زهرا طوسی/ بعد از آنکه دولت، لایحه بودجه را در ۱۵ آذرماه به مجلس شورای اسلامی ارائه داد، مقام معظم رهبری نقطه‌نظراتی را درباره اصلاح ساختار بودجه مطرح کردند که مهم‌ترین آن عدم تطابق بین لایحه بودجه با وضعیت فعلی کشور در شرایط تحریم است.
در همین راستا مقرر شد، دولت اصلاح ساختار را در موضوعات مختلف بودجه ارائه کند، اما با گذشت چند ماه هنوز هیچ اقدامی صورت نپذیرفته است.
حال با توجه به شرایط سخت تحریمی ایجاد شده برای کشور و تأکیدات رهبر معظم انقلاب برای اصلاح در ساختار بودجه، سؤال این است که قرار است این اصلاحات چه زمانی رخ دهد؟
به گفته پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، رئیس جمهور در نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب، فرصت چهار ماهه‌ای را برای اصلاح ساختار بودجه درخواست کرده است ولی اکنون که بررسی بودجه پایان یافته است نه تنها این اتفاق رخ نداده که بودجه فعلی با بودجه سنوات گذشته تفاوتی ندارد.
اما درباره اینکه این اصلاحات شامل چه مفادی می‌شود، آنچه از سخنان علی لاریجانی درباره آن برمی آید این است که بودجه سال 98 متناسب با شرایط تحریمی تغییرات لازم را داشته باشد.مثلاً اینکه حجم دولت باید براساس سیاست‌های کلی، کوچک و چابک شود و همچنین سطح بهره وری کار در بخش‌ها بالا رود و بودجه ریزی براساس عملکرد باشد.
به گفته رئیس مجلس، ایشان فرمودند، بودجه کشور در شرایط تحریم‌ها باید با ملاحظاتی تدوین شود و این بدان معناست که باید به حقوق و مزایای کارکنان و موضوع اشتغال و موضوعاتی که برای کشور ضروری است، توجه شود. نکته دیگری که ایشان تأکید کردند، ضرورت تدوین برنامه کلی اصلاح ساختار بودجه کشور است، یعنی تدوین بودجه مبتنی بر کاهش هزینه‌ها در چارچوب سیاست‌های کلی و قانون برنامه ششم توسعه،
اقتصاد مقاومتی و قطع وابستگی به نفت باشد.
با این اوصاف آنچه رهبری بر آن تأکید دارند و به ضرورت تدابیر لازم برای افزایش اشتغال و ارتقای رشد اقتصادی بدون نفت، رشد
سرمایه گذاری و حفظ منابع صندوق توسعه ملی اشاره دارد، دغدغه سنجیده‌ای برای کشور است. هر چند رئیس مجلس همچنان اصرار دارد که «اگر ظرف چهار ماه آینده این اصلاحات تدوین شد، بر قانون بودجه سال ۹۸ اصلاحیه می‌زنیم، در غیر این صورت بودجه سال ۹۹ را بر این مبنا تدوین می‌کنیم».
بنابر گفته نمایندگان مجلس به قدس، اصلاح شکلی و محتوایی که قرار بود در زمان بررسی لایحه بودجه، بر آن صورت گیرد، تا کشور توان مقابله با تنش‌های آینده را داشته باشد، انجام نشده به گونه‌ای که بودجه‌ای که هم اکنون در مجلس تصویب شده، هیچ تفاوتی با بودجه سال‌های گذشته ندارد و چه بسا بحث وابستگی به نفت در آن پررنگ‌تر نیز شده است.
نصرالله پژمانفر، عضو کمیسیون تلفیق بودجه 98، در گفت و گو با خبرنگار ما با اظهار تأسف از بی دقتی‌ها که بشدت در لایحه بودجه خودنمایی می‌کند، می‌گوید: با وجود اینکه مجلس خیلی تلاش کرد، اما نتوانست در ساختمانی که از بنیان دچار ضعف ساختاری است تغییرات مطلوب را ایجاد کند و چه بسا هر گاه که قصد تغییری در یک رویه را داشت،با مخالفت شدید دولت مواجه شد.
وی با تأکید بر اینکه در این لایحه بودجه ابهامات و اشکالات زیاد و بی انضباطی‌های فراوانی وجود داشت که شاید در سال 98 مشکلات زیادی را متوجه مردم کند، تصریح می‌کند: به نظر من نمره فعالیت‌های مشترک مجلس و دولت در بودجه که می‌توانست از یک اقتصاد ضعیف و پرهزینه یک اقتصاد چابک و پرنتیجه بسازد، مردود است.
وی با اشاره به اینکه اصلاحات مد نظر رهبری، در تهیه لایحه بودجه رعایت نشد، می‌افزاید: دولت برای تدوین بودجه متناسب با شرایط تحریم اراده‌ای ندارد وگرنه می‌توانست خیلی مسائل مثل هدفمندی یارانه‌ها را اصلاح کند، ولی حتی با وجود فرصتی که مجلس برای این کار داد، دولت از دست زدن به اصلاحات سر باز زد. پژمانفر با اشاره به اینکه با توجه به غیرواقعی بودن بودجه، سال آینده مشکلات جدی در عرصه هزینه‌های کشور خواهیم داشت، یادآور می‌شود: با این حال حتی اگر دولت اصلاحاتی هم انجام بدهد، بیشتر به وصله پینه کردن بودجه شبیه خواهد بود و تفاوت ماهوی در اصل ماجرا ایجاد نمی‌کند.
وی می‌افزاید: به نظر می‌رسد دولت برای حل مشکلات کشور هنوز به مذاکرات دل خوش کرده است و به صورت تعمدی فضا را به سمتی پیش می‌برد تا افکار عمومی به این نتیجه برسد که هیچ راهی برای اداره کشور جز پیشبرد مذاکرات وجود ندارد.
در 98 هنوز به نفت وابسته ایم!
علی قربانی،عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز در گفت و گو با خبرنگار ما می‌گوید: مهم‌ترین توصیه رهبری برای اصلاح بودجه 98 که در بندهای بیست و چهارگانه اقتصاد مقاومتی نیز مطرح شده است، عدم وابستگی بودجه به بحث نفت، خارج شدن از اقتصاد تک محصولی و اتکا به درآمدهای مالیاتی و صادرات محصولات صنعتی و تجاری است که با روندی که بین دولت و مجلس طی شد نه تنها این وابستگی کم نشد بلکه افزایش نیز پیدا کرد.
وی تأکید می‌کند: درسال 98 کل بودجه کشور 1700 هزار میلیارد تومان پیش بینی شد که 423 هزار میلیارد تومان از آن را که بودجه عمومی دولت بود، در مجلس بررسی کردیم اما بیش از 1270 هزار میلیارد تومان بودجه بانک ها، شرکت‌ها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت بدون بررسی به مجلس آمد و برگشت و این از دیگر نکاتی بود که رهبری تأکید داشتند باید زیر ذره بین نظارت نمایندگان مردم قرار گیرد.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه می‌افزاید: دولت در انجام اصلاحات ضروری کوتاهی می‌کند و تذکرات مجلس را هم جدی نمی‌گیرد، ما اصلاحیه بودجه 97 را هم که انجام دادیم شورای نگهبان به استناد اصل 52 قانون اساسی که برنامه و بودجه وظیفه دولت است، طرح مجلس را رد کرد، با این وضع انتظار داریم دولت اصلاحات بودجه را تا پایان خرداد به مجلس برساند تا نمایندگان بتوانند تا آخر شهریور یا مهر ماه آن را به سرانجام برسانند.
نظر شما