به گزارش «قدس آنلاین» به نقل از ایرنا، در دین مبین اسلام به روش های مختلف برآورده کردن نیازهای جامعه بشری و راه حل ‌های صحیح آن ارائه شده است که این راه ها ضامن و دربردارنده گسترش عدالت و مساوات است. بعضی از این دستورات عبارتند از زکات، خمس، رد مظالم و صدقه که به مدد آنها مشکلات اقتصادی جامعه برطرف می ‌شود و در کنار آن نیز می توان به سنت وقف به عنوان یک اقدام ماندگار برای همه عرصه ها اشاره کرد.  
با گسترش وسعت جوامع اسلامی از نظر جمعیت و محدوده جغرافیایی، نیازهای آنان نیز نسبت به گذشته تفاوت بسیاری یافت. در این مقطع در جامعه اسلامی نیاز به منابع اقتصادی بیشتری حس می شد و از این رو وقف در میان مسلمانان از جایگاه والایی برخوردار شد چرا که در پیشبرد شئون زندگی و استحکام پایه‌های گوناگون اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، و بهداشتی جامعه اسلامی نقش موثر و به سزایی داشت.
اسلام به پیروان خود دستور داده تا با اجرای دستورهای قرآن و شارع مقدس برای محرومیت زدایی از جامعه اسلامی اقدام کنند. یکی از روش های نیکو و سنت های حسنه در این زمینه سنت جاریه وقف است. وقف از دیرباز به شکل های گوناگونی در تاریخ بشر وجود داشته و اسلام آن را در مسیری روشن، منطقی، هدفدار، مترقی و دقیق قرار داده است.
به مناسبت دهه وقف ( ۷ تا ۱۶ آذر) خبرگزاری جمهوری اسلامی میزگردی را با عنوان وقف و نیازهای امروز جامعه با حضور حسن ربیعی مشاور رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه و مدیر کل حوزه ریاست و حجت الاسلام حسین اژدری مدیرکل اسناد و ثبتی معاونت اوقافی، حقوقی و امور مجلس سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار کرد.
مشاور رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه و مدیر کل حوزه ریاست در ابتدای این میزگرد با بیان این که در بسیاری از ادیان به وقف تاکید شده است، ‌ گفت: در ادیان یهودیت، ‌ مسیحیت و زرتشت به وقف توصیه شده است و اسلام نیز تاکید ویژه ای بر این امر دارد.
وی با اعلام این که وقف از پیش از اسلام در ایران رواج داشت، ‌ گفت: هم اکنون در دیگر کشور ها کارهای خیریه زیادی با عنوان مسئولیت اجتماعی در حال انجام است.

**موقوفه؛ ‌تنها مکان های متروکه نیست
ربیعی با اشاره به این که وقف از دیدگاه برخی به مکان‌هایی اطلاق می شود که شکل قدیمی و متروکه دارد، ‌ گفت: باید برای زدودن چنین نگاهی در جامعه اقدام کرد و برای این مهم می توان با اطلاع رسانی صحیح و اقدام های فرهنگی ذهنیت افراد جامعه را نسبت به این موضوع تغییر داد.
وی با اشاره به نتایج یک نظرسنجی درباره شناخت، رضایتمندی و اعتماد مردم از سازمان اوقاف، ‌گفت: در نظر سنجی سال ۸۸ مشخص شد ۷۷ درصد مردم بی اطلاع و یا کم اطلاع از فعالیت های سازمان اوقاف بودند و ۶۷ درصد نیز به سازمان اوقاف و امور خیریه اعتماد دارند.
ربیعی با بیان این که اعتماد نسبی به سازمان اوقاف وجود دارد، گفت : با هدف گذاری مورد نظر، افزایش اعتماد مردم از طریق شفافیت امور اوقاف انجام شد.
وی در این باره افزود: آمار ثبت شده ای برای وقف پیش از انقلاب وجود ندارد ولی بر اساس آمار تا سال ۸۸ میانگین وقف سالانه ۲۰۰ مورد بود که با شفافیت های مالی سازمان اوقاف، در حال حاضر میانگین وقف در سال به ۲ هزار و ۵۰۰ موقوفه رسیده است.

