در ماه مبارک رمضان، مساجد بیش از هر زمان دیگری رونق عبادی دارد اما آیا تمام کارکردهای مسجد به‌عنوان مهم‌ترین پایگاه دینی، در همین مورد خلاصه می‌شود؟ دین اسلام به مسجد نگاه ویژه‌ای دارد و آن را از مهم‌ترین نهادهای یک جامعه می‌داند؛ اهمیتی بسیار والا که از ارزش و کارکردهای مختلف آن حکایت دارد؛ البته این برکات تنها به برگزاری نماز جماعت، منبر و تبلیغ خلاصه نمی‌شود، بلکه پرتو خدمات آن در سایر ساحات زندگی افراد در جامعه اسلامی نیز دیده می‌شود.

از ظرفیت مساجد بهره نمی‌بریم

در این رابطه، حجت‌الاسلام سیدصمصام‌الدین قوامی با بیان اینکه از صدر اسلام، مسجد محور بوده و ظرفیت‌های زیادی داشته، می‌گوید: نقش مساجد بر فرهنگ و هویت اسلامی قابل کتمان نیست. اگر مدیریت در مسجد کارایی داشته باشد و در محله مسجد خوب و جذابی داشته باشیم به راحتی می‌تواند جوان‌ها را جذب کند؛ در آن صورت تریبون منبرش فرهنگ‌ساز است و می‌تواند فرهنگ انقلابی را حاکم کند، گفتمان درست کرده و به سهولت فرهنگ‌سازی کند.

هر محله، یک جامعه کوچک اسلامی

رئیس بنیاد فقهی مدیریت اسلامی با تأکید بر اینکه مساجد اداره‌کننده محلات هستند، می‌گوید: امام جماعت؛ امام و رهبر محله است. محله تنها مأمومین را شامل نمی‌شود بلکه مردم و شهروندان دیگر نیز از اعضای محله هستند که امام جماعت مسجد، هدایت آن‌ها را بر عهده دارد. اگر هر مسجدی، محل خود را مانند یک جامعه کوچک اسلامی بداند و تمام محلات این طور اداره شوند بسیاری از مشکلات کشور حل خواهد شد.

امام جمعه پردیسان به شیوه مدیریت مساجد نیز اشاره کرده و توضیح می‌دهد: در مساجد سه نوع مدیریت داریم؛ مدیریت در مسجد، مدیریت بر مسجد و مدیریت از مسجد. نوع نخست آن یعنی مدیریت در مسجد، همان شیوه سنتی است که پیش از تشکیل نظام جمهوری اسلامی بوده و تا حالا نیز ادامه دارد؛ اقامه نماز جماعت، منبر، تبلیغ، قرآن، معنویت و روحانیت و به‌طور کلی شکل سنتی که از مسجد سراغ داریم؛ در این نوع، امام جماعت مسئول مسجد است.

او اضافه می‌کند: نوع دیگر، مدیریت بر مسجد و نگاهی فراتر از اعضای حاضر در مساجد یعنی نگاهی منطقه‌ای و محلی دارد؛ به عبارتی باید تمام امورات مدنی تحت اشراف مسجد باشد؛ بهداشت، ورزش، آموزش و پرورش، عمران و... همه توسط محله‌یار مسجد انجام شود. لازم است که در مساجد قوه فکریه وجود داشته باشد؛ هیئت امنا باید نیروهای اندیشه‌ورز باشند و برای محله فکر کنند. مدیریت از مسجد نیز توسط امام جمعه است که بر مساجد نظارت کرده و کمبودهای آن‌ها را رصد می‌کند؛ امام جماعت را عزل و نصب کرده و نظارت، کنترل، هدایت و حمایت می‌کند.

به عقیده حجت‌الاسلام قوامی، متأسفانه از این سه ضلع، فقط همان شیوه سنتی وجود دارد که متناسب با نظام عالی اسلامی نیست؛ زیرا امام جماعات در مقابل هیچ کسی پاسخگو نیستند. آن‌ها از هر طریقی مساجد را اداره می‌کنند اما کار چندانی با اداره محله ندارند.

از ظرفیت مساجد بهره نمی‌بریم

رئیس بنیاد فقهی مدیریت اسلامی عنوان می‌کند: باید مساجد به یک شبکه تبدیل و از حالت جزیره‌ای خارج شوند؛ شورای ائمه جمعه و جماعت تشکیل شده و این شبکه به صورت مجازی با هم در ارتباط باشند. در آن صورت ظرفیتی عالی به وجود خواهد آمد که می‌توان در آن به سهولت فرهنگ را ترویج و تبلیغ کرد تا جامعه از این حالت خارج شود. او تصریح می‌کند: در جامعه امروز مساجد نقش خود را خوب بازی نمی‌کنند. امام جماعت باید دائم برای مسجد فکر کند؛ مساجد با هم هم‌افزایی داشته باشند و مسجد به‌عنوان کانال رسمی و متصل، برای تعالی فرهنگ جامعه تبلیغ و ترویج کند اما در کشور از این ظرفیت بهره نمی‌بریم؛ در صورتی که اصلی‌ترین نهاد فرهنگ‌ساز همین مساجد هستند.

امام جمعه پردیسان بیان می‌کند: متأسفانه رقیب برای مساجد زیاد درست شده؛ الگوهای غربی جایگزین مساجد شده‌اند که بر نقش مساجد تأثیر گذاشته‌اند و باید سازماندهی و تلاش جدیدی صورت بگیرد تا از ظرفیت‌های موجود بهره‌مند شویم؛ باید تمام امکانات فرهنگی در اختیار مساجد گذاشته شود.

مسجد؛ هسته مقاومت در برابر تهاجم فرهنگی

قوامی در پایان با اشاره به کلام رهبر معظم انقلاب مبنی بر هسته مقاومت بودن مساجد، توضیح می‌دهد: مساجد هسته‌های مقاومت انقلاب در محلات هستند ولی متأسفانه امروز مقداری از این رسالت دور شده‌ایم. مسجد قرارگاه فرهنگی کوچکی به فرماندهی امام جماعت است؛ باید برای رسیدن به اهدافش کارهای علمی و فرهنگی انجام داده و شبهه‌زدایی کند. لازم است که مقاومت در مقابل تهاجم فرهنگی از مسجد هدایت شود؛ باید پای بچه‌های محله به مساجد باز شود تا آرام آرام نفوذ دشمن بی‌رنگ شود؛ اگر هر مسجد با رهبری امام جماعت بتواند بیماری‌های فرهنگی همان محله را ریشه‌کن کند، بسیاری از مشکلات کشور به پایان می‌رسد.

انتهای پیام/ 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 1
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • محسن ۱۰:۴۳ - ۱۳۹۸/۰۲/۲۹
    0 0
    واقعا از اين سرمايه عظيم مادي و معنوي استفاده نمي شود و چه افسوس از اين همه سوء مديريت، مي توان با تشكيل كميته هايي از آموزش و پرورش ، حوزه، دانشگاه و بسيج كارهاي بزرگ علمي ، آموزشي و فرهنگي در مساجد انجام داد