به گزارش قدس آنلاین، بازار کاغذ در سال‌های اخیر با نوسان‌هایی روبه رو بوده است، به ویژه طی ماه‌های اخیر و با نوسات ارزی و التهاب‌هایی که در بازار به واسطه افزایش قیمت دلار به وجود آمد این بازار آشفته تر از پیش شد. مشکل از جایی صورت جدی‌تری به خود گرفت که بسیاری از واردکنندگان کاغذ با ارز دولتی، واردات خود را احتکار کرده و با قیمت گزافی در بازار آزاد می‌فروختند. همین مسأله به این آشفتگی‌ها دامن زد و منجر به اعتراض ناشران به ضعف تدبیر در وضعیت نابسامان کاغذ شد و آنها طی نامه‌ای به کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نسبت به ورشکستگی صنعت نشر هشدار دادند. وزارت ارشاد نیز طی هفته‌های اخیر آمادگی خود را مبنی بر ساماندهی به این وضعیت اعلام کرده است.
علیرضا اسدی مدیر مسئول انتشارات نیماژ درباره وضعیت کاغذ و تبعات احتکار آن در سرنوشت کتاب در گفت و گو با قدس آنلاین با اشاره به اینکه وضعیتی که صنعت نشر و کاغذ این روزها با آن دست به گریبان است، نیازمند نظارت جدی و اصولی است، گفت: واقعیت این است تا زمانی که ارز دولتی در ارتباط با کاغذ مطرح باشد با معضل احتکار هم روبه‌رو هستیم و در مقابل این تخلف‌ها نمی‌توان کاری کرد.
وی در ادامه افزود: با توجه به تجربه‌ای که طی این سال‌ها در باب اختصاص یارانه‌ها داشتیم، بارها دیده شده هر زمانی که کاغذ دولتی داده شده است، برای مصارف دیگری در بازار آزاد فروش رفته است. خیلی به این مسأله فکر کرده‌ام اما متأسفانه این ماجرا راهکاری ندارد مگر این که نظارت‌ها بیشتر شود و مواردی را لحاظ کنند که بتوان با این سازو کارهای جدی، جلوی این تخلف را گرفت.
اسدی تأکید کرد: به نظرم کاری که در حوزه کتاب و کاغذ می‌توان انجام داد و اتفاقا جدیداً برخی از ناشران به سمت آن هم حرکت کرده‌اند، این است که کاغذ بالک را جایگزین کاغذ تحریر کنند. کاغذ بالک به غیر از کتاب، مصرف دیگری ندارد که بتوان از آن را وارد بازار و مصروف موارد دیگری کرد. کاغذی که امروز برای آن یارانه در نظر گرفته شده، کاغذ تحریری است که بیشتر هم جهت تبلیغات از آن استفاده می‌شود.
وی افزود: فکر می‌کنم اگر روی کاغذ بالک تمرکز بیشتری صورت بگیرد و یارانه به این کاغذ داده شود، شاید این وضعیت قدری ساماندهی و جلوی احتکار گرفته شود. چون کاغذ کالک تاریخ مصرف مشخصی دارد و اگر بخواهیم آن را در انبار و برای مدت زمان زیادی نگهداری کنیم از بین می‌رود، بنابراین نمی‌توان این کاغذ را احتکار کرد. در حال حاضر تقریباً 30 درصد کتاب ها با کاغذ بالک تولید می شوند و 70 درصد با کاغذ تحریری است.
مدیر انتشارات نیماژ تصریح کرد: این را باید در نظر بگیریم که بخش عمده ارز دولتی که برای کاغذ در نظر گرفته شده، صرف تبلیغات می‌شود و شاید سهم کتاب در این میان 10 درصد هم نباشد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا موج احتکار کاغذ و احتمال افزایش قیمت کتاب تأثیری در روند خریداران داشته است یا خیر، گفت: نه به نظرم تأثیر خاصی نگذاشته است و میزان خرید مردم هم نسبت به قبل تغییر نکرده است. ضمن این که کتاب مانند کالاهای دیگر نیست که با افزایش قیمت احتکار شود و از طرفی دیگر در سبد مصرفی خانواده هم قرار ندارد. مدتی بود که با کاهش تقاضا مواجه شده بودیم که الان هم در ادامه همان روند هستیم ولی این کاهش نسبت به گذشته چشمگیر نیست و مخاطبان خاص خودش را همچنان دارد و آنها هم در این شرایط کتاب مورد نظر خودشان را تأمین می کنند.
