قدس آنلاین- وجود ۱۲۵۰هزارمیلیارد تومان نقدینگی، یک خطر بالقوه در بازار است که بی توجهی به داد و ستد آن ممکن است، آثار زیانباری برای کشور برجای بگذارد و اصرار برخی مسئولان مرکزی به کاهش سود بانکی به زیر ۱۵درصد شاید نخستین تخریبش، خروج این سپرده‌ها و وخامت بیشتر وضع بانک‌ها باشد. به گفته کارشناسان بانکی و اقتصادی اگر تیم اقتصادی دولت تدبیر نکنند، شاید سپرده‌ها به جای ماندن در بانک و کمک به تولید، به سمت تجارت و سایر فعالیت‌های غیرمولد از جمله سکه و ارز برود. با ورود سرمایه‌ها به این بازار و افزایش تقاضا، نرخ دلار در کانال‌های بالاتری از میزان فعلی قرار خواهد گرفت و این اتفاق به طور قطع پول ملی را در برابر ارز خارجی تضعیف و تولید را دچار بحران مالی خواهد کرد.

پیامد کاهش سود و ترازنامه منفی بانک‌ها

این روزها اخباری که از بانک‌ها می‌رسد، نا امید کننده است. مظاهری رئیس کل سابق بانک مرکزی می‌گوید: ترازنامه بانک‌ها منفی است، یعنی خرجشان از دخلشان بیشتر است، یعنی ضررمی دهند و اوضاعشان خوب نیست و اگر قرار به خروج سپرده‌ها باشد؛ این شرایط وخیم تر می‌شود، چون سود دیگر در بانک وجود ندارد.

البته اصرار افرادی مثل نعمت زاده  وزیرصنایع برای کاهش سود بانکی، افزایش توان واحدهای تولیدی برای بازپرداخت وام‌های دریافتی است. هر چند که به کاهش نرخ به صورت دستوری اعتقاد ندارد.

به مانند جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، تأکید پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز بر کاهش سود سپرده هاست. وی با اشاره به اینکه امروز در کشور فعال اقتصادی نمی‌تواند با سود ۳۰ درصد بازپرداخت تعهدات مالی خود را پرداخت کند، تأکید می‌کند: نمی‌توان در کشور گفت که ۲۵ درصد سوده سپرده پرداخت می‌کنیم اما وام را با سود ۱۰درصد می‌دهیم، ابتدا باید سود سپرده، سپس سود وام‌ها کاهش یابد. به گفته وی هفته آینده نشست مشترک کمیسیون اقتصادی با رؤسای بانک‌های دولتی در کشور برگزار می‌شود و هدف از این نشست توافق بر سر راهکارهای کاهش نرخ سود سپرده‌گذاری است.

علیرضا سلطانی کارشناس خبره بانکی در گفت و گو با خبرنگار ما معتقد است می‌توان با اتخاذ تدابیری درست، هم مانع خروج سپرده‌ها از نظام بانکی شد، هم نرخ سود برای تولید کنندگان کاهش یابد.

وی می‌گوید: وجوه را باید در قالب وجوه اداره شده یا تسهیلات را در قالب هایی با نرخ پایین‌تر بیاورند تا توجیه اقتصادی برای تولید کننده داشته باشد، اکنون متأسفانه بانک‌ها برای جذب منابع و پوشش تراز منفی، سود سپرده‌ها را با نرخ بالاتر به اتباع کشورهای خارجی می‌دهند و بعد تولید کننده ما باید تسهیلات با نرخ بالای ۲۴ یا حداقل ۱۸ درصد  بگیرد.

وی با تأکید بر اینکه بیشتر هزینه بانک ها، سود پرداختی به سپرده‌های بلند مدت است می‌افزاید: بانک‌ها برای کاهش هزینه بهتر است این سود را به اتباع خارجی ندهند البته دولت هم باید سیاست‌های تشویقی و کنترلی روی بازارهای جانبی  داشته باشد مانند دلال بازی در بازار سکه و ارز تا پول مردم به سمت آن‌ها سرازیر نشود، در این صورت به طور قطع هم می‌توانیم تولید کننده را راضی نگه داریم و هم بخش بزرگی از سرمایه بانک‌ها را به جای خدمات به سمت صنعت ببریم و پویایی را به کارخانه‌ها برگردانیم.

سلطانی با اشاره به بروز مشکلات برای سیستم بانکی در صورت کاهش سود در شرایط فعلی، می‌افزاید: اکنون زمان مناسبی برای کاهش سود بانکی نیست، چون تازه داریم روی ۱۸ درصد مانور می‌کنیم اگر یک مقدار ثبات را در بازار داشته باشیم نتیجه بهتری می‌گیریم تا اینکه ناگهان چنین تصمیم هایی بگیریم و سبب فرار سپرده‌های از سپهر بانکی کشور بشویم.

وی با بیان اینکه بخش زیادی ازمنابع بانکی در قالب طلب سیستم بانکی از تولید کنندگان دولت و پیمانکاران، معوق و فریز شده، تصریح می‌کند: اکنون چون تولید توجیه ندارد پول‌ها در بانک‌ها انباشته شده و تراز منفی مربوط به آن تسهیلاتی است که قبلاً بدون نظارت به بنگاه‌های زود بازده دادیم؛ ولی هیچ اشتغالی ایجاد نکرد و اکنون آن تسهیلات معوق شده است، باید سیاست‌هایی باشد که آن‌ها معوقاتشان را بدهند، همچنین مقدار زیادی از منابع بانک‌ها دست تعدادی بدهکار بزرگ است که سرمایه را معلوم نیست کجا خارج کردند. اگر فقط آن‌ها بدهی هایشان را بدهند تراز ما مثبت خواهد شد ولی اکنون بانک‌ها به هر قیمتی سود می‌دهند تا مردم هر چه پول دارند، بیاورند تا فقط ترازشان مثبت شود و بانک مرکزی برای منفی بودن تراز ۳۴ درصد آن‌ها را جریمه نکند.

*مردم سپرده‌ها را خارج نکنند

مهدی تقوی اقتصاد دان نیز در گفت و گو با خبرنگار ما  با تأیید اینکه ممکن است با کاهش سود بانکی سپرده مردم به سمت بازار موازی برود، می‌گوید: زمان مناسب برای کاهش سود بانکی وقتی است که تورم پایین بیاید.

وی  در پاسخ به این سؤال که  احتمال خروج سپرده‌ها از بانک‌ها با کاهش نرخ سود وجود دارد، نیز تأکید می‌کند: بانک‌ها اکنون با نرخ تورم ۱۰ درصد به مردم ۱۵ درصد سود اسمی می‌دهند، پس نرخ سود واقعی آن‌ها یعنی سود اسمی منهای تورم،   ۵ درصد خواهد بود که بسیار بالاست، مردم بهتر است سپرده هایشان را از بانک‌ها خارج نکنند چون هیچ جای دنیا این نرخ را به سپرده گذاران نمی‌پردازند.