رییس سازمان حفاظت از محیط زیست خراسان رضوی هم که بتازگی سکان امور را به دست گرفته است هم کل مساله را تکذیب کردو گفت فقط یک ببر مرده انهم بخاطر بیماری و کهولت سن و .. این مدیر جانشین رییسی شد که بخاطر چند هزار دلار دشت نیشابور را جولانگاه شکار دو امریکایی کرده بود . اما معاون دادستان مشهد گفت که 7 پوست ببر از باغ وحش مشهد کشف شده که برخی از این پوستها نه متعلق به ببرهای پیرو کهنسال که مربوط به یک توله ببر است .اکنون مردم مانده اند که پیداشدن پوست ببرهای سلاخی شده را باور کنند یا قسم مسوولان دولتی را مبنی بر کشته نشدن این ببرها .

***پیداشدن 7پوست ببر

درهمین راستا محمد بخشی محبی از پیداشدن هفت تخته پوست و چهار جمجه ببر خبر میدهد.معاون اجتماعی دادستان مشهد میگوید: مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست استان منکر پیداشدن این موارد شدند، اما طی بازرسی که به دستور دادستانی انجام شد، این موارد تایید شدند.

وی خاطرنشان  میکند: براساس اطلاعات تنها در زمستان سال گذشته هفت قلاده ببر تلف شده‌اند که این به تنهایی آمار نگران‌کننده ای‌ست و برخلاف نظر مسئولان باغ وحش که ببرها بر اثر کهولت سن تلف شده‌اند نظر کارشناس دادستانی جمجمه‌های پیداشده جوان بوده‌اند. انتقاد دیگری که به مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست و مدیران باغ وحش وجود داشت، این بود که اعلام شد یک ببر در خردادماه بر اثر عفونت تلف شده است که جای تعجب دارد با این همه امکانات و متخصص آیا امکان جلوگیری از تلف‌شدن این حیوانات وجود نداشته است؟

بخشی محبی میافزاید: دستور داده شد سازمان حفاظت محیط زیست استان به عنوان سازمان مسئول پیگیر تلف‌شدن ببرها باشد. وی از پیگیری این ماجرا از تهران خبر داد و اضافه میکند: این باغ وحش متعلق به همه مردم مشهد و حتی کشور است و به همین دلیل برای دادستانی دارای اهمیت است؛ فعلا با توجه به اینکه قصور متوجه سازمان حفاظت محیط زیست استان نیست، ما نظر کارشناسی آن را می‌پذیریم اما این منافاتی با پیگیری دادستانی ندارد.

معاون دادستان مشهد یاداور میشود: متاسفانه باوجود این اتفاق اقدام درخور توجهی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست انجام نشده است. از دیروز اعلام شده است که این موارد به سازمان حفاظت محیط زیست منتقل شوند که تا امروز این اتفاق نیفتاده و اگر تا روز شنبه از بین بروند سازمان حفاظت محیط زیست هم باید برای قصور پاسخگو باشند.

***نگاهی به اظهارات چند روزقبل

اما اواسط هفته گذشته بود که مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی گفت: خبری کذب منتشره در شبکه‌های اجتماعی فضای مجازی مبنی بر تلف‌شدن هشت قلاده ببر در باغ وحش مشهد به‌هیچ وجه صحت ندارد.

تورج همتی اظهار کرد: فضاسازی و انتشار اخبار کذب پیرامون حوزه محیط‌زیست خراسان رضوی موجب ناآرام جلوه دادن فضا می‌شود در صورتی که تلف شدن هشت قلاده ببر باغ وحش مشهد تاکنون در هیچ دوره‌ای رخ نداده و کاملا بی‌اساس است.

وی ادامه داد: هم اکنون باغ وحش مشهد به عنوان قدیمی‌ترین باغ وحش کشور دارای 14 قلاده ببر است که وضعیت مناسب زیست، تغذیه، بهداشت، فضا و امنیت محل زندگی آنان تحت نظارت کامل اداره کل حفاظت محیط‌زیست قرار دارد.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی گفت: تنها مورد سابقه تلف شدن ببر در باغ وحش مشهد خرداد امسال رخ داد که آن هم ناشی از درگیری دو ببر نر و ماده در قفس بود که موجب بریدگی دم پلنگ ماده، عفونت شدید و مرگ آن شد.

وی افزود: این ببر زخمی بلافاصله توسط دامپزشک باغ‌وحش تحت عمل جراحی و اقدامات درمانی قرار گرفت اما 10 روز بعد از درگیری تلف شد.

جالبتر از این اظهار نظر ، واکنش کلانتری ،رئیس سازمان محیط‌زیست  کشور به خبر مرگ 8 ببر در باغ‌وحش مشهد است.

