آرش خیرآبادی گفت: یکی از دراماتیک‌ترین و تراژیک‌ترین رویدادهای تاریخ بشر روایت کربلا است که به‌ذات استعداد داستانی دارد و جذاب است؛ مشکل ما از نوع روایت آغاز می‌شود، زمانی ‌که هنرمند وارد قضیه شده و قرار است که ماجرا را به نمایش در بیاورد؛ ما باید به دنبال چارچوب تازه‌ای باشیم چراکه به این شکل پرداختن به موضوع کهنه شده است.

روایت کربلا، نقطه‌ی قوت داستان‌های آیینی ما است
به گزارش قدس آنلاین ، رئیس انجمن هنرهای نمایشی خراسان رضوی  اظهار کرد: آثار عاشورایی درحوزه‌ی هنرهای نمایشی با توجه به این‌که محدودیت مناسبتی برای اجرا دارد، اغلب با همین روزها شناخته می‌شود؛ در صورتی که به عقیده‌ی من، ما می‌توانیم در طول سال آثار مرتبط با این مقوله و موضوع را تولید کنیم.
 وی افزود: با توجه به گذشت سال‌های زیادی از این ماجرا و تغییر شکل نگاه دراماتیک ما به داستان‌های آیینی، هنرمندان ما باید به دنبال سوژه‌ها و مضامین تازه باشند و از این نگاه کلیشه‌ای که مدام آن‌را تکرار می‌کنند فاصله بگیرند؛ چرا که این تکرار و نگاه محدود و معدود به داستان عاشورا تماشاچی را هم خسته کرده است.
 آرش خیرآبادی بیان کرد: این ایراد دورن مایه‌ی آثار نیست که مخاطب ندارد بلکه ایراد در شکل روایت است که باید شکل روایتی تازه‌ای پیدا کرد، برای مثال نمایشی که از دریچه‌ی نگاه اسبان به واقعه‌ی عاشورا به روی صحنه رفت و یا فیلم روز واقعه که از نگاه فردی بیرون ازماجرا به داستان عاشورا می‌نگرد؛ این برای مخاطب که داستانک‌های دیگری هم در کنار موضوع را رسیدگی و دنبال می‌کند جذابیت دارد.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان خراسان رضوی اضافه کرد: متاسفانه مدت‌ها است در حوزه‌ی ادبیات نمایشی متن خوب و عاشورایی نداریم؛ متن خوبی که نه در جایگاه مناسبتی‌اش بلکه در جایگاه اثری درام قرار گرفته و بتواند نه فقط در ایام محرم بلکه در تمام روزهای سال اجرا شود.
وی خاطر نشان کرد: افرادی که وقایع روز عاشورا را برای مردم بیان می‌کنند به این نتیجه رسیده‌اند که در شکل روضه‌خوانی بیشتر می‌توانند جلب مخاطب کنند؛ این شکل روایت را ما از دوران صفویه به یادگار داریم که در زمان خودش انقلابی به پا کرده است؛ هنوز هم ما این شکل روایت را دنبال می‌کنیم.
آرش خیرآبادی ابراز کرد: شبیه‌خوانی سابقه‌ی قدیمی‌تری نسبت به روضه‌خوانی دارد؛ این شیوه‌ی روایتی و نمایشی، به دوران باستان ایران می‌رسد که سهراب کشان و سوگ سیاووش شکل روایی آن بوده است؛ که بعدها محتوای آن تغییر کرده و محتوای مذهبی عاشورایی به خود گرفته است.
 رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان خراسان رضوی عنوان کرد: در دوره‌ی قاجار سرمایه‌ گذاری‌های زیادی روی شبیه‌خوانی صورت می‌گرفته است و تکیه‌ها و سن‌های بزرگی به این قضیه اختصاص داده شده بود؛ این‌ها همه نشان‌دهنده‌ی آن  است که خود درون مایه‌ی شبیه‌خوانی، استعداد یک نگاه و یک انقلاب تازه را در حوزه‌ی هنرهای نمایشی داشته است.
وی مطرح کرد: تئاتر حدودا چیزی نزدیک به 100 سال از عمرش در ایران می‌گذرد و چون تقریبا با ورود  تلویزیون و سینما همراه شد رقبای سرسختی پیدا کرد؛ وجود این رقبا باعث شد کار تئاتر در ایران مشکل شود؛ به همین دلیل تئاتر خیلی نتوانست نوآوری کند به همین دلیل بیشترین بار روایت را به دوش شبیه‌خوانی‌ها که قدیمی‌تر بودنند انداخت؛ منتهی وجود سینما و تلویزیون توانست جذابیت بیشری از تئاتر برای تماشاچی ایجاد کند.
