قصه از دور هم جمع شدن چند تا جوان باانگیزه آغاز شد. جوان‌هایی که در قالب اردوهای جهادی دانشجویی به روستاهای محروم رفته بودند و به همین خاطر بیشتر حال و هوای محرومیت را درک می‌کردند. حاصل این دور هم جمع شدن تشکیل تیمی بود از جوانان تحصیلکرده 24 تا 32 سال که دانش‌آموختگان مقطع ارشد یا دکترا بودند. آن‌ها همراه هم شرکت دانش‌بنیادی را ایجاد و دست به کارهایی متفاوتی زدند؛ کارهایی که یکی از آن‌ها بهانه یک گفت‌وگوی نسبتاً مفصلی شده با مهندس آرش زارعی‌نژاد. او البته به نمایندگی از همه اعضای تیم درباره فعالیتشان صحبت می‌کند.

«ج» مثل جوانی، مثل جهاد

• شما برای اختراع دستگاه ساخت آب از هوا گروهی تشکیل دادید. اگر موافقید با راه‌اندازی این گروه شروع کنیم.

ما تعدادی دانشجو از دانشجویان دانشگاه‌های اصفهان بودیم. وجه اشتراکمان این بود که در اردوهای جهادی بسیج سازندگی شرکت می‌کردیم و همان‌جا هم با هم آشنا شده بودیم. این اردوها شامل ساخت و ترمیم مسجد ، زیباسازی مدرسه و بردن پزشک برای روستا و خلاصه کارهایی از این قبیل بود. روح قالب این اردوها اما این بود که کشور در بخش محرومیت‌زدایی جای کار فراوان دارد.

• چرا سراغ این اردوها رفته بودید؟

این اردوها به نظرم بستر مناسبی برای خدمت به کشور و بخصوص مناطق محروم است، بویژه اینکه در این اردوها امر و نهی مافوق هم وجود ندارد. یعنی اگر خواسته باشم مصداقی حرف بزنم انگار همان بسیج مردمی است که در سال‌های اوایل انقلاب شاهد آن بودیم. مانند طرح‌هایی که مردم مثلاً برای درو کردن گندم روستایی‌ها می‌رفتند.

• پس شما با طرح‌های محرومیت‌زدایی روستایی شروع کردید. ولی بعد از آن مسیر کارتان تغییر کرد. درست است؟

بله. با رفتن به اردوهای جهادی، پس ‌زمینه‌ای درباره نیازهای روستاهای محروم برایمان ایجاد شده بود. از طرفی هم به عنوان علاقه‌مندان به این حوزه‌ها، بحران‌هایی را که روستاها با آن روبه‌رو بودند، رصد می‌کردیم. به همین خاطر دوست داشتیم به سهم خودمان در حل کردن مشکلات سهمی داشته باشیم. در جست وجوهایی هم که همراه دوستان داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که بحث آب، بحث مهمی است و خیلی از روستاها با مشکلات آن دست به گریبانند. این مسئله اتفاقاً از لحاظ تحصیلات هم به حوزه تخصصی تیم ما نزدیک بود.

• یعنی کل تیم شما در این حوزه تخصص داشتند؟

ما تیمی برخواسته از حوزه فنی مهندسی بودیم. علاقه داشتیم که از حوزه تخصصی‌مان دور نشویم. مثلاً می‌توانستیم محصولی فرهنگی تولید کنیم و آن را به دست مخاطبان برسانیم، اما تخصص ما چیز دیگری بود. تخصص ما ساخت قطعات، سامانه و دستگاهی بود که بتواند برخی از نیازهای کشور را حل کند. بنابراین سراغ بحث آب رفتیم که در هر سرزمینی و از جمله کشور ما دارای ارزش بسیار بالایی است.

• یعنی رفتید سراغ ساخت دستگاه‌هایی مثل «آب‌ شیرین ‌کن»؟

بله. می‌توانستیم سراغ ساخت دستگاه‌های مختلف از جمله آب شیرین کن‌ها برویم، اما بحث مالی قضیه هم برایمان مطرح بود. فکر می‌کردیم که ساخت یک آب شیرین کن چندین میلیارد هزینه دارد. این در حالی است که تیم ما تازه شکل گرفته بود. برای همین سراغ دستگاه تولید آب از هوا رفتیم.

• چرا این دستگاه را انتخاب کردید؟

ما قابلیت ساخت دستگاهی را داشتیم که ابعاد یک کانتینر داشته باشد. خب می‌خواستیم ایده‌هایمان قابلیت اجرایی داشته و همان طور که گفتم از تخصص ما هم دور نباشد. البته بعد از تولید دستگاه، بحث نگهداری ، تعمیر و کاربری دستگاه هم هست. گاهی ما چیزی را تولید می‌کنیم که فقط خودمان بلدیم از آن استفاده کنیم، اما گاهی سراغ فناوری‌هایی می‌رویم که هر کاربری با چند ساعت آموزش می‌تواند از آن استفاده کند. این هم از ویژگی‌های دستگاهی بود که ما ایده ساختش را داشتیم.

