به هر حال دولتها به جای اینکه با فساد مبارزه کنند بیشتر درصدد متهم کردن یکدیگر هستند از لیست سیاهی که آقای احمدی نژاد هشت سال در جیب داشت تا متهم کردن دولت نهم و دهم توسط آقای روحانی روشن ترین نمونه هایی است که مردم در طول این سالها شنیده و دیده اند. دکتر محمد صادق کوشکی در گفتگوی پیش رو که با موضوع برخورد جناحی با مفاسد اقتصادی مطرح شده است اظهار نظر جالبی دارند مبنی براینکه اصلا برخورد جناحی هم صورت نگرفته است که ادامه آن در پیش رو آمده است.

به نظر شما با توجه به اینکه دولتهای اخیر نسبت به دولتهای قبل از خود سوء ظن داشته اند آیا این روند به دولت های آینده نیز سرایت خواهد کرد؟

آنچه به نام مبارزه با فساد در سالهای اخیر مطرح شده یک نمایش تبلیغاتی و سیاسی بیش نیست. پرواضح است هنگامی که مبارزه با فساد به صورت واقعی دنبال نشود از یک امر ضروری و طبیعی در یک سازمان و سامانه ای  به نام دولت یا حاکمیت به یک ابزار تبلیغاتی تبدیل می شود. در سالهای اخیر ملت ایران این  موضوع را از نزدیک به صورت عینی مشاهده کرده اند. مردم ایران در دولت آقای احمدی نژاد که دولت خود راپاک دست ترین دولت تاریخ ایران معرفی نمود شاهد انجام فسادهایی بودند که تقریبا در نوع خود بی نظیر بود. دولت دهم هنگام روی کار آمدن تنها کاری که برای مقابله با فساد آن هم به صورت ظاهری انجام داد متهم کردن سایر دولت های پیش از خود به فساد بود. این رویه در دولت یازدهم هم اتفاق افتاد بنحوی که دولت یازدهم نیز با متهم کردن دولتهای نهم و دهم همان راه را ادامه داده است.  به نظر می رسد متهم کردن دولتهای قبل و عدم مبارزه جدی با مفاسد اقتصادی واداری یک روند پذیرفته شده برای دولت ها شده است از این رو اگر دولت آینده نیز چنین عملی انجام دهد دور از انتظار نیست.

تداوم چنین روندی به چه معناست و چه تبعاتی به دنبال خواهد داشت؟

 تداوم چنین فرآیندی به این معناست که نه در دولت نهم؛ دهم و یازدهم و حتی دولت های پیش تر از آنها بحث مقابله با فساد اقتصادی و مهار آن امر ضروری نبوده است و ابزارها و تمهیدات مورد نظر سازمانی برای مبارزه با آن در نظر گرفته نشده است. مثلا دولتها وظیفه دارند آب و برق مردم را تامین کنند با توجه به اینکه تامین آب و برق کشور از وظایف دولت به شمار می رود از این رو دولت موظف است که سازمان ها و دستگاه های لازم را برای انجام این مهم مجهز و آماده کند اما مقابله با فساد به عنوان یک اتفاق ضروری هیچ گاه مهم انگاشته نشده از این رو دولت ها  ساز و کار طبیعی برای آن نیاندیشیده اند. به هر حال ما دارای دستگاه های نظارتی بزرگی هستیم اما مشکل اینجاست که آنها نظارت درستی ندارند و کار خود را آنگونه که باید و شاید انجام نمی دهند. نتیجه چنین بی توجهی این است که علی رغم اینکه از نهادهای نظارتی بزرگی برخوردار هستیم اما همینطور مدام در جریان فساد غرق هستیم و هر روز شادهد مفاسد اداری واقتصادی مختلفی هستیم که  موجب رنجش و آسیب دیدن مردم در حوزه های مختلف می شود.  