** افزایش اعتماد مردم به سازمان اوقاف با شفافیت مالی 
وی درباره چگونگی افزایش اعتماد مردم به اوقاف گفت: شفافیت مالی، ‌ توجه به نیات واقفان، ‌ هزینه نکردن درآمدها موقوفه ای برای دیگر موقوفه ها از جمله این موارد است.
وی تشکر مقام های بلندپایه نظام از عملکرد سازمان اوقاف را از نشانه های موفقیت این سازمان دانست و گفت: عملکرد ما نسبت به سال های قبل بهتر شده است.
این مسئول سازمان اوقاف با اشاره به موقوفه هایی که از سوی عالمان دینی انجام شده است، ‌گفت: امروز بسیاری از مراکز دینی و بیمارستانی کشور موقوفه است که به دلیل اطلاع رسانی نادرست، مردم از وجود آنها بی خبر هستند.
وی از موقوفه بودن ۱۳۳ بیمارستان و یک هزار و ۲۰۰ مرکز درمانی در کشور خبر داد و گفت: اکنون ۳۳ بیمارستان موقوفه در تهران مشغول خدمات رسانی به مردم هستند و ۶ هزار و ۲۰۰ مرکز علمی دانشگاهی در کشور نیز در شمار ابنیه موقوفه است.
ربیعی با اعلام این که هم اکنون ۱۷ هزار مرکز خیریه در کشور فعال است، ‌گفت: فعالیت این مراکز مطلوب است و وجه تمایز این خیریه ها با موقوفه‌ها، ماندگاری وقف و تغییر مسیر فعالیت برخی از مراکز خیریه در سال های آتی است.
ربیعی با اشاره به تاکیدات رهبری درباره وقف های جدید همچون تولید علم، محیط زیست و ترویج دین به شکل مدرن گفت: ارایه ثلث مال به اوقاف و ایجاد فرهنگ وقف های جمعی از جمله برنامه های سازمان اوقاف است.
وی درباره مشارکت جمعی خیران گفت: یکی از این موارد ساخت بیمارستان هاشمی نژاد شهر ری است که یک دهم هزینه های ساخت فاز نخست آن از طریق اوراق مشارکت و بقیه از طریق خیران تامین شده که حدود ۱۰۰ میلیارد تومان است.

**انعقاد تفاهمنامه اوقاف با دیگر سازمان ها از موقوفه خواری جلوگیری کرد
وی یکی دیگر از برنامه های سازمان اوقاف را انعقاد تفاهمنامه میان سازمان اوقاف و دیگر نهادها مانند نیروی انتظامی، ‌ارتش، ‌ سپاه و سازمان منابع طبیعی اعلام کرد و گفت: بسیاری از موارد اختلافی میان اوقاف و سازمان جنگل‌ها و مراتع رفع شد.
این مقام سازمان اوقاف نتیجه انعقاد این تفاهمنامه ها را جلوگیری از موقوفه خواری اعلام کرد و افزود: در این شرایط دیگر کسی نمی تواند از آب گل آلود ماهی بگیرد.
ربیعی با اعلام این که اخذ مجوزهای لازم برای ساخت بیمارستان های روحانی نژاد، ‌رویان و تهرانپارس انجام شده است، ‌ گفت: مشکلاتی که ساکنان خیابان مطهری درباره بحث میکروبی این بیمارستان داشتند رفع شده و این مرکز درمانی در حال احداث است.
وی با بیان اینکه انجام فعالیت های خیرخواهانه سبب ایجاد احساس ارزش اجتماعی در افراد می شود، ‌گفت: در جامعه مشوق های خوبی برای گسترش بیش از پیش فعالیت ها و کارهای خیر نداریم.
مشاور سازمان اوقاف یکی از مشکلات نهادهای خیریه در ایران را همپوشان نبودن تشکیلات با یکدیگر عنوان کرد و افزود: این اتفاق سبب شده خیریه ها همسو نشوند.
ربیعی با مطلوب خواندن مدلی که انجمن خیریه مدرسه سازان کشور برای ساخت مدرسه در کشور ایجاد کرد، گفت، خیریه های دیگر می توانند از این روش بهره ببرند.