• ساخت این دستگاه و تأمین هزینه‌های مالی آن برای تیم شما دشوار نبود؟

یکی از سخت‌ترین بخش‌های کار همین بخش تأمین مالی پروژه بود. باید می‌دیدیم چه سازمان‌هایی می‌توانند به ما در راه رسیدن به هدفی که در پیش گرفته‌ایم، کمک کنند. برای همین سراغ قرارگاه محرومیت‌زدایی سپاه پاسداران رفتیم. تعهدمان در قبال این قرارگاه هم محصولمان بود. یعنی گفتیم ما محصولمان را می‌فروشیم. گفتیم ما هم دانشش را داریم و هم تیم پای کارش را فقط بودجه می‌ماند.

• پس از همان نخست می‌دانستید که محصول شما به نتیجه خواهد رسید؟

خیلی امیدوار بودیم. چرا؟ چون فکر کردیم از نظر فناوری گلوگاهی در این دستگاه نیست. ما بخش‌هایی داشتیم که باید با دانش درست در کنار همدیگر قرار می‌گرفتند. البته شاید از نظر علم مکانیک، کار ما کار متفاوتی به نظر نمی‌رسید، ولی ما به دنبال این بودیم که فناوری و علم را به محصول مورد نیازمان تبدیل کنیم.

• می‌گویید که شاید این کار خیلی کار متفاوتی نباشد. پس چرا در همین بخش ما این همه مشکل در کشور داریم و روستاهایی هستند که به خاطر کم‌آبی، یا خالی از سکنه یا محتاج حضور مکرر تانکرهای آبرسانی هستند. چرا این دستگاه تا امروز برای این روستاها ساخته نشده است؟

رهبری بارها گفته‌اند ذهنی که می‌تواند موشک نقطه‌زن بسازد، چرا نمی‌تواند مشکل اقتصاد را حل کند؟ در زمینه کار ما هم این طور نیست که این دستگاه را پیشتر در کشور نساخته باشند، ولی این خیلی مهم است که وقتی می‌خواهیم محصولی را بسازیم و پیش مدیران می‌رویم، هدفمان را از انجام کار درست تبیین کنیم. حالا شاید بعضی‌ها بگویند که ساخت این دستگاه تکنولوژی خاصی ندارد، ولی من می‌خواهم این را بگویم که گاهی مهم این است که پیگیری‌های ما به نتیجه برسد و کل چرخه را ببینیم و کنار گود ننشینیم.

• این چرخه به بهره‌برداری از دستگاه هم منجر شده است؟

بله. با توجه به اینکه قرارگاه محرومیت‌زدایی زیر مجموعه سپاه پاسداران است، ما دستگاه را به منطقه دوم نیروی دریایی تحویل دادیم. تاکنون هم تست‌های دوره‌ای دستگاه انجام شده است. انتخاب با آن‌هاست که دستگاه دقیقاً در کجا مستقر شود، اما اکنون دستگاه روشن است و کار می‌کند.

• از آغاز تا انجام پروژه چقدر زمان برد؟

اگر خواسته باشم زمان را از زمانی که ایده طرح به ذهنمان رسید حساب کنم نزدیک به یک سال تحقیقِ کار در دست انجام بود تا همه جوانب ساخت دستگاه بررسی شود و البته همزمان پروژه‌های دیگری را هم در دست اجرا داشتیم که باید به آن‌ها هم می‌رسیدیم. بعد از یک سال هم شروع به طراحی جزئیات کردیم. در کل دو سالی طول کشید تا محصول به بهره‌برداری برسد.

• این پروسه با چه هزینه‌ای انجام شد؟

از صفر تا صد 430 میلیون تومان هزینه شد، اما متأسفانه با توجه به نوسانات ارزی، پیش‌بینی می‌شود که دستگاهی که امسال می‌سازیم با بیش از 600 میلیون تومان تمام شود.

• این دستگاه می‌تواند مشکل آب چند روستا یا چند نفر را حل کند؟

کار این دستگاه به چند پارامتر وابسته است. نخست اینکه با توجه به دما و رطوبت هر منطقه میزان آبی که تولید می‌کند، متفاوت است. ما نقشه‌ای از ایران تهیه کرده‌ایم که نشان می‌دهد این دستگاه در هر منطقه چند لیتر آب تولید می‌کند. مثلاً در دل کویر چند لیتر آب تولید می‌کند و در نزدیک دریا و جنگل چقدر؟

• یعنی بهترین و بدترین حالت برای دستگاه پیش‌بینی شده است؟

بله. می‌دانید که تصور این است که آن‌هایی که به دریا نزدیک هستند، مشکل آب ندارند. این در حالی است که در استان بوشهر اگر 50 کیلومتر از دریا دور شویم، متوجه می‌شویم که روستاها چقدر مشکل دارند.

• به عنوان کسی که در شکل‌گیری این پروژه کار کرده، دوست دارید ابتدا کدام روستاها یا کدام نقطه کشورمان از این دستگاه برخوردار شود؟

ما 10 نقطه را پیشنهاد داده‌ایم، اما برای اینکه یک نقطه را خواسته باشیم انتخاب کنیم، فاکتورهای تصمیم‌گیری زیادی لازم است. اینکه در آن منطقه چند نفر زندگی می‌کنند؟ چقدر معضل آب برای آن‌ها جدی است؟ و چیزهایی از این دست.

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.