برای متوقف شدن این روند چه تمهیداتی باید اندیشیده شود؟

 اگر قرار است این روند جایی متوقف شود اولین مساله مورد توجه این است که مبارزه با فساد اقتصادی و اداری باید به صورت علمی انجام شود یعنی بنده معتقد هستم اولین قدم پیشگیری است که با مطالعات علمی محقق می شود. این رویکر سازمانها و نهادها را با راهکارهای علمی موظف به رعایت  قوانین و مقررات می کند تا امکان انجام فساد کمتر شود. اگر راه های انجام فساد به صورت علمی بسته شود مسلما فسادها کاهش می یابد. درصورت انجام  فساد با آن برخورد قضایی می شود چرا که برخورد قضایی آخرین مرحله این چرخه است. پر واضح است به دلیل عدم اراده دولت های نامبرده در برخورد با فساد صرفا این موضوع وسیله تضعیف و تخریب رقبا شده تا با تمسک به آن چه بیشتر خودنمایی کنند. اگر به خاطر داشته باشید آقای احمدی نژاد همواره از لیست اسامی مفسدان اقتصادی حرف می زد بنحوی که  هر روز در تریبون ها خطابه های قرایی در خصوص فساد دولت قبل اعلام می کرد اما عملا با فساد اقتصادی مبارزه نکرد. دولت آقای روحانی نیز موضع گیری شبیه دولت قبلی داشته است. بی تردید چنین موضع گیری هایی به معنای آن است که این دولتها هرگز به مبارزه عملی با فساد نیاندیشیده اند چرا که اگر دولتی اراده مقابله با فساد داشته باشد قبل از اینکه از گذشته صحبت کند از امروز حرف می زند!! اگر آقای احمدی نژاد اراده مقابله با فساد را داشت از آن روزی که سر کار آمد با آن مقابله می کرد و درباره گذشته سخن نمی گفت. اگر آقای روحانی اراده ای برای مبارزه با فساد می داشت از امروز سخن  می گفت واز بروز فسادهای دیگر در دولت خود ممانعت می کرد نه اینکه مدام از فساد بابک زنجانی بگوید! به هر حال دستگاه قضایی شاید بتواند بخشی از آب رفته را به جوی بازگرداند و مقداری از حقوق از دست رفته ملت را تامین نماید اما هرگز همانند قبل نمی تواند حقوق ملت را به بیت المال بازگرداند بنابراین برای اینکه اعتماد مردم را به نظام وحاکمیت از بین نبریم باید قبل از متهم کردن دیگران به فکر مبارزه قطعی با فساد باشیم. بدیهی است اعتماد مردم به نظام اسلامی به همین سادگی ها ایجاد نشده بلکه مردم با اعتقاد به اسلامیت نظام و پاینبدی به ولایت فقیه همچنان به پای انقلاب مانده اند از این رو با تداوم فسادهای اقتصادی و سیاسی کاری مسئوولان به جای مبارزه با آن باید منتظر مخدوش شدن اعتماد مردم به نظام باشیم. جالب است که آقایان دولتی هرگز خود را مقصر نمی دانند در حالی که از لحظه رسیدن به پست خود باید به دنبال ایجاد راهکارهای پیشگیری از فسادهای آتی می بودند در حالی که مشاهده می شود به جای مبارزه و پیشگیری بیشتر در حال لاپوشانی هستند! نمونه این موضوع هم لاپوشانی شفاف صندوق ذخیره فرهنگیان است. دولت به نوعی با این فساد بزرگ رو به رو شده که انگار نه انگار اتفاقی افتاده اتفاقا آن را انکار کرده و سعی کرد که آن را در حد یک  تخلف مالی و  وام تنزل بدهد! آیا در این صورت و با چنین مثال های خنده داری آیا مردم نباید از دولت و از کل حاکمیت منزجر شوند؟

به هر حال هر چند به نظر می رسد مردم در قبال اختلاس ها و فسادهای بانکی ومالی و ...سکوت کرده اند یا نسبت به آن بی تفاوت شده اند اما مردم سکوت نمی کنند از نظر شما مردم چگونه به این مسائل واکنش نشان خواهند داد؟

