بجنورد- شب یلدا را با دور هم نشستن ها و قصه گویی ها مادربزرگ ها و پدربزرگ ها می شناسند اما این سال ها است که سایه تکنولوژی و فضای مجاز بر سفره یادا سایه انداخته است.

سایه سرد تکنولوژی بر سفره «یلدا»

قدس آنلاین- کبری علی آبادی: پای صحبت های بزرگ تر ها که بنشینی می گویند لطف و صفای شب یلدا به همان دور هم نشینی ها است آن زمان ها، خیلی از مشکلات و دغدغه ها در همین شب نشینی ها حل می شد اما شب یلدا ها در این سال ها با هزینه های آنچنانی سپری می شوند بدون اینکه بهره ای از آن برده شود.

یک مادربزرگ می گوید: آیین شب یلدا در این سال ها هنوز هم اجرا می شود اما لطف و صفای گذشته را ندارد.

مریم نیری اظهار می کند: در گذشته شب نشینی ها و دور هم نشستن ها محدود به شب یلدا نبود بلکه شب های زیادی از شب های بلند زمستان همسایه ها و فامیل ها دور هم جمع می شدند و از حال هم با خبر می شدند.

وی می افزاید:  حالا، شب یلدا بهانه ای شده تا پدر و مادرها پس از  هفته ها  و یا ماه ها فرزندان پر مشغله خود را ببینند اما چه دیدنی؟ دور همی هایی که نوه ها و فزرندان همه سرشان تو گوشی ها و تبلت ها است و در عالم خودشان هستند.

وی می گوید: در نسل ما وقتی چیزی خراب می شد یا مشکلی ایجاد می شد در این دور هم نشستن ها از آن باخبر می شدیم و بالاخره حل می کردیم اما اکنون من نمی دانم در زندگی همسایه و حتی فرزندانم چه می گذرد.

شهروند دیگری می گوید: به فراموشی سپردن آیین و سنت گذشته سبب شده تا روحیه نسل جدی و قدیم برای هم نا آشنا باشد و ما مادربزرگ ها الان با روحیه نسل جدید آشنا نباشیم و از هم فاصله گرفته ایم.

انسیه یزدانی می افزاید: آیین گذشته ها همچون آیین شب یلدا به تنها به لحاظ فردی تاثیر زیادی در تغییر روحیه و ایجاد نشاط داشت بلکه سبب می شد تا همدلی و تعامل میان افراد جامعه بیشتر شود.

وی اظهار می دارد: همان کرسی هایی که افراد را دور هم جمع می کرد تا قصه ای گوش کنند یا تنقلات و خوراکی را دور هم بخورند، توفیق اجباری برای برقراری ارتباط با هم بود که متاسفانه دیگر از آن خبری نیست.

وی می گوید: آیین چله بردن برای عروس اکنون نیز اجرا می شود اما این آیین نیز با تجملات گره خورده و هزینه های زیاد آن صفا و زلال بودن این سنت زیبا را تحت شعاع قرار داده است.

وی تصریح می کند: این روزها هزینه های زیادی صرف تزیین میوه های شب یلدا برای عروس می شود به طوری که هزینه های تزیین سفره شب یلدا بیشتر از ارزش میوه ها می شود.

یک پژوهشگر نیز در این باره می گوید: متاسفانه آیین شب یلدا به آن صورت و شیوه ای که در گذشته اجرا می شد، منسوخ شده و یا اگر برخی آیین اجرا می شود، دیگر نمی توان از آن بهره برداری درست داشت.

قاسم مهر نیا اظهار می دارد: آداب و سنتی که در شب یلدا وجود دارد، آموزه ها و پندهایی در خود نهفته است که آثار  آن را می توان در زندگی فردی خانوادگی و اجتماعی  گذشتگان مشاهده کرد.

وی می افزاید: آیین ساده، بی پیرایه و کم هزینه ای که در شب یلدا برگزار می شد، اثرات ارزنده و مناسبی داشت که اعضای خانواده، همسایه هاو هم محله ای را به یگدیگر نزدیک تر می کرد. 

وی می گوید: یکی از آیین سنتی و مرسوم میان مردم خراسان شمالی، چله بردن برای عروس است که اکنون نیز رواج دارد اما این سال ها آیین شب یلدا پرهزینه و تجملاتی شده است.

وی ادامه می دهد: در گذشته دو، سه روز پیش از شب یلدا، خانواده داماد، جمعی از اقوام را با خبر کرده و برای عروس "چله گی" می بردند، این چله گی شامل تنقلات، شیرینی و کله قند بود بعضا خانواده های پردرآمد گوسفند، برنج و یا روغن نیز به اقلام چله گی اضافه می کردند و در طبق هایی برای عروس می بردند.

وی می افزاید: خانواده عروس که از پیش باخبر شده بودند، اقوام نزدیک خود را باخبر کرده و در آن روز یا شب، جشن کوچکی برپا می شد که با بزن و بکوب و شادمانی همراه بود.

مهرنیا اظهار می دارد: در گذشته، چله گی، ساده و بی پیرایه بود اما اکنون هزینه های زیادی صرف این سفره می شود که بعضا فشار ناشی از این هزینه، زیبایی و شادمانی شب یلدا را در خود می بلعد.

وی می گوید: آن سال ها  معمولا شب یلدا با بارش برف همراه بود و یکی از خوراکی های مورد علاقه بجنوردی ها "شیره برف" بود. شب یلدا جوان ها برف را با شیره انگور و یا شیره توت مخلوط می کردند و نوش جان می کردند این یکی از خوراکی های پرطرفدار جوانان بود.

وی با بیان اینکه کرسی های خانه مادربزرگ ها و پدربزرگ ها محل جمع شدن فرزندان و نوه ها و حتی بعضا همسایه ها در شب یلدا بود می افزاید: شب یلدا همه دور هم جمع می شدیم  و بزرگ تر ها قصه می خواندند، قصه ها معمولا پایان خوبی داشت و آموزنده بود.

این پژوهشگر می افزاید: داستان ها طوری بود که بچه ها تا مدت ها از قهرمان آن صحبت می کردند و آن را الگو قرار می دادند، شاید یکی از کوچکترین برکات این دور هم نشینی ها و قصه گویی ها اثرات تربیتی است که تا نسل ها پا برجا بود و اثرگذار بود.

مهرنیا با اشاره به اینکه آن روزها از پسته، بادام زمینی و یا بادام هندی های گران قیمت خبری نبود می گوید: تنقلات دو هم نشینی ها، تخم کدو و یا تخم خربزه هایی بود که مادرها تابستان شسته وخشک کرده بودند و دو سه شب پیش از شب یلدا در گرمای آتش تفت داده بودند.

وی تصریح می کند: میوه شب یلدا ها هم سیب، گلابی و انگورهای کلاه داری بود که از تابستان با نیت استفاده در شب چله، از سقف انباری ها آونگ (آویزان) شده بودند.

مهر نیا اظهار می دارد: آن روزها که از تلویزیون و یا گوشی ها و تبلت ها خبری نبود، اعضای خانواده ها دور تا دور کرسی می نشستند پدربزرگ ها و بزرگ ترها فال حافظ می گرفتند و شاهنامه می خواندند.

به هر حال شب یلدا با تمام آیین منسوخ شده و یا فراموش شده از راه می رسد تا بهانه ای باشد برای دور هم جمع شدن ها چه خوب است با احیا و بازخوانی آیین گذشته و سنتی، کمی از دنیای پرمشغله رهایی یابیم.

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.