کاشان- مراسم قالیشویان نمایش واقعه شهادت سلطان علی بن محمد باقر (ع) در سال ۱۱۳ هجرت در سرمین مشهد اردهال و نحوه به خاکسپاری این امامزاده توسط اهالی فین کاشان است که هر ساله با تعصب و غرور خاصی معمولا در یکی از روزهای میان نهم تا پانزدهم مهرماه برگزار می‌شود که به روز قالیشویان معروف است.

آئین قالیشویان مشهد اردهال میراث معنوی ایران

قدس آنلاین-گروه استان ها: مناسک قالیشویان، معمولا در نخستین جمعه از فصل پائیز، مراسم جار در کاشان بر گزار می‌گردد.

این جمعه که در میان کاشانی‌ها به جمعه جار معروف است، روز فراخوانی مردم به مراسم قالی‌شویی در مشهد اردهال است.

هر سال در روز جمعه جار، چند جارچی در محلات فین و محله بازار کاشان و روستای خاوه از روستاهای کاشان راه می‌افتند و گشت‌زنان به روش و سنت آبا و اجدادی خود با بانگ بلند و آوازی خاص ندا در می‌دهند و مردم را از فرا رسیدن روز موعود قالیشویان و هفته زیارت امامزاده سلطان علی (ع) آگاه می‌کنند.

برگزاری مراسم

در روز جمعه قالی شویان دهها هزار تن زن و مرد از شهرها و روستاهای ایران، بخصوص از آبادی‌های حاشیه کویر، برای حضور در مناسک قالی شویان و تماشای آداب آن در مشهد اردهال گرد می‌آیند.

حاشیه‌نشینان کویر این منطقه از ایران حضور در مناسک قالی شویان و زیارت امامزاده سلطان علی (ع) را در آغاز هر پاییز از فرائض مذهبی خود می‌انگارند.

این زائران مومن ثواب زیارت امامزاده و حضور در مراسم قالیشویان را با زیارت مرقد مطهر جد بزرگوارش، حضرت امام حسین علیه السلام و حضور در کربلا برابر می‌دانند.

برپایی مراسم

مراسم اینگونه آغاز می‌شود که پس از سخنان خطیب، یکی از ریش سفیدان یا روحانی اهل فین کاشان اعانه‌ای را که از فینی‌ها جمع کرده است به عنوان هدیه و شیرینی به متولی یا سرپرست خادمان آستانه می‌دهد و درخواست آوردن قالی مخصوص امامزاده شهید را از آستانه مبارک حضرت امامزاده سلطان علی (ع)می کند.

حاشیهنشینان کویر حضور در مناسک قالی شویان و زیارت امامزاده سلطان علی (ع) را در آغاز هر پاییز از فرائض مذهبی خود می‌انگارندخادمان یک تخته قالی پیچیده شده را که رویش یک تکه پارچه سبز کشیده‌اند، از داخل حرم امامزاده بیرون می‌آورند و به بزرگان فینی می سپارند.

جوانان فینی با دیدن قالی به شور و هیجان می‌آیند و با بانگ و فریاد "یا حسین، یا حسین " برای بدست آوردن قالی به سوی آن هجوم می‌آورند و آن را از بزرگان فینی می‌گیرند این قالی سمبل جنازه مطهر امام زاده است و قالی شویان همانند جسدی که می‌خواهند به خاک بسپارند.

جوانان در پناه انبوه مردان چوب به دست (چوب به عنوان سلاح رایج در آن زمان بوده است) قالی را در حالی که گاهی بر روی دوش و گاهی بر روی دست دارند، از میان جمعیت می‌گذرانند.

قدم سعی

تشییع‌کنندگان از همان راهی که آمده بودند با «قدم سعی» یعنی با گام‌هایی تند و شتابان و گاهی دوان دوان و با هیاهو و ولوله، قالی را به سرچشمه نهر شازده حسین، در میدان مقابل زیارتگاه می‌برند.

 با قدم سعی در بردن قالی را به سر آب تمثیلی از کوشش هاجر به رساندن اسماعیل به چشمه آبی در صحرای خشک و تفیده مکه گرفته‌اند.

جوانان با چوب های چرخان در آسمان، همچون امواجی در پس این پرده غبار ، خیزان و پویا پیش می روند تا خود را به سرچشمه آب برسانند.

قالی‌کشان قالی را در کنار نهر روی زمین می‌گذارند و دور آب، حلقه می‌زنند و چوب‌هایشان را پیاپی در هوا تکان می‌دهند. در این هنگام، یعنی پیش از آداب شستن تمثیلی قالی امامزاده، مراسم لعن‌خوانی بر دشمنان حضرت انجام می‌گیرد.

پس از پایان آداب شست و شو، قالی را دوباره به دوش می‌گذارند و از گذرگاهی در پای کوه اردهال که به در شرقی آستانه امامزاده منتهی می‌شود، به صحن سردار یا صحن فینی‌ها می‌برند.

در بازگرداندن قالی به آستانه، اهالی روستای خاوه کاشان و شماری از فینی‌ها در دسته‌ای پیشاپیش حاملان قالی و فینی‌های چوب به دست، سینه می‌زنند و آرام و سنگین نوحه می‌خوانند و دم می‌گیرند.

در صحن سردار (عامر بن ناصر)، فینی‌ها چوب به دست چند دور در حیاط صحن و در پیرامون چوب می‌گردند. بعد،قالی را به بالای صفه در ایوان بقعه می‌برند.

در ایوان ، چند تن از بزرگان مردم فین و خاوه که درانتظار قالی هستند به سوی حاملان قالی پیش می‌روند که قالی را بگیرند، لیکن جوانان از تحویل دادن قالی سر باز می زنند و با تکان دادن چوب هایشان بزرگان فینی و خاوه ای را از نزدیک شدن به قالی دور می کنند. سرانجام پس از کشمکش های بسیار و در لحظه هایی حساس و پرهیاهو و در زیر بانگ و فریاد "حسین ، حسین " و "الله اکبر، الله اکبر "، بزرگان فینی قالی را از جوانان می‌گیرند و به نمایندگان خاوه‌ای تحویل می‌دهند. خاوه‌ای‌ها قالی را با تشریفات و احترامی خاص به داخل حرم می‌برند و به خدام آستانه تسلیم می‌کنند.

واقعه شهادت

حضرت سلطان علی بن امام محمد باقر (ع) به درخواست مردم کاشان به عنوان نماینده آن امام معصوم جهت ارشاد مردم به این منطقه هجرت می‌کنند.

زمانی که آن حضرت برای رهایی از گرمای طاقت فرسای کاشان به منطقه مشهد اردهال می آید دچار حیله دشمنان می‌شود و قبل از رسیدن مردم روستای خاوه، چهل حصاران و فین کاشان بسیار مظلومانه به شهادت می رسد و مانند اباعبدالله حسین (ع) سر مبارکش را از تن جدا می‌کنند.


 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.