هرچند دونالد ترامپ در مناظره انتخاباتی خود با کلینتون اعلام کرده بود که چندین طرف از جمله روسیه و ایران برای مقابله با گروه تروریستی داعش در تلاش هستند و از سیاست های آمریکا در عرصه سیاست خارجی انتقاد کرده بود و مصمم بود تا ارتباط تجاری بیشتری با روسیه برقرار کند باید به انتظار نشست تا از نزدیک شاهد اعمال سیاست های وی به عنوان رئیس جمهور آمریکا بود که این سیاست ها تا چه حد بروضعیت جهان بخصوص منطقه غرب آسیا تاثیر گذار خواهد بود. قدس آنلاین در گفتگو با دکتر محمد حسن قدیری ابیانه به بررسی انتخاب آقای ترامپ بر وضعیت سیاست خارجی آمریکا در منطقه، ایران و برجام پرداخته است.
تحلیل شما از پیروزی آقای ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا چیست؟
پیروزی ترامپ نشان می دهد وی با شناخت دقیقی از وضعیت جامعه آمریکا وارد انتخابات این کشور شده است. وی در سال 1998 در مصاحبه ای با مجله "پیپل" به صراحت عنوان کرده بود که اگر روزی کاندیدای ریاست جمهوری آمریکا وارد شوم قطعا به عنون کاندیدای حزب جمهوری خواه خود را مطرح می کنم چرا که اعتقاد دارم رای دهندگان به این حزب احمق ترین گروه رای دهندگان هستند و هرچه که فاکس بگوید آنها کورکورانه تبعیت خواهند کرد. به هر حال مطالبی که آقای ترامپ در مجموعه سفرها و صحبت های انتخاباتی اش اعلام کرد بیانگر آن است که وی به دنبال کسب رای در یک جامعه بحران زده است. از سوی دیگر مردم آمریکا در شرایط نامطلوب اقتصادی به سر می برند بنحوی که دراین کشورسالی دو و نیم میلیون نفر از طبقه متوسط به طبقه فقیر سقوط می کند و عده زیادی هم نگران هستند که آنها نیز به زودی به جمع سقوط کنندگان اقتصادی و بی خانمانهای آمریکایی بپیوندند. به هر حال جمعیت چهل میلیونی زیر خط فقر آمریکا نشان از بحران اقتصادی و به تبع آن اجتماعی آمریکا دارد. به هر حال با توجه به اینکه مجموعه عملکردها و سیاست های آمریکا در دهه های اخیر به اعتبار این کشور به شدت لطمه زده است دونالد ترامپ سعی کرد که این مسائل را به دولت اوباما ودموکرات ها نسبت دهد در حالی که این مساله نه چندان به آقای اوباما بلکه به سیاست های کلی آمریکا ارتباط دارد و به نوعی بیانگر واقعیت جامعه امریکاست.
آیا حضور آقای ترامپ به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا می تواند بی اعتباری بین المللی آمریکا را در سطح جهان تشدید کند؟
مسلما همینگونه است. اتفاقا انتخاب آقای ترامپ این مساله را در ابعاد گسترده تری تشدید می کند هر چند در ظاهر نشان می دهد که وی از بی اعتباری آمریکا ناراحت است و با چنین سیاست هایی مخالفت می کند اما اعتبار امریکا با انتخاب آقای ترامپ کمتراز قبل خواهد شد. انتخاب آقای ترامپ نشان می دهد مردم نسبت به اینده ناامید هستند از این رو به دنبال منجی هستند تا اعتبار از دست رفته آمریکا را باز پس گرفته و تا حدودی مشکلاتشان حل شود. غافل از اینکه نه ترامپ ونه کس دیگری توان احیای موقعیت آمریکا را ندارد. بی تردید جهان در حال تبدیل شدن به دنیای چند قطبی است و آمریکا برخلاف آنچه ادعا می کند در حال سقوط از موقعیت تک قطبی و کاهش قدرت جهانی خود است.
ترامپ در سخنرانی های انتخاباتی اش نشان داد که با جمهوری اسلامی ایران خصومتی غیر قابل انکار دارد و در برخی مواقع نیز ازحمله نظامی به ایران یاد کرد تحلیل شما دراین باره چیست؟
ترامپ در آخرین اظهار نظرهایش گفته بود اگررئیس جمهور امریکا شود هنگام ورود به واشنگتن سیفون را خواهد کشید!! بگونه ای که بسیاری از کسانی که در مصدر امور هستند را از سمت هایشان کنار خواهد گذاشت. وی عنوان کرده که اگر رئیس جمهور شوم بیت المقدس را پایتخت اسراییل اعلام کرده و آن را به رسمیت خواهم شناخت. ترامپ در موارد متعددی اظهار نظر کرده است که بیشتر به نوعی سرکشی؛ توهین و حمله تهاجمی شباهت داشت. او درباره مسائل سوریه، حمله به نظامیان آمریکایی، حمله به ناوهای ایران در خلیج فارس و... سخن گفته است. بدیهی است که این مسائل اولین بار در آمریکا مطرح نشده است چرا که اگر آمریکایی ها از قدرت تهاجم به ایران برخوردار بودند تا کنون به ما حمله می کردند و یا اگر قدرت رویارویی با ناوهای ما را می داشتند در ذلیل ترین شکل اسیر ایرانی ها نمی شند. به هر حال پر واضح است که آمریکایی ها اعم از اوباما و ترامپ به این موضوع واقف هستند که این مساله عاقبت خوبی برایشان به دنبال نخواهد داشت. به نظر می رسد هرچند اظهار نظرهای ترامپ سخیف و بی ارزش است اما اطرافیانش او را نسبت به مسائل و واقعیت ها آگاهی خواهند داد تا مانع حماقت هایش شوند. اگر آقای ترامپ نیز دست به حماقتی درباره ایران بزند بی شک عواقب آن دامن کشورش را خواهد گرفت.
