قدس آنلاین - سوختگی حتی نامش هم زجر آور و درد آور است تا چه رسد به آنکه روزی در اثر یک اتفاق به آن دچار شویم. مصایب مراقبت از بیماران سوختگی از یک سوی و مسایلی همچون کمبود تجهیزات و امکانات درمانی از سوی دیگر تنها بخشی از دغدغه های این بیماران است.در گفت و گو با  دکتر محمد جواد فاطمی رئیس مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران کوشیده ایم به بخشی از این دغدغه ها اشاره کنیم

*آقای دکتر سالانه چه تعداد از هموطنان ما بر اثر سوختگی فوت می کنند؟

آتش سوزی و سوختگی در کشور ما 8 برابر میانگین جهانی است و متاسفانه در این زمینه رتبه بالایی در سطح جهان داریم که این مساله به ضعف فرهنگ پیشگیری، بی توجهی به مسایل ایمنی ، عدم هزینه برای ارتقای سطح ایمنی ، پایین بودن سطح استاندارد های لوازم گرمایشی ، سرمایشی، واحدهای مسکونی تجاری و خودروها  بر می گردد به همین دلیل سالانه حدود 230 هزار نفر از هموطنان دچار سوختگی می شوند که از این تعداد 200 هزار نفر سرپایی درمان می شوند و 30 هزار نفر هم در بیمارستان ها بستری می شوند که 10 درصد آن ها یعنی حدود 3 هزار نفر به دلیل بالا بودن درصد سوختگی  جانشان را از دست می دهند .

متاسفانه در زمینه درمان سوختگی 30 تا 40 سال از دنیا عقب هستیم و به خاطر کمبود هایی که در زمینه بیمارستان های سوختگی،تخت های  سوختگی، داروهای سوختگی داریم نتوانسته ایم موفق عمل کنیم. 

* با توجه به درآمد سرانه مردم هزینه درمان اغلب بیماری ها در ایران بالاست.ارزیابی تان از هزینه درمان بیماران سوختگی در کشور چگونه است؟

هر درصد سوختگی به طور میانگین 2 تا 5 میلیون تومان برای شخص بیمار هزینه به دنبال دارد و از آنجا  که بیماری که در بیمارستان بستری می شود حداقل باید دارای ده درصد سوختگی باشد بنابر این می توان گفت درمانش حداقل 20 تا 50 میلیون تومان هزینه دارد که این رقم بالایی است.در واقع سوختگی بیماری بسیار گرانی است.مثلاً برای جلوگیری از عفونت سوختگی های عمیق نیاز به آنتی بیوتیک ها  و پانسمان هایی است که خیلی گران هستند. یا برخی از بیماران نیاز به مراقبت های ویژه دارند بنابراین گاهی هزینه درمان برخی از آن ها به بیش از 200 میلیون تومان می رسد که  بیشتر آن ها هم قادر به پرداخت این رقم نیستند.در نتیجه درمان کامل انجام نمی گیرد که نتیجه اش معلولیت یا فوت بیمار است.از سوی دیگر این موضوع روی بیمارستان های سوختگی هم تاثیر منفی می گذارد.یعنی بالا بودن هزینه های درمان از یک طرف و کم بضاعت  بودن بیشتر بیماران سوختگی از لحاظ مالی از سوی دیگر سبب شده تا بیشتر بیمارستان های سوختگی هم دچار ورشکستگی مالی شوند .

یعنی تقریباً همه آن ها بدهکار هستند که این مساله سبب شده تا هیچ بیمارستانی تمایل نداشته باشد که بخش سوانح و سوختگی دایر کند . در واقع الان حتی یک بیمارستان خصوصی در کشور نمی توان یافت که دارای بخش سوختگی باشد. جالب اینجاست که بیمارستان های دولتی هم حاضر نیستند بخش سوختگی دایر کنند. مثلاً سازمان تامین اجتماعی با این همه بیمارستان ملکی در سراسر کشور حتی یک تخت سوختگی ندارد چون برایش صرفه اقتصادی ندارد.حتی دانشگاه های پزشکی در سراسر کشور در ایجاد بخش سوختگی مقاومت می کنند.الان بیمارستان های دانشگاهی مثل دانشگاه تهران و شهید بهشتی فاقد بخش سوختگی هستند و تنها دانشگاه علوم پزشکی ایران تنها دانشگاهی در تهران است که  بخش سوختگی دارد که این نیز البته از قدیم بوده است .