آرش خیرآبادی تشریح کرد: هنرمندانی که در عرصه‌ی تئاتر در حال فعالیت هستند دو راه حل بیشتر ندارند؛ یا باید زاویه‌ی دیدشان را نسبت به مقوله‌ی اجرا تغییر دهند و اجراهای باشکوه‌تر و با استفاده‌ی از امکانات بیشتر داشته یا باید برداشت یا متن تازه‌ای را از مقوله‌ی عاشورا داشته باشند؛ ما در هردو حوزه‌ دچار فقر هستیم؛ یعنی هنرمندانمان نه در محتوا می‌توانند نوآوری ایجاد کنند نه در ساختار، چرا که رقبای جاذب دیگری به اسم سینما و تلویزیون وجود دارند که ما هرکاری که در حوزه‌ی تئاتر می‌کنیم آن‌ها بهترین شکل آن‌را ارائه می‌کنند.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان خراسان رضوی بیان کرد: در حوزه‌ سینما در چند سال گذشته شاهد چند کار شاخص سینمایی بوده‌ایم؛ فیلم رستاخیز در زمینه‌ی ماجرای عاشورا فیلم کاملا استخوان‌داری است یا سریال مختارنامه در تلویزیون در حوزه‌ی عاشورا بسیار قوی است؛ اما تئاتر نمی‌تواند با این دو مقوله رقابت کند و همه‌ی بار بر دوش شبیه‌خوانی‌ها افتاده است.
وی افزود:  شبیه‌خوانی‌ها به این دلیل ‌که متن آن‌ها توسط افراد کارشناس نوشته نمی‌شود و اغلب دچار خطاهای تاریخی هستند؛ متاسفانه بیشتر از آن که تراژیک باشد کمیک از آب در می‌آیند؛ یعنی مردم به جای مشاهده یک تراژدی به موضوع می‌خندند؛ ما نیازمند مجموعه‌ای هستیم که بتواند در محتوا و ساختار نظارت داشته باشد و متون تازه تولید کند و هنرمندان را به فعالیت در این حوزه ترغیب کند.
آرش خرآبادی گفت: برای اولین بار در نمایش‌نامه‌ی «مثنوی سرخ» که به ماجرای کربلا اختصاص داشت، شکل تعزیه را در ساختار درام یونانی ترکیب کردم و پدیده‌ای به وجو آمد به اسم درام تعزیه، پس می‌توان ترکیباتی از این دست به وجود آورد که مورد توجه قرار گیرد؛ نمایش مثنوی سرخ در جشنواره‌ی فجر آن سال مقام اول را کسب کرد و منتقدی مثل آقای کریر را به تحسین واداشت؛ این مسئله استعداد تئاتر و شبیه‌خوانی را نشان می‌دهد که می‌توانیم با نوآوری‌هایی، آثار ارزشی به این شکل را تولید کنیم.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان خراسان رضوی خاطرنشان کرد: پس از ورود به  انجمن‌های نمایشی آمادگی برای همکاری و حمایت از افرادی که حاضر به فعالیت در حوزه‌ی ادبیات عاشورایی چه به شکل تعزیه و چه به شکل درام کلاسیک بودند را اعلام کردم؛ ولی کسی مراجعه نکرد چرا که تصور عام بر این است که چون سال‌ها از واقعه‌ی کربلا گذشته است نمی‌توان چیز تازه‌ای در آن پیدا کرد؛ در حالی که خود من نمونه‌ای هستم که توانستم بعد از مدت‌ها شکل تازه‌ای را ارائه بدهم.
وی تشریح کرد: در تهران آثاری که در حوزه‌ی عاشورایی اجرا می‌شوند، کارهای بسیار فاخری هستند منتهی در مشهد به دلیل مشکل مالی نمی‌توانیم گسترده روی این پروژه‌ها کار کنیم؛ و از این ترس داریم که ممکن است بازگشت مالی نداشته باشد؛ اگر موسسه‌هایی مانند بنیاد عاشورا، آستان قدس رضوی و شهرداری مکان‌های خوبی را به این کار اختصاص بدهند؛ مطمئنا   هنرمندان دغدغه داری در این زمینه هستند که می‌توانند آثار بسیار شاخصی را تولید کنند.
