هم متفاوت هستند. تهدید به خودکشی بیشتر در افراد دارای اختلال شخصیت دیده می شود که حتی ممکن است افسرده هم نباشند. گرچه احتمال اقدام در این افراد پایین است و آنها بارها اطرافیان را تهدید می کنند اما به هر حال نباید بی تفاوت بود زیرا ممکن است به اقدام موفق نیز منجر شود. کسانی که اقدام به خودکشی می کنند معمولا چندان تهدیدی به این مسئله ندارند و ممکن است زمینه های قبلی هم نداشته باشند.
سن خطر خودکشی
شیوع اقدام و تهدید به خودکشی در سنین جوانی بین 15 تا 35 سال است. خودکشی در سنین بالاتر چندان شیوع ندارد اما تهدید به خودکشی در این سنین معمولا جدی است و باید مهم تلقی شود.
خودکشی مردان با زنان متفاوت است. ابتلا به افسردگی در خانم ها دو برابر آقایان است و این مسئله می تواند آنها را در معرض خطر قرار دهد. مردان کمتر تهدید و بیشتر اقدام می کنند اما خانم ها غالبا نزدیکان را تهدید می کنند اما در عمل خیلی دست به این کار نمی زنند. همچنین در بعضی فرهنگ ها یا زیر گروه های فرهنگی که محدودیت هایی مانند اردواج اجباری و عدم دفاع از حق در خانواده و... وجود دارد گاه افراد برای دوری از این شرایط به زندگی خود پایان می دهند.
تحصیلات چندان نقشی در تمایل به خودکشی ندارد اما وضعیت تاهل و تجرد می تواند تاثیرگذار باشد.
تاثیر فضاهای مجازی
دکتر حقدانی خاطر نشان می کند که گرچه اینترنت و شبکه های مجازی می تواند در رشد و پیشرفت علمی بسیار مهم باشند و اطلاعات خوبی به افراد ارائه دهند اما عدم  استفاده صحیح از این فضاها می تواند با عوارضی همراه باشد زیرا اطلاعاتی در مورد عوامل مختلف بدون فیلتر سن و جنس وجود دارد. برقراری ارتباط در این فضا راحت است و احتمال دارد افراد افسرده که تمایل به خودکشی دارند بتوانند افراد دیگر یا مطالبی پیدا کنند که آنها را ترغیب کند. خانواده باید آموزش های لازم را در سنین خطر به فرزندان ارائه دهد و کنترل صحیحی بر روابط آنها داشته باشد. به خصوص در مورد نوجوانان و جوانان افسرده این مسئله اهمیت بیشتری پیدا می کند زیرا این افراد از احساس ناامیدی، پوچی، بیهودگی و بی ارزشی رنج می برند و به دنبال فضایی برای اقداماتی نظیر خودکشی می گردند. مراجعه به روانشناس و روانپزشک نیز در این زمینه بسیار کمک کننده خواهد بود.
نقش پیشگیرانه باورهای دینی
این روانپزشک در ادامه افزود: مطالعات جامعه شناسی به وضوح نشان می دهد که آمار خودکشی در جوامعی که مردم باورهای دینی عمیق دارند پایین تر است. اعتقاد به معاد، ناظر بودن خداوند بر اعمال بندگان، توجه به بازخورد اعمال به سوی خود و پذیرش عدالت خداوند عوامل بازدارنده خودکشی محسوب می شود. در واقع هر چه احساس پوچی کمتر باشد، زندگی نیز هدفمندتر خواهد بود و فرد در اندیشه مرگ خود خواسته نیست.
توصیه هایی به خانواده ها برای کاهش احتمال خطر
به نظر دکتر حقدانی هر چقدر باورهای مذهبی، اعتماد و امید به کمک خداوند در ذهن بچه ها تقویت شود، احساس پوچی کمتر شکل می گیرد و قدرت تصمیم گیری بهتری در موقعیت های سخت خواهد داشت.
استحکام بنیان خانواده به افزایش احساس آرامش و امنیت زوجین و فرزندان کمک می کند. در چنین بستری افراد از حمایت و پشتیبانی یکدیگر برخوردارند،  کمتر دچار احساس پوچی می شوند و امکان بهتری برای تخلیه هیجانات و مدیریت شرایط روحی وجود دارد. امروزه طلاق به عنوان هشداری جدی در جامعه تبدیل شده است که همین امر می تواند تبعات روحی و روانی مختلفی را در پی داشته باشد.  
شرایط خاصی مانند شکست عاطفی، خیانت خانوادگی، خبر خیلی ناراحت کننده، آبروریزی و... ریسک عمل ناگهانی را بالا می برد. در این صورت باید خانواده هوشیار باشد و اگر متوجه شدند یکی از اعضا در فکر خودکشی است یا اقدامی انجام داده است، حتما این مسئله را جدی بگیرند و به او در رفع مشکل کمک کنند.
فردی که دچار اختلال روانی، افسردگی یا جنون است باید مورد حمایت و توجه نزدیکان باشد.
در شرایط بحران و آسیب شدید روحی توصیه می شود با اورژانس اجتماعی بهزیستی  (123 ) تماس گرفته شود تا اقدامات مؤثر صورت گیرد.   
نقش نهادهای اجتماعی در پیشگیری از خودکشی
معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی در پایان بر آگاه سازی عمومی تاکید دارد و معتقد است همه نهادهای اجتماعی، درمانی، انتظامی و قضایی باید وحدت رویه داشته باشند و هماهنگ عمل کنند. همچنین دیگر سازمان های درگیر مانند بهزیستی نیز باید با ارائه امکانات، توانمندی ها و آموزش های لازم به عموم جامعه این مقوله را کاهش دهند.

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.