*پس چگونه بیماران سوختگی تحت پوشش و حمایت قرار می گیرند؟

این گونه بیماران خیلی تحت پوشش و حمایت قرار نمی گیرند.بیماران سوختی از هر لحاظ مهجور هستند و نیاز به کمک دارند. آن ها حتی اگر زنده بمانند و از بیمارستان مرخص شوند پس از آن نیاز  به جراحی پلاستیک دارند اما چون بیمه به بخش زیبایی تعلق نمی گیرد نمی توانند آنرا انجام دهند. یا  به دلیل یاد شده  قادر به استفاده  از پماد  و لباس سوختگی  نیستند .در واقع بیشتر بیماران سوختگی دارای بیمه های پایه هستند که این بیمه ها هم بسیاری از هزینه ها مثل پانسمان ها ، پمادها و  لباس سوختگی را نمی پردازد و خیلی از بیماران هم نمی توانند آن ها را خریداری کنند در نتیجه درمان ناقص صورت می گیرد و آن ها  دچار عفونت  و معلولیت می شوند یا می میرند.بنابراین باید اذعان داشت این بیماری در کشور رها شده است. یعنی دولت  یازدهم نیز مثل دولت های قبل تا کنون رویکرد مناسبی در ارتباط با بیماری سوختگی نداشته است .

*یعنی می خواهید بگویید حتی  در طرح تحول سلامت، بحث سوختگی و حمایت ازاین نوع بیماران دیده نشده است ؟

خیر. اتفاقاً با این طرح وضع این بیماران نسبت به گذشته بهتر شده است اما نه تا آن اندازه که همه مسایل و مشکلات آن ها را جبران کرده باشد.مثلاً بیماران اتباع خارجی در کشور بیمه نیستند اما بیماری سوختگی در بین آن ها بویژه مهاجران افغانستان شایع است. با این حال چون هزینه درمان آن ها گران تمام می شود اغلب درمان شان ناقص انجام می گیرد و می میرند.چون بیشتر این افراد از لحاط مالی فقیر هستند و توانایی پرداخت هزینه های سنگین درمان سوختگی را ندارند و طرح تحول هم برای درمان اتباع خارجی پولی نمی پردازد .

*آقای فاطمی شما رئیس هیات مدیره انجمن حمایت از بیماران سوختگی یا همان انجمن ققنوس هم هستید. در حال حاضر ورود خیرین به بخش درمان بیماران سوختگی چگونه است ؟

از سوی خیرین کمک هایی به بیماران سوختگی می شود اما زیاد نیست .علتش هم اینست که این گونه بیماران دچار افسردگی می شوند و چندان تمایل ندارند که در اجتماع ظاهر شوند. روی درخواست کمک از دیگران را هم ندارند لذا نتوانستند نگاه خیرین را به خود جلب کنند .  بنابر این انجمن ققنوس صدای این بیماران خاموش شده است.یعنی تلاش می کند تا این بیماری را به مردم بشناساند و از آن ها برای کمک به درمان بیماران سوختگی استفاده کند.البته هدف اصلی ما،دادن صدقه به بیماران سوختگی نیست بلکه گرفتن حق این گونه بیماران مهمترین هدف است .یعنی می خواهیم اول با دادن آموزش از سوختگی  پیشگیری کنیم سپس زمینه ای فراهم کنیم تا بیمه ها  همه مراحل این بیماری را تحت پوشش قرار بدهند . یعنی مریض سوخته بدون این که نیازی به خیرین داشته باشد درمان کامل شود .

یکی از مشکلات درمان بیماران پوستی کم بودن بانک پوست در کشور است. تعداد کسانی که اهدای پوست می کنند در کشور کم هستند .در حالی پوست یکی از اجزای بدن است که افراد می توانند  آنرا اهدا کنند تا در صورت مرگ مغزی از پوست آن ها  به بیمار سوخگی پیوند بزنند. ناگفته نماند که فقط یک لایه از پوست  شخص مرگ مغزی شده برداشت می شود و ظاهر جسد تغییری نمی کند بنابر این از مردم خواهش می کنیم در این زمینه به کمک بیماران سوختگی بیایند .