اسدی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به جایگزینی کتاب الکترونیک و پر کردن خلأ کتاب کاغذی در این وضعیت عنوان کرد: کتاب الکترونیک طی سال‌های اخیر رشد داشته است اما به نظرم بازار این دو اصلاً با هم قابل قیاس نیست و کتاب الکترونیک شاید کمتر از یک دهم درصد کتاب کاغذی بازار داشته باشد. ضمن این که این کتاب هنوز هم در دنیا و در کشورهای اروپایی و امریکا به صورت کامل جا نیفتاده است. در ایران هم باید زمان زیادی بگذرد تا این مسأله جا بیفتد.
وی در ادامه افزود: اما در حال حاضر نسبت به گذشته وضعیت خوبی دارد و اتفاقات خوبی در حال رقم خوردن در حوزه کتاب صوتی است اما نباید فراموش کنیم که کمکی به بازار کتاب کاغذی نمی‌کند و در صورت نبود کاغذ، نمی‌تواند جایگزین کتاب کاغذی شود. چرا که اقتصاد کلان صنعت نشر با کتاب کاغذی است. این در حالی است که ما نزدیک به 14 هزار ناشر داریم که تقریباً 5 هزارتای آنها فعال هستند و در حوزه کتاب الکترونیک در مجموع بیشتر از 10 ناشر ندیدم. در نهایت به نظرم اینها با یکدیگر قابل قیاس نیستند.
اسدی در پاسخ به این سؤال که با توجه به اینکه اخیر مجمع ناشران انقلاب به کمیسیون فرهنگی مجلس نامه‌ای در خصوص بحران کاغذ نوشتند، آیا پیگیری‌های وزارت ارشاد و وضع قوانین جدید کمکی به کاهش التهابات موجود در بازار و کنترل این وضعیت خواهد داشت؟ گفت: قطعا اگر نظارت درستی صورت بگیرد می تواند تأثیرگذار باشد. من اخبار ارشاد را پیگیری می‌کنم و می‌بینم که تصمیمات خوبی در جهت واردات کاغذ گرفته شده است.
وی یادآور شد: برهمین اساس قرار است وارادات کاغذ به چند واردکننده معتبر واگذار شود. وارد کنندگانی که تخلفی نداشتند و این مدت عملکردشان مورد اعتماد بوده است و روند خوبی برای واردات کاغذ در حال برنامه‌ریزی است. اما از جهت این که این کاغذها چه مصارفی داشته باشند باید سازو کارهای جدیدی لحاظ شود.
اسدی متذکر شد: اگر به چاپخانه‌ها و مراکز چاپ کتاب مراجعه کنید می بینید که 80 درصد آنها بیکارند، از طرفی کتاب جدید هم وارد بازار نمی شود و تولیدی در کار نیست. سؤال اینجاست واردکننده‌ای که 500 تن کاغذ وارد می کند و ظرف یک روز کل این کاغذ تمام می‌شود باید پیگیری شود که چه اتفاقی در این روند رخ می‌دهد.
مدیر مسئول انتشارات نیماژ در پایان اظهار کرد: اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد کارهایی برای نظارت انجام می شد که کاغذهایی را که وارد می‌شد نظارت می کردند. به این شکل که بازرسینی از ارشاد به چاپخانه‌ها سر می زدند و کتاب‌ها را براساس بند کاغذی که چاپخانه‌ها می‌گرفتند چک و شمارش می‌کردند. اگر مجددا مانند آن سال‌ها نظارت صورت بگیرد حتماً اطمینان ایجاد می‌شود.
انتهای پیام/
نظر شما