آرش خیرآبادی بیان کرد: تولید فرهنگ و آداب هنرمندانه با یک سال و 10 سال امکان پذیر نیست؛ زمانی‌که ما در مورد تعذیه صحبت می‌کنیم در مورد 100 سال صحبت می‌کنیم یا وقتی  در مورد تئاتر آیینی مثل  خیمه‌شب بازی، سیاه‌بازی و امثال آن صحبت می‌کنیم در مورد پنج هزار سال و هفت هزارسال صحبت می‌کنیم؛ یک زمان‌بندی بی‌توقع و حداقل 30 ساله لازم است و اینکه  گروهی فکر کنند و از حالا پایه ریزی کنند تا 30 سال بعد نتیجه‌ی کار را ببینیم. متاسفانه نگاه‌های ما کوتاه مدت است؛ ما امروز هزینه می‌کنیم و توقع داریم که فردا این درخت رشد کرده و میوه بدهد؛ ما باید دانه را بکاریم و شرایط رشدش را فراهم کنیم، استعدادها را پیدا کنیم و پرورش بدهیم تا 30 سال دیگه برگ بدهد.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان خراسان رضوی اضافه کرد: متاسفانه آثاری که در حوزه‌ی آیینی حتی دفاع مقدس و ... اجرا می‌شوند از کیفت لازم برخوردار نیستند و اجرای بد آن‌ها تماشاچی را دل‌زده کرده و از حوزه‌ی مخاطبین این آثار دور می‌کند، اما اگر ما اعتقاد داشته باشیم که کارمان خوب است تماشاچی هم جذب می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: سال گذشته در حوزه‌ مناسبتی برای یکی از نزدیکان پیامبرسلمان فارسی نمایش‌نامه‌ای نوشتم به «اسم راز روزبه» به کارگردانی آقای محمدحسن نیازی ، که هرشب نزدیک به سه هزار نفر برای تماشای اجرا می‌آمدند؛ جذابیت بصری،  موسیقی، اجرا و کارگردانی خوب باعث رضایت مردم شده بود و این مطالبه در مردم به وجود آمده بود که می‌پرسیدند کی کار بعدی را روی صحنه می‌بریم؟ وقتی ایده و ابتکار وجود داشته باشد و هزینه شود مخاطب هم وجود دارد، نباید دل‌نگران مخاطب بود ولی باید صبر کرد.
آرش خیرآبادی تشریح کرد: برای اولین بار در مشهد قرار است تمام محرم را اجرا داشته باشیم؛ و به دلیل هم‌زمانی هفته‌ی دفاع مقدس با محرم دو کار عاشورایی و یک کار دفاع مقدسی در سالن اصلی قرار است روی صحنه بروند؛ «خورشید بر نیزه» به مناسبت محرم و «وداع با اسلحه» به مناسبت هفته‌ی دفاع مقدس برای اجرا مراحل کارشان تصویب شده است، «به روی نی» هنوز به تصویب نرسیده و باید دید نتیجه چه می‌شود و اگر توانستند خودشان را برسانند آخر محرم به روی صحنه می‌روند.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان خراسان رضوی عنوان کرد: قرار است متنی به نام «خانواده‌ی محترم اردکانی» در طول محرم در پلاتوی بهار روی صحنه برود؛ اگر مراحل تصویب قانونی‌شان را طی کنند هر دو سالن ما برای اولین بار در ماه محرم در چند سال گذشته اجرا خواهند داشت.
وی افزود: ترجیح می‌دهیم در ماه محرم به موضوعات آیینی بپردازیم، من برای بوستان ملت چهار اجرای تعزیه‌خوانی را در نظر گرفته‌ام و فضا را برای تعزیه خوانی در اختیار دوستان قراردادم تا هم در روز تاسوعا و عاشورا و هم روزهای دیگر برای اجرای تعزیه‌خوانی اقدام کنند؛ که با استقبال خوبی از طرف هیئت‌ها روبرو شد و این قضیه حاصل  تفاهم‌نامه‌ای بود بین ما و ریاست بوستان ملت که فضاهایی را برای تعزیه‌خوانی در اختیار ما گذاشتند و ما می‌توانیم در فضاهای باز برای جمعیت دوهزار نفری تعزیه‌خوانی را اجرا کنیم.

منبع : ایسنا


انتهای پیام

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.