به گزارش قدس آنلاین، با گرم شدن هوا و آغاز فصل تابستان روند استفاده از امکانات تفریحی و سرگرم کننده شهربازی‌ها نیز افزایش می‌یابد.همین موضوع کافی است تا بر آمار حوادث تلخ و خبرهای نگران کننده این مجموعه‌ها افزوده شود.حوادثی همچون حادثه پارک آزادی برازجان که سبب مرگ مادری که به همراه کودک چهار ساله‌اش سوار چرخ و فلک پارک شده بود، واژگون شدن چرخ و فلک شهربازی ایل گلی تبریز،سقوط ترن هوایی شهربازی ارم و ترکیدن سرسره بادی شهربازی کاخک در گناباد و....

بر اساس اطلاعات منتشر شده، اغلب این حوادث به دلیل غیر استاندارد بودن و یا عمر بالای دستگاه‌ها و بی توجهی متصدیان آن‌ها به رعایت نکات ایمنی و انجام برخی رفتارهای خطرآفرین از سوی جوانان و نوجوانان بوده است.

 پلمب دستگاه‌های بدون استاندارد

سعید بحیرایی؛ مدیر روابط عمومی مجموعه تفریحی ورزشی شهربازی پارک ارم در خصوص استانداردهای وسایل بازی این مجموعه تفریحی می‌گوید: بهره برداری از هریک از وسایل مکانیکی شهربازی نیازمند مجوز از سوی کارشناسان سازمان ملی استاندارد است و اگر وسیله‌ای فاقد استانداردهای لازم باشد تا زمان رفع نقص و بازرسی مجدد کارشناسان مذکور مورد بهره برداری قرار نخواهد گرفت.

وی با اشاره به اینکه تمام دستگاه‌های مورد بهره برداری روزانه از سوی واحد فنی مجموعه بررسی می‌شوند، می‌افزاید: کارشناسان سازمان استاندارد نیز به صورت فصلی این دستگاه‌ها را بررسی می‌کنند و هیچ دستگاهی بدون داشتن گواهی استاندارد مورد بهره برداری قرار نمی‌گیرد.

بحیرایی همچنین ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه بخشی از امنیت بهره برداری از وسایل بازی مستلزم دارا بودن مهارت کار با این دستگاه هاست، هر ساله از سوی سازمان ملی استاندارد دوره‌های آموزشی برگزار می‌شود و اپراتورها ملزم به شرکت در این کلاس‌ها می‌باشند و در صورت دارا بودن گواهینامه مهارت مشغول کار خواهند شد. ضمن آنکه اگر دستگاهی از سایر کشورها خریداری شود، اپراتور مربوطه به منظور کسب آموزش کار با دستگاه به کشور سازنده اعزام و دستگاه نیز توسط کارشناسان سازنده همان کشور نصب و راه اندازی خواهد شد.

 سقوط کابین «کریزی موس» شهربازی ارم

وی با بیان اینکه هر یک از افرادی که وارد مجموعه‌های شهر بازی می‌شوند در ابتدای ورود بیمه خواهند شد، می‌گوید: در صورت بروز هر گونه حادثه‌ای کارشناسان استاندارد مشکل را ریشه یابی می‌کنند تا علت بروز حادثه مشخص شود. به عنوان نمونه در سقوط یکی از کابین های« کریزی موس» شهربازی ارم که سال ۹۳ اتفاق افتاد دستگاه دارای استانداردهای لازم بود اما به دلیل اینکه یکی از قطعات داخلی دستگاه «شفت» از سوی کارشناس استاندارد مورد بررسی قرار نگرفته بود این سانحه اتفاق افتاد و تمام هزینه‌ها به مصدومان حادثه پرداخت شد.

تعطیلی ۲۷۵ کارگاه تولیدات غیر استاندارد

مهدی بیات؛ عضو هیئت مدیره انجمن صنفی شهربازی داران ایران می‌گوید: سازمان ملی استاندارد در پی استاندارد سازی وسایل بازی شهربازی ها، برند سازی و دریافت پروانه تولید تأسیسات شهربازی‌ها را نیز الزامی کرد و سرانجام سال ۹۴ ساماندهی ویژه‌ای در خصوص کیفی سازی تولیدات وسایل بازی شهربازی‌ها صورت گرفت که پس از ارزیابی ۲۹۰واحد صنعتی تولیدات وسایل تفریحی، برای ۱۵ واحدصنعتی پروانه فعالیت صادر شد و سایر کارگاه‌ها به دلیل نداشتن استانداردهای لازم وسایل تولید شده از چرخه خارج شدند.