دولتهایی که سعی می کنند با متهم کردن دولت قبلی خود را پاک نشان دهند و فکر می کنند که مردم متوجه فریب کاری آنها نمی شوند بی شک از این رویکرد خود متضرر خواهند شد. متاسفانه آنها فکر می کنند که مردم متوجه رفتارهای آنها نیستند در حالی که مردم به موقع به آنها واکنش نشان خواهند داد. این واکنش را ما قبلا در سال 92 در مردم دیدیم. آنها حس انزجار خود را در سال 92 از دولت آقای احمدی نژاد با انتخاب آقای روحانی نشان دادند. بی تردید این مردم در انتخابات 96 نیز همین رویکرد را با آقای روحانی و دولتمردانش خواهند داشت! متاسفانه آقای روحانی ودوستان تصور می کنند می توان  جامعه را با فرافکنی و نسبت دادن  فساد به دولت قبل فریب داد اما مردم این روزها می پرسند: چرا آقای روحانی سعی می کند تخلف مالی هشت هزار میلیاردی را لاپوشانی کند؟ چرا از پرداختن رسانه ها به چنین موضوع مهمی اظهار نارضایتی کرده و قصد دارد چنین اختلاس بزرگی را کوچک نشان دهد؟ اتفاقا این اقدام آقای روحانی باعث می شود اندک افرادی که به ایشان اعتماد داشتند نیز اعتماد خود را به ایشان از دست بدهند بنابراین در موقع مقتضی شاهد  تسویه حساب مردم  با کسانی خواهیم بود که با فسادهای مالی واقتصادی برخوردی نکردند. بی شک مردم در انتخابات با دولت تصفیه حساب خواهند کرد. آن زمان است که آقای روحانی متوجه می شود این  فرافکنی ها ثمری نداشته است.

چرا در مقابله با فساد موفق نبوده ایم به نظر می رسد متاسفانه فساد اقتصادی به نوعی  سیستماتیک و گویی قانونی شده است نظر شما دراین باره چیست؟

فساد قانونی نشده، مشکل این است که هیچ دولتی اندازه یک قدم برای مبارزه با فساد قدمی برنداشته است. نه تنها دولتها بلکه این ضعف و کم کاری نیز در دانشگاه ها و مراکز علمی مشاهده می شود. مراکز علمی تا کنون تحقیق جامعی برای  پیشگیری از فساد ارائه نداده اند و دولت نیز فعالیت در خور تاملی نداشته است. حتی دستگاه قضایی  مجازات جدی، صریح و قاطعی با متخلفین از خود به نمایش نگذاشته است. بیش از 25 سال است که در کشور  فسادهای اقتصادی رخ داده اما ما تنها شاهد دو برخورد قاطع بوده ایم. اعدام دو مفسد اقتصادی مشهور  فاضل خداداد در دهه هفتاد و مه آفرید خسروی دراوایل  دهه  نود!! در حالی که تعداد چپاول کنندگان بیت المال بیش از این افراد بوده اند.

آیا قبول دارید که برخورد با مفاسد اقتصادی اسیر خورد جناح بازیهای سیاسی و رعایت  مصالح افراد شده است؟ م

اصلا نکته این است که با هیچ نوعی از فساد برخوردی صورت نمی گیرد واصلا ربطی به جناح بازی ندارد!   آقای احمدی نزاد با هیچ مفسدی اعم از راست یا چپ برخورد نکرد و نتوانست معوقات بانکی را از متخلفین پس بگیرد همانگونه که آقای روحانی نیز قادر به این کار نشد بگونه ای که معوقات بانکی در زمان ایشان به صد هزار میلیارد تومان رسیده است!! اصلا دوستان برخورد جناحی هم نمی کنند یعنی اصولا هیچ برخوردی نمی کنند. اگر دولت آقای احمدی نژاد مفسدین اقتصادی جناح چپ را بازخواست می کرد و پولهای بیت المال را از آنها  پس می گرفت و  به قوه قضاییه معرفی می کرد حداقل می گفتیم که یک برخورد انجام شده حتی اگر در قالب برخورد با جناح مقابل بوده باشد یا در طرف مقابل اگردولت آقای روحانی با مفسدین جناح راست  برخورد می کرد و اموال بیت المال را پس می گرفت می گفتیم که حداقل در برخورد جناجی بخشی از حق مردم به بیت المال بازگشته است. بی تردید دولتها فقط ژست سیاسی می گیرند و از عنوان مبارزه با فساد فقط برای تبلیغات استفاده می کنند اما  مردم پاسخ تمامی فرافکنی های دولت یازدهم را در سال آینده خواهند داد.