**مردم به وقف نگاه مثبت دارند
وی نظر و نگاه افکار عمومی درباره وقف را مناسب و مطلوب ارزیابی کرد و گفت: ولی اظهار نظر نادرست برخی از افراد مانند نمایندگان مجلس شورای اسلامی می تواند در جامعه ایحاد تردید کند و این سبب می شود رسانه های بیگانه از موضوعات مطرح شده سو استفاده کنند.

**تعداد امامزاده ها
ربیعی در خصوص برخی اظهار نظرهای نادرست درباره افزایش تعداد امامزاده های کشور گفت: ۸ هزار و ۵۱ بقعه متبرکه در کشور وجود دارد که ممکن است از یک تا ۵ تن در آن بقعه دفن شده باشند و یا مقبره شخصیت های جلیل القدر باشد.
وی یکی دیگر از موضوعات مهم را اجرای نیات واقف از محل موقوفه اعلام کرد و گفت: شرعا باید نیات واقف از محل عواید موقوفه تامین شود و در این ارتباط با شناسنامه دار کردن موقوفه ها مسیر درآمدهای آنها نیز از ابتدا در راستای نیت واقف پیش رفته و از صرفه آنها در دیگر موارد جلوگیری می شود.
مشاور سازمان اوقاف در ادامه تصریح کرد : اکنون بیشترین طلب اوقاف از دستگاه های دولتی شامل آموزش و پرورش و وزارت نفت است.

** وقف به اقتصاد مقاومتی کمک می کند
وی همچنین به نادیده گرفتن وقف در اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و گفت: وقف می تواند به توسعه اقتصاد مقاومتی کمک کند زیرا وقف به توزیع عادلانه ثروت برای دهک های پایین جامعه کمک می کند تاکید دارد و به تعدیل مشکلات اقتصادی و کاهش وابستگی به نفت کمک می کند.

**جای خالی وقف در برنامه ششم توسعه 
وی اضافه کرد: با وجود این، وقف در تدوین اقتصاد کلان کشور و برنامه ششم توسعه کشور دیده نشده است در حالی که می تواند در اشتغالزایی در کشور کمک زیادی کند.
مشاور رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه و مدیر کل حوزه ریاست با بیان این که وقف سنت عظیم و حسنه ای است که در ادیان دیگر و قبل از اسلام نیز وجود داشته است، گفت: وقف هایی در صدر اسلام توسط پیامبر اکرم (ص) انجام شده و طبق وقف نامه ای، این موقوفات پس از پیامبر اکرم (ص) به حضرت زهرا (س) رسیده و پیامبر گرامی اسلام (ص) دختر خود را به عنوان متولی قرار دادند و از آنجا وقف شروع شد.  
وی افزود: موقوفات حضرت امیرالمومنین (ع) نیز حفر چاه بود که به عنوان بئر علی ابن ابی طالب هنوز هم در حجاز معروف است و از آن زمان وقف به عنوان سنت حسنه در بین اصحاب رواج پیدا کرد و صحابه ای وجود نداشت که وقفی نداشته باشد و وقف شامل هر موردی می شد که مالیات داشته باشد.  
به گفته وی، وقف در زمان ائمه (ع) رونق داده شد و در حقیقت حضرت اباعبدالله الحسین (ع) سرزمین کربلا را ۶۰ هزار دینار خرید و سپس آن را وقف کرد.  