مسئولیتی متوجه شرکت سازنده نیست

وی اضافه می‌کند: پس از نصب دستگاه هیچ مسئولیتی متوجه سازنده نخواهد بود البته اگر سازنده بر اساس نظر طراح محصولی را طراحی و تولید کرده باشد و از سوی شرکت بازرسی کنترل کیفیت شده باشد، تولید کننده پس از نصب مسئولیتی ندارد و مسئولیت متوجه بهره بردار خواهد بود. چرا که اگر شرایط دستگاه پس از نصب مطلوب نباشد، بهره بردار حق بهره برداری ندارد، ضمن آنکه شرکت‌های بازرسی که مرجع صادر کننده گواهی بهره برداری هستند نیز پس از نصب دستگاه هر سه ماه یکبار کیفیت آن را مورد بررسی قرار می‌دهند و در صورت وجود هر گونه مشکل،مجوز بهره برداری از دستگاه را تا رفع مشکل و بازدید مجدد لغو خواهند کرد.

*استاندارد سازی ۸۰ درصد شهربازی‌های کشور

وی با اشاره به اینکه صنعت شهربازی کشور سالانه به بیش از۸۰ میلیون نفر خدمت می‌دهد،می افزاید: خوشبختانه طی سال‌های اخیر حوادث این حوزه بسیار اندک بوده است.

به گفته مسئول کارگروه فنی انجمن صنفی شهربازی داران ایران هم اکنون بیش از ۸۰ درصد شهر بازی‌های کشور دارای پروانه فعالیت استانداردسازی شده هستند و حدود ۱۰ درصد نیز در لیست بررسی قرار دارند بنابراین با توجه به اینکه اداره استاندارد از فعالیت شهربازی‌های فاقد استاندارد به طور مستقیم(بدون نیاز به دستور قضایی)ممانعت می‌کند،امکان بهره برداری از وسایل و دستگاه‌های فاقد استاندارد در اغلب شهرهای کشور غیرممکن است.

تجهیزات بازی هزارو۵۸۵ شهربازی استاندارد است

دکتر پرویز درویش؛ مدیرکل دفتر ارزیابی کیفیت کالا و خدمات کشور در خصوص استاندارد وسایل تفریحی بویژه وسایل مکانیکی شهر بازی ها می گوید: استانداردسازی وسایل تفریحی شامل چهار حوزه (وسایل مکانیکی شهر بازی ها ،وسایل بازی پارک ها ،تله کابین ها و تجهیزات بدنسازی عمومی می شود که از سوی سازمان ملی استاندارد تعریف شده است.

وی با بیان اینکه مهمترین سرفصل مربوط به وسایل تفریحی شامل شهربازی های دارای بهره بردار اقتصادی است ادامه می دهد: وسایل بازی مذکور از سال ۸۷ مشمول استاندارد ایزایران شده اند تا امروز ۱۸ هزار و ۸۰۰ وسیله از مجموع ۱۵۸۵ شهربازی کشور در سامانه تحت پوشش سازمان ملی استاندارد ثبت شده است که سالانه مورد بازرسی قرار می‌گیرند تا در صورت انطباق با استانداردهای تعیین شده از سوی سازمان ملی استاندارد مجوز بهره برداری سالانه دریافت کنند.

وی می‌افزاید: علاوه بر بازرسی‌های سالانه،این وسایل هر سه ماه یکبار به صورت ادواری از سوی کارشناسان سازمان ملی استاندارد،مورد بررسی می‌گیرند به طوری که اگر وسیله‌ای حتی در یک آیتم فاقد استانداردهای لازم باشد، پلمب موقت خواهد شد تا پس از رفع نقص و بازدید مجدد از سوی کارشناسان مذکور،مورد بهره برداری قرار گیرد و یا از چرخه خارج شود. سالانه حدود پنج درصد از وسایل بازی شهربازی‌های کشور یعنی بین ۲ تا ۳ هزار وسیله پلمب می‌شود که پس از رفع نقص و اخذ تأییدیه استاندارد مجدد مورد بهره برداری قرار می‌گیرند.