رئیس سازمان محیط‌زیست  با اشاره به خبر مرگ 8 ببر در باغ‌وحش مشهد، گفت: این خبرسازی‌ها برای تخطئه محیط‌ زیست کشوراست.

عیسی کلانتری در مراسم روز ملی محیط‌بان که در مشهد برگزار شد، در خصوص اخباری مبنی بر مرگ 8 ببر در باغ‌وحش مشهد بیان کرد: دیروزیک خبرگزاری گزارش داده که در باغ وحش مشهد 8 ببر را سربریده‌اند و پوست آنها را فروخته‌اند. تعجب کردم مگر در باغ وحش چقدر ببر هست که 8 تای آنها را بکشند و قربانی کنند؟ با این کار می خواستند روز محیط‌بان را تحت تاثیر قرار دهند. فقط دو ببر در خرداد ماه در باغ‌وحش مشهد با هم درگیر شدند که یکی از آنها فوت کرده است.

وی ادامه داد: این خبرسازی‌ها برای تخطئه محیط ‌زیست کشوراست که در راستای منافع ملی کشور می خواهد حرکت کند. عده‌ای مخالف منافع ملی کشور هستند.عده ای دشمنی با منافع ملی کشور دارند. وقتی اسم منافع ملی به زبان می‌آید عده‌ای داعشی مریض می‌شوند.

***آمار تلفات باغ وحش

اما پس از سخنان معاون دادستان مشهد به ناگاه اظهارات مقامهای مسوول درسازمان حفاظت از محیط زیست خراسان رضوی نیز تغییر میکند و تورج همتی مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی دیروز میگوید: هشت تخته پوست و چهار جمجمه ببر کشف شده توسط کارشناسان دادستانی با اطلاع و نظارت این اداره کل در باغ وحش مشهد نگهداری می شده است.

تورج همتی عصر پنجشنبه افزود: این پوست ها متعلق به ببرهایی است که هفت قلاده آن سال های گذشته و یک قلاده نیز فروردین ماه امسال تلف شده اند.

وی با بیان اینکه شرایط نگهداری گونه های مختلف در این باغ وحش به دلیل قدیمی بودن مکان آن مورد تائید کامل نیست و با نواقصی همراه می باشد، اظهار داشت: تلف شدن ببرهای مزبور در این باغ وحش بنا به دلایلی از جمله کهولت سن، درگیری های درون قفس و عفونت زخم ناشی از درگیری و مرگ در سن کمتر از یک ماهگی رخ داده است که این موارد به اطلاع اداره محیط زیست و تائید دامپزشک باغ وحش رسیده است.

همچنین  معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت از محیط زیست خراسان رضوی گفت: از آمار حیوانات تلف شده در باغ وحش اطلاع داریم و این امر به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد و وجود پوست حیوانات در باغ وحش برای استفاده از آن‌ها در تاکسیدرمی بوده است.

محمد عرفانی با بیان اینکه سازمان حفاظت از محیط زیست حداقل به صورت ماهانه از باغ وحش مشهد بازدید می کند، گفت: در این بازدیدها چک لیستی تهیه می شود و همینطور چک لیستی باغ وحش برای ما می فرستد و براساس آن میزان تلفات و مرگ و میر حیوانات را به دست می آوریم.

معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت از محیط زیست خراسان رضوی با بیان اینکه کشفی از باقیمانده اجساد ببر در باغ وحش وجود ندارد و ما از آمار تلفات مطلع هستیم، افزود: حیواناتی که در باغ وحش هستند، طول عمری دارند یا ممکن است موقعیت تنازع بین حیوانات ایجاد شود یا موضوع بیماری و کهولت سن حیوانات باشد، یا توله‌هایی که در جریان عادی‌سازی ممکن است دچار تلفاتی شوند.

وی این امور را به عنوان دلایل تلفات حیوانات در باغ وحش برشمرد و افزود: معمولا در باغ وحش پوست حیوانات تلف شده را دباغی کرده و برای تاکسیدرمی آماده می کنند و به همین دلیل پوست چند ببر در این مکان وجود داشته است.

***تناقض اشکار درآمار واظهارات

عرفانی تأکید کرد: در ماه های آبان، دی و بهمن سال گذشته و همچنین چند ماه ابتدایی امسال هشت قلاده ببر در باغ وحش مشهد تلف شده اند که اداره کل حفاظت از محیط زیست از جزئیات آن مطلع است و پوست این تعداد دباغی شده و در گزارش ها و آمارهای ما وجود دارد.

