قدس آنلاین- سخنگوی شورای صنفی نمایش هفته گذشته خبر داد که طرح اکران فیلم‌های خارجی، بدون اعلام سازوکار آن به مرحله اجرایی رسیده است. غلامرضا فرجی اعلام کرد: از این پس فیلم‌های خارجی با دریافت پروانه و حواله نمایش از شورای صنفی نمایش می‌توانند در سینماهای کشور اکران شوند. به این‌ترتیب چراغ سبز نمایش فیلم خوب خارجی در سالن‌های سینمای ایران، پس از حدود چهار دهه انحصار روشن شده است.
پیش از این فقط در روزهای برگزاری جشنواره جهانی فیلم فجر، یک فرصت کوتاه برای علاقه‌مندان به سینمای جهان به‌وجود می‌آمد که در سینماهای کشور خود به تماشای فیلم‌های خارجی در سینماها بنشینند.
با این‌همه و درطول این سال‌ها همیشه این سؤال مطرح بوده که نتایج واقعی سیاست محدودسازی شدید اکران فیلم‌های خارجی چه بوده است؟ آیا واقعاً مردم درطول ۳۸ سال گذشته فیلم خارجی ندیده‌اند؟ پاسخ منفی است. در همه این سال‌ها تلویزیون تنها پخش‌کننده رسمی و انحصاری فیلم‌های سینمایی خارجی بوده است. پس فیلم‌های سینمایی خارجی اکران نشده‌اند، نه این‌که نمایش داده نشده باشند. مشکل، پرده عریض بوده، نه صفحه کوچک و مشکل بخش خصوصی و رقابتی بوده، نه بخش دولتی و به همین دلیل تلویزیون به ابزار سیاست‌گذاری برای سینما نیز بدل شده است.
سؤال دیگری که در این‌میان مطرح می‌شود این است که آیا اکران فیلم‌های خارجی می‌تواند مزاحم اکران فیلم‌های ایرانی شود؟ بازهم پاسخ منفی است. این دو می‌توانند با یک مدیریت درست درکنار هم و در سالن‌ها به نمایش دربیایند. درطول سال‌های گذشته، زمزمه‌های اکران فیلم خارجی بارها ازسوی مسئولان مطرح شد، اما انگار مقاومتی سخت مانند آنچه در دهه ۷۰ و ۸۰ در مقابل اکران فیلم خارجی به‌وجود آمده بود، شکل گرفته بود. البته در یک‌بازه زمانی، بنیاد سینمایی فارابی تصمیم به اکران فیلم‌های خارجی گرفت که اکران فیلم تحسین‌شده «درخت زندگی» یکی از ثمرات آن بود. ازسوی دیگر، سینماها و پردیس‌های سینمایی در تک‌سانس‌ها و اکران‌های محدود، فیلم‌های غیرایرانی را اکران می‌کنند، اما اکران گسترده همواره با ترس و مقاومت روبه‌رو بوده است.
مشکل سالن به‌قوت خود باقی است
در همین رابطه، علی آشتیانی‌پور تهیه‌کننده و کارگردان سینما ضمن استقبال از این اتفاق، آن هم پس از سال‌ها مقاومت مسئولان، می‌گوید: این مسئله از آن‌دست مسائلی است که اگر درست برنامه‌ریزی و مدیریت شود، می‌تواند در خدمت سینما باشد و ازطرفی هم اگر درست به این قضیه پرداخته نشود و برنامه‌ریزی درستی در این رابطه انجام نشود، می‌تواند تبعات نامطلوبی به‌همراه داشته باشد. این طرح هم مثل خیلی طرح‌های دیگر یک‌سری معایب و مزایا دارد که اگر با یک مجموعه مراقبت‌های وزارت ارشاد اجرایی شود، هیچ لطمه‌ای به سینمای ایران وارد نمی‌کند، بلکه در این میان تنوعی هم در سبد اکران ایجاد می‌شود و آن بخش از مخاطبان که علاقه‌مندند فیلم‌های خارجی را ببینند، این مجال را پیدا خواهند کرد.