** قدیمی ترین موقوفات کشور
حجت الاسلام حسین اژدری مدیرکل اسناد و ثبتی معاونت اوقافی، حقوقی و امور مجلس سازمان اوقاف و امور خیریه نیز در این میزگرد اظهار کرد: قدیمی ترین موقوفه در کشور مربوط به یک هزار و ۱۱۸ سال پیش در اصفهان است که قاضی القضات مصر نیز آن را مهر کرده و بعد از آن به این وقف عمل شده است و اکنون قسمت عمده از تاسیسات و فعالیت های صلح آمیز هسته ای در کشور در این موقوفه واقع شده است.  

** بیش از ۱۶۰ هزار موقوفه در کشور وجود دارد 
مدیرکل اسناد و ثبتی معاونت اوقافی، حقوقی و امور مجلس سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: بیش از ۱۶۰ هزار موقوفه و نیز بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار رقبه در کشور وجود دارد.  
وی با اشاره به انواع وقف گفت: ۸۰ درصد وقف متصرفی است که تمام مدیریت در این نوع وقف با سازمان اوقاف بوده و ۲۰ درصد وقف غیرمتصرفی است و منظور وقفی است که متولی داشته و سازمان اوقاف حکم تولیت آن را صادر می کند و در این نوع وقف نقش نظارتی دارد و خود شخص وظیفه حفظ و نگهداری موقوفه را برعهده دارد.  
اژدری افزود: نوع دیگر وقف انتفاع و منفعت است در این وقف باید ملک و زمین مورد نظر تبدیل به پاساژ و مغازه ای شود و منفعت حاصل از آن صرف نیت واقف شود و حق نداریم آن را به مرکز و منظور دیگری تبدیل کنیم.  

** سازمان اوقاف وظیفه دارد طبق نیت واقف هزینه کند 
مدیرکل اسناد و ثبتی معاونت اوقافی، حقوقی و امور مجلس سازمان اوقاف و امور خیریه با اشاره به ۱۶۰ هزار موقوفه در کشور، اظهارکرد: با تشکیل بانک جامع موقوفات و رقبه، برای هر موقوفه ای وقف نامه ای آماده کردیم و براساس آن وقف نامه نیت واقف مشخص شد و ۷۰۰ نیت از آنها استخراج شد که براساس آن نیت ها هزینه می شود.  
حسین اژدری تاکید کرد: سازمان اوقاف باید طبق نیت واقف هزینه کند و طبق فرمایشات مقام معظم رهبری باید در امر وقف اجرای امینانه انجام شود و منظور از این اجرای امینانه یعنی وقف منطبق با نیت واقف باشد و از لحاظ شرعی نمی توان در موارد دیگری هزینه کرد.  
اژدری با انتقاد از عدم اطلاع رسانی رسانه ها به مردم، گفت: متاسفانه مردم ما اطلاع ندارند که بسیاری از مراکز آموزشی و درمانی وقف هستند به طوری که ۶۰ درصد مراکز درمانی ما موقوفه هستند و تا کنون در این زمینه اطلاع رسانی انجام نشده است.  
وی افزود: زیباترین بخش وقف تنوع است و می توانیم تمام وضعیت های جامعه را در نظر بگیریم و نسبت به آن وضعیت موقوفه داشته باشیم که بیشترین نوع موقوفه روضه خوانی اباعبدالله الحسین (ع) است و این امر نقش مهمی در زنده نگه داشتن اسلام دارد.  