دکتر درویش ادامه می دهد: در حوزه تفریحی ۱۲ شرکت بازرسی تائید صلاحت شده با سازمان ملی استاندارد همکاری دارند که دفترهای نمایندگی آن ها در مرکز اغلب استان ها تاسیس شده و با بکارگیری کارشناسان خبره و آموزش دیده بازرسی ها را به شکل مستمر و ادواری انجام می دهند که در واقع بازوان اجرایی سازمان ملی استاندارد محسوب می شوند.

تست سختی آزمایی وسایل بازی

مدیرکل دفتر ارزیابی کیفیت کالا و خدمات می‌گوید: با توجه به اهمیت امنیت وسایل بازی شهربازی‌ها از سال ۹۳ علاوه بر بازدیدهای مستمر و ادواری تست آزمون خستگی شفت‌های مرکزی تجهیزات سنگین نیز در لیست آیتم‌های استانداردسازی وسایل بازی پارک‌ها قرار گرفت تا با بررسی شفت مرکزی وسیله مورد نظر تحت آزمون سختی سنجی قرار گیرد.

درویش تصریح می‌کند: تست سختی آزمایی وسایل بازی به معنای غیر استاندارد بودن آن‌ها نیست و پس از اینکه مراحل تست سختی آزمایی را طی کردند در صورت احراز شرایط دوباره وارد چرخه بهره برداری قرار می‌گیرند و در غیر این صورت پلمب خواهند شد.

این مسئول در خصوص تبعات فک پلمب تجهیزات مکانیکی شهربازی‌ها نیز می‌گوید: پلمب، مسئولیت حقوقی بهره بردار به منظور رفع نواقص تا زمان اخذ مجوز بهره برداری محسوب می‌شود و طبق قانون مجازات اسلامی فک پلمب استاندارد تبعات سنگینی به همراه دارد. به عنوان نمونه حادثه فوت مادر ۳۵ ساله‌ای که فروردین ۹۵ در پارک آزادی برازجان اتفاق افتاد، به دلیل بهره برداری از چرخ و فلک غیر استانداردی گزارش شد که از سوی کارشناسان سازمان ملی استاندارد پلمب شده بود و بهره بردار با فک پلمب این وسیله بازی آن حادثه وحشتناک را رقم زد.

تله کابین‌های ۵۰ ساله!

وی یادآور می‌شود:وسایل بازی پارک‌ها نیز مشمول استاندارد سازی سازمان ملی استاندارد است و تاکنون بیش از ۳۰ هزار وسیله از سراسر کشور تحت پوشش بازرسی و استانداردسازی قرار گرفته‌اند که البته به دلیل مشکلات اقتصادی و تأمین بودجه از سوی شهرداری‌ها روند استاندارد سازی در این حوزه کُند پیش رفته است.

مدیرکل دفتر ارزیابی کیفیت کالا و خدمات، تله کابین‌ها را سومین حوزه تحت پوشش استاندارد سازی وسایل تفریحی بر می‌شمارد و خاطرنشان می‌سازد: با توجه به اینکه اغلب خطوط تله کابین مراکز تفریحی کشور سابقه‌ای بیش از۵۰ سال دارند و طی دهه‌های اخیر ارتباط بیشتر آن‌ها در زمینه تأمین قطعات، خدمات و نگهداری با شرکت‌های سازنده قطع شده است تحت پوشش استاندارد قرار گرفتند و تا پایان سال ۹۶ از مجموع ۴۲ خط تله کابین در ۱۳ استان کشور، ۱۵خط به طور کامل استانداردسازی شده‌اند.اما سایر خطوط به دلیل اینکه در مناطق صعب العبور واقع شده‌اند، هنوز دارای نواقص جزئی (بین یک تا ۱۰ درصد) هستند که به مرور زمان رفع خواهد شد.

برای تکرار نشدن حوادث چه باید کرد؟

پلمب هر ساله ۵ درصد از وسایل بازی شهربازی‌های کشور نشان می‌دهد هنوز برخی از متولیان مجموعه‌های این چنینی نتوانسته‌اند از میان سودهای هنگفت و امنیت مردم، موضوع اخیر را انتخاب کنند.در این میان با پر رنگ‌تر شدن نقش نهادهای نظارتی از یک سو و برانگیختن حساسیت خانواده‌ها در این خصوص می‌توان از رخدادهای این چنینی جلوگیری کرد.