به گزارش قدس آنلاین، مسجد اعظم قم از مسجدهای بزرگ شیعیان در کنار حرم حضرت معصومه(س) که پرجمعیت‌ترین درس‌های حوزه علمیه قم نیز در آن برگزار می‌شود. این مسجد در دهه ۱۳۳۰ شمسی با حمایت آیت الله سید حسین بروجردی و معماری حسین لرزاده ساخته شد.
در این مسجد حوادث سیاسی مهمی از جمله سخنرانی امام خمینی در فروردین ۱۳۴۳ رخ داده است. مسجد اعظم یکی از مهم‌ترین مراکز تدریس حوزه علمیه قم است و معمولا جلسه تدریس مراجع تقلید هر دوره در این مسجد برگزار می‌شود. به جز نماز جماعت و مراسم مهم مذهبی، این مسجد محل برگزاری مجالس ترحیم عالمان مشهور شیعه و اعتکاف در ماه رجب است.
مسجد ۱۲ هزار متر مربع مساحت، چهار شبستان، یک صحن و یک کتابخانه دارد. قبر آیت الله بروجردی نیز در یکی از ورودی‌های این مسجد است.
انگیزه تأسیس
آیت الله بروجردی به محمدتقی فلسفی گفته بود که میل دارد قسمت غرب و جنوب غربی حرم حضرت معصومه (س) به خانه‌های مردم متصل نباشد و خانه‌های که در این قسمت وصل به دیوار حرم است، خریداری شود و در آن محل تا لب رودخانه، مسجد بزرگی ساخته شود تا حریم حرم مطهر محفوظ بماند.
سه طرف صحن حضرت معصومه به وسیله مدرسه فیضیه و میدان آستانه و خیابان صحن موزه احاطه شده و فقط یک طرف آن بود که با اتصال به مسافرخانه تاریک و تو در تو و بدنما و خانه‌های شخصی افراد، باعث نگرانی و ناراحتی عمومی بود. از سوی دیگر نبودِ مکانی مناسب برای برپایی نماز، مراسم اعیاد، وفیات و محصور کردن این بارگاه با قبرستان‌هایی در اطراف آن از انگیزه ساخت این مسجد بوده است؛ چنانچه خود آیت الله بروجردی بنابر نقل آیت الله محمد فاضل لنکرانی گفته بود که «بنا دارد در جوار حرم حضرت معصومه(س) مسجدی چون مسجد گوهرشاد بنا کند» و پیش‌بینی او این بود که حوزه علمیه قم در درازمدت به فضایی وسیع و مناسب جهت برگزاری دروس حوزویان نیاز دارد و چه بهتر که این مرکز در کنار حرم و با نام مسجد باشد. کلنگ بنای این مسجد در روز یازده ذی القعده ۱۳۷۳ق.، سالروز ولادت حضرت علی بن موسی الرضا(ع) برابر با بیست و یک تیرماه سال ۱۳۳۳ش. طی مراسمی به زمین زده شد و در سال ۱۳۳۹ به پایان رسید. قسمتی از هزینه ساخت را آیت الله بروجردی قبول کرد و بقیه با کمک‌های مردمی تأمین شد.
نماد معماری اسلامی
مجموع مساحت مسجد تقریباً ۱۲۰۰۰ مترمربع است و کلیه ساختمان آن با بتون مسلح بنا گردیده ولذا این مسجد از نظر استحکام از بناهای کم‌نظیر اسلامی است. مسجد دارای چهار شبستان می‌باشد که مساحت شبستان زیرگنبد ۴۰۰ مترمربع و شبستان‌های جانبی آن هر کدام ۹۰۰ مترمربع است و در طرف شمال مسجد نیز شبستان زیر ساعت با مساحتی حدود ۳۰۰ مترمربع قرار دارد. ارتفاع سقف هر یک از شبستان‌ها با سطح آن حدوداً ۱۰ مترمربع است. در ضلع غربی مسجد سرویس بهداشتی و وضوخانه مسجد و محلی برای استراحت خادمین احداث شده است. همچنین کتابخانه‌ای با دو سالن مطالعه و یک سالن مخزن در ضلع غربی صحن مسجد بنا گردیده است که درب ورودی آن در طرف راهرو ورودی مسجد اعظم قرار دارد.
مسجد به سبک معماری اسلامی بنا شده است که دارای گنبد بسیار بزرگی به قطر ۳۰ مترمربع و به ارتفاع ۱۵ مترمربع از سطح پشت بام و به ارتفاع ۳۵ مترمربع از کف شبستان می‌باشد و دارای گلدسته‌هایی بلند به ارتفاع ۲۵ مترمربع از سطح زمین است و دارای دو مأذنه به ارتفاع ۵ مترمربع می‌باشد و همچنین یک برج با ساعت زنگی بزرگ و زیبا در شمال مسجد قرار دارد که از چهار جهت دیده می‌شود.
آیت الله سید حسین بروجردی ابتدا قصد داشت کتابخانه مستقلی در شهر قم بنا کند اما موفق به این کار نشد. پس از تکمیل بنای مسجد اعظم قم، از طرف فضلای حوزه پیشنهاد شد کتابخانه‌ای برای مسجد در نظر گرفته شود. وی در (۲۳ بهمن ۱۳۳۸ه. ش) دستور تأسیس کتابخانه بزرگ عمومی مسجد اعظم را برای استفاده عموم داد. از معمار مسجد، حسین لرزاده خواست، محلی را برای کتابخانه در نظر بگیرند. وی در ضلع غربی مسجد محلی را که قبلا به عنوان شبستان ساخته شده بود، به عنوان کتابخانه در نظر گرفت این کتابخانه دارای ۷۰۹۶ عنوان نسخه خطی، ۸۰۰۰ عنوان نسخه چاپ سنگی، ۲۰۰ عنوان کتاب چاپ سربی نفیس و بیش از ششصد و شصت نسخه مصوّر، رساله‌های عملیه و کتاب‌های درسی جدید در دوره قاجار است. در حال حاضر تولیت این کتابخانه به عهده سید محمدجواد علوی بروجردی نوه آیت الله سید حسین بروجردی است و اداره آن به عهده مدیریت حوزه علمیه قم است.
مرقد آیت الله بروجردی
مرقد آیت الله سید حسین بروجردی در ضلع غربی مسجد اعظم قرار دارد. بنابر نقل محمدجواد علوی بروجردی این مکان قبلاً خانه کوچکی به مساحت ۶۰ متر مربع بوده است که از مال شخصی آیت الله خریداری شده و بعد از مشخص نمودن محل دفن خود، باقی زمین‌ها را وقف مسجدکردند. آیت الله بروجردی گفته بود: «ازآنجاکه این مکان راهروی ورود به حرم مطهر است، مرا در این مکان دفن کنید تا خاک کفش زوار، روی قبر من باشد.
نظر شما