وی درپاسخ به این پرسش که شما قبلا عنوان کرده بودید فقط یک ببر تلف شده است تصریح کرد:  ما  گفتیم در سال 97 یک تلفات ببر به دلیل عفونت زخمی وجود داشته اما با تلفات در بازه زمانی سال 96 به هشت قلاده می‌رسد. دلیل تلفات هم بحث بیماری، کهولت و توله‌های زیر یک ماه بوده که دوام نیاورده‌اند.

وی درپاسخ به اینکه اکنون به طور دقیق چند ببر وتوله درباغ وحش مشهد موجود است هم گفت: در حال حاضر 15 قلاده ببر بالغ در باغ وحش وکیل آباد وجود دارد.

این مقام مسوول درباره اینکه این با آمار 18 ببر مهر 96 و 10 ببر و چهار توله خرداد 97 تناقض دارد اظهارداشت : ما دقیقا روی بحث مرگ و میر ببرها گفت‌وگو می‌کنیم و نه کشتار ببر. خیر تناقضی وجود ندارد. ما از این پوست‌ها مطلع بودیم.ما براساس مستندات خودمان صحبت می‌کنیم و کاری به آمارهای غیررسمی نداریم.طبق آمار ما تعداد 8 قلاده ببر از آبان 96 تا امروز به دلایل مختلف مانند کهولت یا بیماری تلف شده‌اند.

وی درباره اینکه  عمر این ببرهای تلف شده به 10 سال هم نمیرسد و میانگین عمر یک ببر25سال است. چطور سخن ازکهولت سن میزنید هم اظهار داشت: نماینده سازمان نظام دامپزشکی در باغ وحش مستقر بوده و ایشان به عنوان مرجع رسمی پس از مرگ ببرها؛ دلیل مرگ را کهولت سن عنوان کرده اند. پیرامون این موضوع باید از ایشان بپرسید. شرایط نگهداری در باغ وحش‌ها به دلیل تهدیدهای بیشتر مانند تغذیه و... متوسط عمر ببر را ممکن است کاهش دهد و آمار همیشه مطابق بر آنچه در واقعیت اتفاق می‌افتد نیست.

***ببرهای باغ وحش مشهد

پیشینه تاسیس نخستین باغ ‌وحش شهر مشهد به سال 1339 بر می گردد که محل آن در محدوده خواجه ‌ربیع قرار داشت. با ایجاد شرکت باغ ‌وحش وکیل ‌آباد در سال 1356 باغ وحش جدید در ورودی پارک جنگلی وکیل ‌آباد ایجاد شد. این مکان بزرگترین باغ ‌وحش ایران است و بیشترین حیوانات و گونه ‌های جانوری را دارد که از جمله می‌ توان به شیر، ببر، خرس، خوک، گراز، گربه وحشی، انواع پرندگان، چهار نوع گوزن، شامپانزه و جانوران دیگر اشاره کرد.

هم اکنون 107 گونه و 680 نمونه جانوری در باغ وحش مشهد نگهداری می شوند. این گونه ها شامل 64 گونه بومی و 43 گونه غیربومی و نمونه های جانوری هم شامل 240 پستاندار، 393 پرنده و 47 خزنده و دو زیست است.

ببر بزرگترین جانور از تیره گربه سانان است که طول قامت آن تا ۳٫۳ متر و وزن آن تا ۳۰۶ کیلوگرم می‌ رسد. مهمترین مشخصه این جانور، خط‌ های عمودی تیره روی خز قرمز - نارنجی آن است که در ناحیه زیرین روشن‌ تر است.

در دوره ‌ای ببرها در سراسر آسیا از ترکیه در غرب تا روسیه در شرق دیده می ‌شدند. در گذر ۱۰۰ سال پیش از 93 درصد از گستره تاریخی زیستگاه آنها ازدست رفته است و آنها در نواحی جنوب غرب و مرکز آسیا در جزیره‌ های جاوه و بالی و در مناطق گسترده ‌ای از آسیای جنوب شرقی و آسیای شرقی به کلی نابود شده ‌اند.

امروزه زیستگاه ببرها به تایگای سیبری تا چمنزارهای باز و مرداب‌های کرنا محدود شده ‌است.

از دلایل اصلی کاهش جمعیت ببرها می‌ توان به تخریب زیستگاه، شکار غیرقانونی و ناپیوستگی در زیستگاه آنها اشاره کرد

ببر بنگال پرشمارترین زیرگونه و ببر سیبری بزرگترین زیرگونه ببر است. از ۹ زیرگونه این جانور ۳ زیرگونه از جمله ببر مازندران منقرض شده‌اند و ۶ زیرگونه دیگر نیز در خطر انقراض قرار دارند.

قلمرو تاریخی این حیوانات از بین النهرین و قفقاز تا بیشتر نواحی شرقی و جنوبی آسیا امتداد می‌ یافت اما این قلمرو امروزه به ‌شدت کاهش یافته ‌است.