به هر حال انتخاب دونالد ترامپ تقریبا با موضع گیریهای بسیاری از کشورها که وی را زیر سوال می بردند جای تامل دارد روابط خارجی دولت آقای ترامپ با سایر کشورها را چگونه تشریح می کنید؟
البته به نظر بنده رئیس جمهور شدن آقای ترامپ منجر به از هم پاشیدگی بیشتر اوضاع اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آمریکا خواهد شد. آقای اوباما گفته در صورتی که ترامپ رئیس جمهور این کشور شد به سرعت خاک امریکا را ترک خواهم کرد و مقدمات اقامت خود و خانواده اش را در کانادا پیش از این فراهم کرده است. از سوی دیگر بسیاری از کشورها و دولتهای غربی در جریان مناظره های انتخاباتی ترامپ با اطمینان از اینکه او رای نمی اورد به وی توهین های بسیاری کردند، ضمن اینکه به صراحت عنوان کردند که او آبروی آمریکا را خواهد برد و سیاست هایش جای هیچ گونه دفاع یا تاملی ندارد! لذا مجموعه این رویکردها و دیدگاه ها نشان می دهد که انتخاب آقای ترامپ بیش از پیش اوضاع به هم ریخته آمریکا را تشدید خواهد کرد بنحوی که در آینده ای نه چندان دور این کشور علاوه بر اینکه با همسایگانش به مشکلات عدیده ای بر خواهد خورد بلکه با متحدین خود نیز وارد چالش های عمیقی خواهد شد. به هر حال تنها نقطه روشنی که در مطالب آقای ترامپ دیده می شود اظهار نظر او در باقی ماندن آقای ترامپ درراس قدرت و مبارزه با داعش است که امید می رود به این شکل دنبال شود.
آقای ترامپ ادعا کرده بود که در صورت رسیدن از ریاست جمهوری برجام را پاره میکند این مساله به نفع کدام طرف خواهد بود؟
اگر آقای ترامپ همانگونه که قبلا اظهار کرده بود برجام را پاره میکند بزرگترین خدمت را به ایران خواهد کرد. به هرحال برجام دستاورد قابل توجهی برای جمهوری اسلامی ایران به دنبال نداشته است. با اینکه دولت آقای اوباما برجام را امضا کرد اما در صحنه عمل نشان داد که به هیچ یک از تعهداتش عمل نمی کند بنابراین از دولت آقای ترامپ نمی توان انتظار داشت هر چند او به صراحت دشمنی خود را با ایران اعلام کرده است. به هر حال اگر وی برجام را پاره کند این فرصت برای ما پیش می اید که ما نیز متقابلا این توافقنامه را به آتش بکشیم، ضمن اینکه اگر او برجام را پاره کند میزان اجماع در بین هم پیمانان آمریکا در تداوم تشدید تحریم ها علیه ایران کاهش می یابد و این به نفع ایران خواهد بود. به هر حال ترامپ امریکا را از موضع برد قدرتی به سقوطی فراتر از گذشته می کشاند بدون اینکه خود به این نکته واقف باشد! قاعدتا اقای روحانی و دولت نباید انتظار داشته باشند که امریکا درباره برجام به وعده عمل کند از این رو باید اماده باشند در صورت امکان پاره کردن برجام هر چه زودتر به شرایط قبلی بازگردیم. بی شک آقای ترامپ نیز به زودی در می یابد که جامعه جهانی مانند جامعه آمریکا نیست که از پاره کردن برجام استقبال کند.
-یکی از مسائلی که وی در دیدار با آقای نتانیاهو مطرح کرده بود پایتخت قرار دادن بیت المقدس به عنوان رژیم صهیونیستی است تحلیل شما از این مطلب چیست؟
به هر حال اگر وی بخواهد بیت المقدس را به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی به رسیمت بشناسد در مقابل همه جهان اسلام قرار می گیرد از این رو توصیه می شود ایشان بیش از پیش مراقب رفتارهای خود در قبال جهان اسلام باشند. بی تردید شکی نیست که تمامی روسای جمهور امریکا قاعدتا ترجیخ می دادند که بیت المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل اعلام کنند اما آنها با شناخت جهان اسلام ترجیح دادند به خاطر منافع خود اختلاف با جهان اسلام را کنار گذاشته واز پرداختن به چنین مساله حساسی و مواجهه با مسلمانان پرهیز کنند. حال باید منتظر بود و به تماشا نشست که آقای مجری تلویزیون آمریکا که رفتارهای احمقانه ای ارائه داده است قابل مهار خواهد بود؟
اشاره کردید که ترامپ درباره سوریه و داعش موضع قابل تاملی داشته چند درصد امکان تحقق این موضوع را می دهید؟
-ترامپ گفته بود که نباید علیه بشار اسد جنگید بلکه باید علیه داعش جنگید یقینا این مساله به نفع بشار اسد است واگر واقعا وی قصد مبارزه با داعش را داشته باشد در مقابل سیاست های داعش پرورانه آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار می گیرد. با توجه به اینکه صهیونیست ها در آمریکا اصلی ترین صاحبان قدرت به شمار می روند مسلما این اصرار براین سیاست می تواند برای آقای ترامپ خطرناک باشد و سرنوشتی همچون سرنوشت آقای جان اف کندی در انتظار وی خواهد بود. به هر حال امریکا با وجود رئیس جمهوری چون ترامپ روز به روز در جهان منزوی تر خواهد شد.
نظر شما