** سالانه ۲۵۰۰ وقف جدید انجام می شود 
اژدری در خصوص تغییر نگرش مردم نسبت به وقف گفت: در زمان پهلوی دوم عقب افتادگی عظیمی نسبت به وقف بود و سالانه یکصد تا ۲۰۰ وقف انجام می شد اما در حال حاضر این عقب افتادگی جبران شده و به ۲۵۰۰ وقف در سال رسیده است.  
وی اظهار کرد: در گذشته در دل مردم نسبت به مال وقف ترس ایجاد شده بود و مردم از آن روی گردان بودند اما در حال حاضر این وضعیت بهبود یافته است.  
اژدری گفت: رویکرد سازمان اوقاف از اول انقلاب رویکرد خوبی بوده و از سال ۱۳۸۸ در خصوص مدیریت وقف شاهد جهش عظیمی بودیم به گونه ای که ۲۵۰۰ وقف در سال انجام می شود.  
وی افزود: دلیل اصلی جهش و رشد وقف، اطلاع رسانی و شفافیت سازمان اوقاف است که با ورود اطلاعات در سامانه جامع سازمان اوقاف شاهد افزایش اعتماد مردم به این سازمان بودیم و تلاش می کنیم نیات مردم را به سمت وقف در یتیم خانه ها، تهیه جهیزیه، نانو و علم روز سوق دهیم.  
مدیرکل اسناد و ثبتی معاونت اوقافی، حقوقی و امور مجلس سازمان اوقاف و امور خیریه اضافه کرد: طبق فرمایشات مقام معظم رهبری اولویت سازمان اوقاف در وقف علوم و معارف است که ما این موارد را در اختیار شخص قرار می دهیم و در نهایت خود شخص تصمیم می گیرد در چه زمینه ای وقف کند.  
وی توضیح داد: از دیگر اقدامات سازمان اوقاف، حذف تصدی گری سازمان بود به این شکل که شخص می تواند وقف انجام دهد و خود نیز به عنوان تولیت وقف عمل کند و پس از او این تولیت به فرزندان واقف می رسد و حتی افراد می توانند در شرایطی که در قید حیات هستند موقوفه داشته باشند از موقوفات خود استفاده کنند و بعد از مرگ در اختیار سازمان اوقاف قرار می گیرد تا طبق نیت شخص از موقوفات استفاده کند.  

** ۲۰۰ هزار هکتار مورد اختلاف سازمان اوقاف و منابع طبیعی است 
اژدری گفت: سازمان اوقاف با بسیاری از وزارتخانه ها و سازمان ها تفاهم نامه امضا کرده و با توجه به این تفاهم نامه ها بسیاری از مشکلات سازمان اوقاف با این سازمان ها برطرف شده است.  
وی افزود: سازمان اوقاف با سازمان محیط زیست یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار اختلاف منابع داشت که با کمک تفاهم نامه این اختلاف حل شد و ۴۰۰ هزار هکتار از آن به سازمان اوقاف رسیدو هم اکنون ۲۰۰ هزار هکتار نیز مورد اختلاف سازمان اوقاف با سازمان محیط زیست است.  

** هشت هزار امامزاده در کشور وجود دارد 
مدیرکل اسناد و ثبتی معاونت اوقافی، حقوقی و امور مجلس سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: هشت هزار امامزاده در کشور وجود دارد که مدیریت آن با سازمان اوقاف است و سازمان اوقاف دو رویکرد درباره امامزاده ها دارد که یک رویکرد طبق فرمایش امام خمینی (ره) این است که امامزاده ها باید محل آرامش مردم باشد و رویکرد دوم نیز طبق فرمایش مقام معظم رهبری امامزاده ها باید تبدیل به قطب فرهنگی شود.  
وی با اشاره به نگرش جدیدی که نسبت به امامزادگان و بقاع متبرکه به وجود آمده اضافه کرد: هم اکنون بسیاری از مراسم های ما در بقاع متبرکه انجام می شود که بخشی از این مراسم ها توسط سازمان اوقاف انجام می شود مثل حضور مردم در ایام سال تحویل در این امامزاده ها یا در خصوص تبدیل این بقاع متبرکه به قطب فرهنگی که در ایام تابستان از این اماکن به عنوان آموزش به دانش آموزان و نوجوانان استفاده می شود.