۲۲ تیر ۱۳۹۷ - ۱۳:۱۵
کد خبر: 609858

با توجه به وابستگی شدید اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی و همچنین نزدیک شدن به زمان بازگشت‌تحریم‌های آمریکا در زمینه فروش نفت کشورمان، بررسی راهکارهای مقابله و کم‌اثر کردن این تحریم‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد با اجرایی شدن تحریم‌ فروش نفت ایران در اوایل دهه 90، صادرات و در نهایت تولید نفت خام کشورمان کاهش قابل توجهی پیدا کرد به گونه‌ای که صادرات نفت ایران از دو میلیون و 200هزار بشکه در روز به کمتر از یک میلیون بشکه در روز رسید.
یکی از راهکارهای اصلی مقابله با تحریم فروش نفت، خروج از مدل سنتی فروش نفت ایران صرفاً با محوریت امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران و استفاده از توان بخش غیردولتی در این زمینه است. به صورت کلی، این کار می‌تواند به صورت مذاکره مستقیم و یا در بستر بورس صورت بگیرد. 
همزمان با اجرایی شدن تحریم فروش نفت در اوایل دهه 90، روش اول تا حدودی اجرایی شد و موفقیت هایی هم کسب شد، اما به دلیل برخی نواقص سازوکار فروش و قیمت‌گذاری غیرشفاف، فسادها و رانت هایی ایجاد شد که ثمرات مثبت آن از جمله کمک به افزایش صادرات نفت خام و میعانات گازی و همچنین تسهیل فرایند نقل و انتقال و استفاده از درآمدهای حاصله را تحت الشعاع قرار داد. به نظر می‌رسد بهترین روش استفاده از توان بخش غیردولتی برای بی اثر کردن تحریم فروش نفت ایران، فروش ریالی نفت به این بخش در بستر بورس است، زیرا هم موجب خواهد شد قیمتی بهینه و منطقی در یک فضای رقابتی تعیین شود و هم از ایجاد فساد و رانت جلوگیری می‌کند. این روش در سال‌های 90 (برای صادرات ) و 93 (برای فروش داخلی) اجرایی شد که ناکام ماند. نبود پایبندی مسئولان شرکت ملی نفت ایران به سازوکار بورس در زمینه تعیین قیمت و عملکرد سختگیرانه این شرکت در زمینه نحوه پرداخت وجوه خرید نفت و...، عامل اصلی شکست عرضه نفت در بورس در آن دوره زمانی بود و ریشه در نبود تمایل امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران به از بین رفتن انحصار فروش نفت کشورمان در این بخش از این شرکت داشت. این موضوع در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی درباره بورس نفت در مردادماه 91 هم مورد اشاره قرار گرفته است.
با وجود این، با توجه به بازگشت تحریم فروش نفت در ماه‌های آینده و همچنین تأکید چندین باره اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور بر عرضه نفت در بورس برای مقابله با این تحریم ها، انتظار می‌رود این فضا تغییر کند. البته درنظر گرفتن برخی شرایط مانند عرضه محموله‌های کوچک و متوسط با دوره زمانی مشخص، افزایش محل‌های تحویل محموله‌ها، افزایش سهم درآمدی شرکت ملی نفت از محل فروش نفت در بورس به بیش از 5/14 درصد، تسویه ریالی پول نفت فروخته شده و همچنین تعیین قیمت پایه آن تا کف 90 درصد قیمت صادراتی، برای عرضه موفقیت آمیز نفت در بورس انرژی ضروری است. 
امید است امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران با درک شرایط حساس کشور، همکاری مناسبی برای عرضه نفت در بورس داشته باشد تا شاهد کم اثر شدن تبعات تحریم فروش نفت ایران با استفاده از توان بخش غیردولتی باشیم.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.