وی در عین‌حال تصریح می‌کند: در این‌میان معضل کمبود سالن همچنان به‌قوت خودش باقی است. امیدوارم این قضیه بتواند باعث شود سالن‌سازی دوباره رونق بیشتری پیدا کند. البته از آنجایی‌که بیش از یک‌سوم از سالن‌های سینماها در اختیار حوزه هنری است، اگر این سازمان در نمایش فیلم‌ها دخالت داشته باشد، بازهم مثل همیشه با مشکل مواجه خواهیم شد.
وی می‌افزاید: یکی از محاسن نمایش این فیلم‌ها در سینماهای کشورمان این است که می‌تواند باعث شود آستانه تحمل کسانی‌که مرتب برای سینمای ایران قاعده تعریف می‌کنند بالا برود و به فیلم‌سازان ما هم این فرصت داده می‌شود که با دست بازتری فیلم بسازند. از معایب این اکران‌ها هم این است که اگر از قاعده کنترل خارج شود، به‌راحتی می‌تواند در یک رقابت نابرابر مقابل فیلم‌های ایرانی قد علم کند و در شرایطی که ما هم بضاعتمان در تولید و هم بضاعت و امکاناتمان در قیاس با رقبای بزرگی مثل آمریکا پایین است، طبیعتاً مغلوب خواهیم شد و آن‌ها می‌توانند مخاطبان بهتری را جذب کنند، مگر این‌که یک سهمیه خاص برای انتخاب این فیلم‌ها تعریف شود که براساس آن اصول اکران شوند.
فیلم‌سازان ما تنبل بار آمده‌اند
ابوالفضل جلیلی، فیلم‌ساز دیگری است که با ابراز خوشحالی از فراهم‌آمدن این موقعیت برای مخاطبان سینمای ایران، معتقد است: هرکس چنین تصمیمی گرفته، است بهترین کار را کرده است. این اتفاق قبل از انقلاب هم افتاده بود و برای همین رقابت خیلی خوبی بین فیلم‌های ایرانی و خارجی ایجاد شده بود، ولی حالا که از آن اتفاق سال‌ها می‌گذرد، این قضیه باعث شده که فیلم‌سازان ما تنبل بار بیایند و فقط به فکر پول باشند.
این کارگردان می‌افزاید: الان این قضیه می‌تواند بهترین اتفاق باشد و اگر ما اعتقاد داریم فیلم‌سازان خوبی هستیم و می‌توانیم جهانی باشیم، پس باید بتوانیم رقابت کنیم. من امیدوارم این اتفاق زودتر بیفتد تا آن‌زمان هم مخاطبان بهترین لذت را از سینما ببرند و هم کارگردانان ما حواسشان را جمع کنند تا سطح سینما را بالا ببرند و دیگر برخی از فیلم‌سازان ما این فرصت را پیدا نمی‌کنند که یواشکی از فیلم‌های خارجی کپی‌برداری کنند.
سینمای ایران تهدید نمی‌شود
ابراهیم فروزش هم از این تصمیم استقبال کرده و می‌گوید: در یک نگاه کوتاه به سینمای جهان متوجه این قضیه می‌شویم که نمایش فیلم‌های خارجی برای آن‌ها، مثل کشور ما تنها منحصر به جشنواره‌هایشان نیست. حالا چرا ما از این قاعده پیروی نکنیم؟ مسئولان ما می‌توانند در حد معقول، سینماهای مخصوص و محدودی را آن هم در کلان‌شهرها به نمایش این فیلم‌ها اختصاص بدهند و این به‌معنای تهدید برای سینما و فیلم‌های اکران‌شده ایرانی نیست.
این کارگردان در پاسخ به این سؤال که با قضیه سانسور، آن هم برای نمایش این فیلم‌ها چگونه می‌شود برخورد کرد؟ ادامه می‌دهد: اگر می‌بینید که فیلم خارجی خوبی در تلویزیون با سانسور به نمایش درمی‌آید و معمولاً از تاریخ اکرانش خیلی‌وقت گذشته، حتماً برای این است که تلویزیون مخاطب عام و قواعد خاص خودش را دارد. ولی وقتی این فیلم‌های خاص قرار است در سینما اکران شود، باید نگاه به سانسور این فیلم‌ها هم مشخص شود. من معتقدم اگر این فیلم‌ها مخاطبان خاص خودشان را پیدا کنند، بعید می‌دانم تیغ سانسور بتواند آنچنان بر آن‌ها کارگر باشد.
نظر شما