ورود پول‌های مشکوک به سینما و شبکه نمایش خانگی چگونه و از کجا شکل گرفت؟
زمانی که پول بی‌حساب و کتابی که در واقع سالم نیست به دست کسی می‌رسد، این فرد پولش را وارد چرخه اقتصادی می‌کند و در ادامه برای آن سیستم اقتصادی مشکلاتی را به بار می‌آورد. حال اگر در فضایی مانند سینما این اتفاق رخ دهد، به دلیل گردش پایین اقتصادی که بر این فضا حاکم است،آن پول ناسالم مشکلات بیشتری را هم به وجود می‌آورد. وقتی پول سالم وارد سینمای ایران نمی‌شود، فساد ایجاد می‌کند و به اقتصاد این سینما ضرر می‌زند. وقتی که معلوم نیست این پولی که وارد این عرصه شده چه منشأ و منبعی داشته است و بدون حساب و کتاب هم وارد این چرخه می‌شود و فضاهایی همچون شبکه نمایش خانگی را درگیر خود می‌کند، طبیعتاً صاحبان این پول سعی می‌کنند بسیاری از مسایل را آن‌طور که خودشان می‌خواهند، جلو ببرند و اصطلاحاً هر چیزی که را می‌خواهند با این پول بخرند.
تبعات و پیامدهای ورود پول‌های کلان و به زعم شما بی‌حساب در سینما چیست؟
قطعاً این اتفاق تبعات مهمی دارد. اول اینکه وقتی پول ناسالمی وارد یک سیستم می‌شود، باید به نحوی هم از آن خارج شود و این توجیهی برای پولشویی است. ثانیاً پول ناسالم وضعیتی را تثبیت می‌کند و باعث می‌شود نام عده‌ای بر سر زبان‌ها بیفتد و گروهی را برای این پول بادآورده توجیه کند. بنابراین می‌توان گفت به‌طور کلی پولشویی، وجوهی اساسی مانند اختلاس و زد و بند دارد. مثلاً وقتی از یک پول هنگفت 200 میلیاردی، 40 میلیارد هزینه می‌شود، 160 میلیارد باقیمانده آن سالم نیست و با زد و بند به دست آمده است. با یک محاسبه ساده می‌توان دریافت وقتی پول هنگفتی با این روش وارد هر بخشی شود، طبیعتاً مشکلات بسیاری هم به وجود می‌آورد. حال این نکته مهم است که گردش مالی و برگشت (turnover) مالی در سینما از سال 80 تا 94 حدود 100 میلیارد بوده است. حال در این شرایط وقتی فردی با 160 میلیارد آورده به سینما می‌آید، طبیعتاً می‌تواند مسایل اقتصادی را در سینما به هم بزند. همین مسأله باعث می‌شود قیمت تمام‌شده به نحو غیرقابل پیش‌بینی‌ای افزایش پیدا کند و ما با افزایش چندبرابری هزینه‌ها مواجه باشیم. البته برای چنین افرادی مهم نیست که این اتفاق در سینما فساد به وجود می‌آورد و دستمزدها بی‌جهت افزایش مییابد. در مقابل هم افرادی هستند که از نظر اجتماعی با پول خریداری می‌شوند و به‌نوعی می‌توان آنها را برده‌های غیرمستقیم دانست.
به نظر می‌رسد شبکه نمایش خانگی فضای مساعدتری برای چنین فعالیت‌هایی است، چگونه با این رویکرد در این شبکه باید مقابله شود؟
بله، این موضوع بیشتر خود را در شبکه نمایش خانگی نشان می‌دهد و سرمایه‌گذاری در این بخش با افزایش روبه‌رو بوده است. هزینه تولید فیلم تا سال قبل بین یک تا یک و نیم میلیارد بوده است و سریال می‌تواند بین 15 تا 20 میلیارد گردش داشته باشد که البته قیمت منطقی چیزی در حدود 6 تا 8 میلیارد است. پس با چنین امکان و ظرفیتی، اگر کسی بخواهد پولشویی کند، برایش این امکان در شبکه خانگی فراهم‌تر است.
ضمناً در سینمای حرفه‌ای باید از طریق تهیه‌کننده اقدام به این کار شود. تهیه‌کننده سینما هم حتماً باید کسی باشد که مراحل حرفه‌ای را گذرانده باشد و موظف است هزینه‌های منطقی پرداخت کند و کمتر چنین اتفاقاتی در سینما محتمل است زیرا سینما بیشتر زیر ذره‌بین است. اما شبکه‌های نمایش خانگی به دلیل عدم اشراف مسؤولان دولتی تحت کنترل نیست. از طرفی، به دلیل اینکه افرادی این حوزه را مدیریت می‌کنند، به شکل رفاقتی وارد این حوزه شده‌اند و این فضا را نمی‌شناسند و در سینما، حرفه‌ای نبوده‌اند با نگاه‌های غیرکارشناسی خود این مشکلات را در سینما و شبکه نمایش خانگی به وجود آوردند.
گویا جلسه‌ای درباره بررسی دستمزد بازیگران و کنترل آن در شورای عالی تهیه‌کنندگان برگزار شده است. خروجی این جلسه برای مقاومت در برابر چنین وضعیتی چه بوده است؟
در شورای عالی تهیه‌کنندگان جلسه‌ای درباره بررسی دستمزدهای بازیگران تشکیل شد که در آن اعلام شد اگر دستمزد غیرمتعارفی به بازیگران داده شود، کمیته انضباطی با آن برخورد خواهد کرد. وقتی مدیری در شبکه نمایش خانگی کار می‌کند که تخصص ندارد و اصلاً ویژگی‌های تهیه‌کنندگی را نمی‌داند و تنها فکر می‌کند چون کارت تهیه‌کنندگی دارد، کافی است، تمام این محاسبات را به هم می‌زند. در حالی که تهیه‌کننده باید مشاور داشته باشد و مسؤول اصلی در این باره مشاور است. اما متأسفانه در شبکه نمایش خانگی این‌طور نیست. سینما اگرچه ظاهر بی در و پیکری دارد اما افراد آن زیر ذره‌بین هستند و قطعاً اگر کار اشتباهی صورت بگیرد، عده‌ای در این باره برایشان سؤال به وجود می‌آید.
چه راهکار و تمهیداتی برای خروج از این وضعیت پیش‌بینی شده است؟
فرهنگ به دلیل نوع سرمایه‌گذاری و سود پایینی که دارد، شاید نسبت به بخش‌های دیگر بیشتر متحمل آسیب و ضرر شود. البته این موضوع مختص کشور ما نیست و به همین خاطر است که یکی از دلایلی که بانک‌ها سعی می‌کنند پول‌هایی را که رد و بدل می‌شود کنترل کنند، مبارزه با پولشویی است. خوشبختانه فعالان امنیتی پیگیر موضوع هستند که چنین مسایلی باعث آسیب اقتصادی نشود. ضمناً کم‌کم مبارزه با این مسأله در حال شکل‌گیری است و مردم هم متوجه موضوع می‌شوند. راهکار این مسأله دقت و ریزبینی فعالان و مسؤولان امنیتی در شناسایی چنین موقعیت‌هایی است.
نظر شما